Page 113 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Harakatchan kaliyni aniqlash. Ma’lumki, harakatchan kaliy suvda oson

eriydigan va almashinuvchan kaliylar yig‘indisidan iborat. Odatda harakatchan

kaliyni aniqlashda harakatchan fosfor uchun tayyorlangan sо‘rimdan

foydadaniladi. Masalan, serkarbonat tuproqlar tarkibidagi harakatchan kaliy

miqdorini aniqlashda B.P.Machigin tomonidan ishlab chiqilgan 1 % li ammoniy

karbonat sо‘rimi ishlatiladi. Bu maqsadda taniqli agrokimyogar P.V.Protasov

usuli ham keng qо‘llaniladi (0,2 n. li ammoniy karbonat sо‘rimi, tuproq:

suv=1:10). Sо‘rim tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri alangali fotometrga kiritiladi va

hisoblashlar asosida K 2O miqdori aniqlanadi.

3.15. О‘simlik tahlili

О‘simliklarning tuproqdan oziq moddalarni yutishi va ularni о‘zlashtirishi

bitta mexanizm asosida sodir bо‘lsada, har bir ekin turi va muayyan ekinning

turli navlari oziq moddalarga talabchanligi, u yoki bu oziq elementning kо‘p yoki

ozligiga munosabati bilan sezilarli darajada farq qiladi. о‘simliklar tahlili

agrokimyoviy tadqiqotlarda muhim о‘rin tutib, undan о‘simlik, tuproq va о‘g‘it

о‘rtasidagi munosabatlarni aniqlashda, о‘g‘itlarning mahsulot sifatiga, masalan,

dondagi oqsil va qandlavlagidagi shakar miqdoriga, ta’sirini о‘rganishda, yem-

xashaklarning ozuqavorlik sifatini belgilashda, о‘simliklarning oziq
elementlarga talabchanligini aniqlashda keng foydalaniladi.

О‘simliklarning kimyoviy tahlili о‘z ichiga quyidagi ketma-ketlikda
bajariladigan bosqichlarni oladi:

 tahlil uchun о‘simlik namunalarini olshi;

 kimyoviy tahlilni amalga oshirish;

 natijalarni ishlash va о‘simliklarning oziq moddalar(о‘g‘it)ga ehtiyojini

aniqlash.

О‘simliklarning agrokimyoviy tahlili turli-tuman usullarda amalga oshiriladi.

Ularni umumlashtirib, quyidagi guruhlarga kiritish mumkin:

113