Page 13 - บทความรู้สุขภาพจิต ปี2558
P. 13
ครอบครัว...กับการดูแลผูปวยจิตเวช ความสุข...อยูที่ไหน?
พิมลศรี จินา
การเจ็บปวยดวยโรคทางจิตเวชมีโอกาสเปนโรคเรื้อรังสูง และจําเปนตองไดรับการรักษาอยาง “ไดแคนี้ผมก็ขอบคุณมากแลวครับ กราบขอบคุณทุกๆ คนนะครับ” เสียงแหบเครือออกจาก
ตอเนื่อง เพื่อควบคุมอาการและปองกันมิใหอาการกําเริบ ครอบครัวจึงมีสวนสําคัญยิ่งตอการทําหนาที่ดูแลให ปากชายสูงวัย ผมสีดอกเลา นัยนตาเออลนดวยความปลื้มปติ
ผูปวยไดมีโอกาสรับการรักษาตามแผนการรักษาของแพทย เพื่อใหเขาสามารถดําเนินชีวิตอยูกับครอบครัวและ บานสวนอยูหางออกจากชุมชน ราวๆ หากิโลเมตร ทางเขาเปนคันดินที่ขุดจากสองฟากฝง
สังคมไดตามอัตภาพ ขึ้นมาถมเพื่อทําเปนทางสัญจร ฤดูฝนลําบากมาก รถยนตเขาไมถึง...ใชเดินเทาอยางเดียว
ครอบครัวควรดูแลผูปวยจิตเวชเรื่องใดบาง ทีมงานจิตอาสามีโอกาสลงพื้นที่และไดเห็นความยากลําบากของลุงแดง ซึ่งมีลูกปวยเปนโรค
จิตเภท ไมมีบานอยูอาศัย มีเพียงผาใบขึงเชือกสี่มุม ทําเปนเพิงหลังคาเพื่อหลบแดดฝนอยูกลางปา รายลอม
1. การรับประทานยา ผูดูแลควรใหผูปวยไดรับประทานยาตามแผนการรักษาของแพทย ไม
ดวยไรออย และปามันสําปะหลัง
ควรเพิ่มหรือลดยา หรือกินยาเฉพายาบางชนิด รับประทานยาใหสม่ําเสมอหากมีอาการเปลี่ยนแปลง ควรพา
ผูปวยไปพบแพทย เราชาวจิตอาสารวบรวมปจจัยไดจํานวนหนึ่ง และนําไปซื้อวัสดุอุปกรณที่พอหาไดและรวมกัน
2. กิจวัตรประจําวัน ผูปวยทางจิตมักไมคอยสนใจตัวเอง ดังนั้นญาติควรกระตุนใหผูปวยได เพื่อลงมือทําบานใหลุงแดง ปจจัยที่ไดรวบรวมมาซื้อไดเพียงเหล็กและสังกะสี โชคดีที่ลุงแดงแกมีเสาเกาๆ อยู
ทํากิจวัตรประจําวันดวยตนเอง พยายามใหผูปวยไดชวยเหลือตนเองใหมากที่สุด แลว ทีมจึงปรึกษาหารือกัน และตัดสินใจ “ทําเทาที่ทําได”
3. การทํางาน ผูดูแลควรกระตุนใหผูปวยไดมีสวนรวมในการทํางาน เชน งานบาน หรืองาน ลงมือขุดหลุมตั้งเสา ขึ้นโครงหลังคา แลวก็มุง ใชเวลาทั้งหมด 3 วัน บานลุงแดงก็เริ่มเห็นเปน
อาชีพ เพื่อใหผูปวยรูสึกภาคภูมิใจ มีความรับผิดชอบ และไมคิดฟุงซาน รูปราง ที่มีเพียงหลังคา ไมมีฝาขาง...แตงบประมาณหมดลงแลว
4. การมีสวนรวมกับกิจกรรมทางสังคม ผูดูแลควรเปดโอกาสใหผูปวยไดรวมกิจกรรมใน ในวันสุดทายกอนร่ําลา “ไดแคหลังคานะลุง” ลุงแดงยกสองมือพนมทั่วหัว น้ําตาคลอเบา
ชุมชน เชน งานเทศกาลตางๆ รวมกิจกรรมทางศาสนา เปนจิตอาสา เปนตน เพื่อใหสังคมเกิดการยอมรับและ กลาวดวยเสียงแหบเครือ “ไดแคนี้ลุงก็ขอบคุณมากแลว”...
ลดอคติตอผูปวยจิตเวช
ผูปวยทางจิตจะสามารถอยูกับครอบครัวไดนานเทาใดโดยไมมีอาการกําเริบนั้น ขึ้นอยูกับการ
ดูแลเอาใจใสจากญาติ หรือผูดูแลดวยเชนกัน นอกจากนี้การยอมรับ ไมลอเลียน ไมซ้ํากันมีความเมตตาตอ
ผูปวยจิตเวชก็จะชวยใหพวกเขาเหลานี้ สามารถอยูรวมกับครอบครัวแลสังคมไดอยางมีศักดิ์ศรี และมีความ
สบายใจมากขึ้น
6 บทความความรู้สุขภาพจิต
จาก การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต ปี 2558