Page 51 - TUPROQSHUNOSLIK 2024 (2)

25-rasm. Dasturga ma’lumotlar kiritish.

Umuman olganda kartalar yaratishning GAT-texnologiyasini quyidagicha
tasavvur qilsa boʻladi:
1. Tayyorgarlik ishlari. Elektron taxeometrlar va GRS asboblaridan,

tasvirlarni qayta ishlash vositalaridan, izlanishlar raqamli ma’lumotlaridan, avtorlik
originallardan, mavjud fond kartalari va boshqalardan dastlabki ma’lumotlarni
toʻplash. Kartografik va fond materiallarini, rastrli tasvirlarni bir xil masshtabga

keltirish, soʻngra ularni kompyuter xotirasiga joylash.
2. Yaratilayotgan kartaning mavzuli qatlamlarini, ularga tegishli jadvallarni
ishlab chiqish va ularni taxlil qilish. Ma’lumotlar bazasini yaratish. Ob’ektlar tasnifi

mavjud jadvallar (atributlar) va matn ma’lumotlarni EHM xotirasiga kiritish. Shartli
belgilar tizimini ishlab chiqish.
3. Kartaning mavzuli qatlamlarini muvofiqlash, kartografik tasvirni hosil

qilish va ularni taxrir qilish. Kartaning komponovkasini ishlab chiqish va uni
nashrga tayyorlash. Kartani nashr qilish.

9-AMALIY MASHGʻULOT.
DALA SHAROITIDA TUPROQ KESMALARINING GEOGRAFIK
KOORDINATALARINI GPS ASBOBI YORDAMIDA, TUPROQ
NAMLIGININI, PH VA SHOʻRLANGANLIGINI TEZKOR USULDA
ANIQLASHNI OʻRGANISH

Global navigatsiya tizimlari va ularni qoʻllash sohalari haqida asosiy
ma’lumotlar.
Fazoviy koordinatalarni aniqlashning suniy yoʻldosh usullari zamonaviy

geodeziyada keng qoʻllaniladi. AQShda GPS (Global Positionig System), Rossiyada
GLONASS (Global Navigation Satellite System) va Yevropada Galileo sun’iy

51