Page 18 - บทความรู้สุขภาพจิต ปี2558

ชีวิตสุดโตง…ของเจาบอล ชีวิตอันมืดมนของ “ออย”

นิภา ชาญสวัสดิ์

เจาบอล... เด็กนอยหนาตานารัก อวน ขาว เกิดและเติบโตในกรุงเทพ ทางบานมี “ออย” หญิงวัย 40 ป หนาตาดี เธอเปนลูกสาวคนเดียวของครอบครัว ฐานะดี อาศัยอยูกับ

อาชีพคาขาย เงินทองไมเคยขัดสนเรียกวาเจาบอลสบายมาตั้งแตเกิด ปากับมารักและตามใจ ทําใหเจา แมและสามี พอเสียชีวิตหลายปแลว จากเหตุการณที่พอเสียชีวิตโดยกะทันหัน เธอไมสามารถทําใจได รูสึก
บอล มีทุกอยางเหมือนที่เพื่อนเขามีกัน ชีวิตของเจาบอลเมื่อกาวเขาสูวัยรุน เปลี่ยนจากหนามือเปนหลัง สูญเสียกับการจากไป หลังจากพอเสียชีวิต เธอเริ่มเก็บตัว ไมอยากคุยกับใคร ซึมลงเรื่อยๆ จนแมและสามี
มือ ชีวิตเต็มไปดวยความทะเยอทะยาน ฝนอยากเปนโนน อยากทํานี่ตลอดเวลา แตไมเคยสําเร็จหรือได

อะไรเปนชิ้นเปนอันสักอยางเดียว ตัดสินใจพาไปพบแพทยที่ โรงพยาบาลแหงหนึ่ง แพทยบอกวาเธอปวยเปนโรคซึมเศรา เธอเก็บตัวไมออกไป
ไหนเลย พูดคุยกับแมและสามีนอยมาก ทั้ง 2 คนก็ไดใหกําลังใจตลอดเวลาและดูแลเปนอยางดี อาการเธอก็
จากเด็กนอยนารัก กลายเปนวัยรุนเลือดรอน หงุดหงิด กาวราว ใชเงินเหมือนเบี้ย
ชอบเลี้ยงเพื่อนฝูง อยากไดอะไรเปนตองได ที่หนักกวานั้นคือดื่มสุราและเขาบอน ชอบลุน ชอบเสี่ยงโชค เริ่มดีขึ้นเล็กนอย
การเรียนเริ่มตกต่ํา ในที่สุดก็เรียนไมจบ ขณะที่เพื่อนๆเตรียมตัวเขามหาวิทยาลัย ปากับมาเสียใจ วันหนึ่งเธอไดฟงรายการวิทยุที่ฉันจัด ณ สถานีวิทยุชุมชนแหงหนึ่ง ไดจดเบอรโทรศัพทไว
เปนที่สุดที่เจาบอลนําความอัปยศอดสู มาสูครอบครัว เจาบอลที่เคยราเริง กลายเปนคนเก็บเนื้อเก็บตัว ไม ทันที และทองจําชื่อของฉันไวในใจ “หมอเจี๊ยบ” เธอบอกวาไดยินเสียงแลวรูสึกถูกใจ จะเปนคนที่จะชวยเธอ

พบปะผูคน ไมเห็นคุณคาของตนเอง วัน ๆ เอาแตนอน สิ้นหวังกับชีวิต และในกลางดึกของคืนวันหนึ่งเจา ได เธอตัดสินใจโทรมา เธอบอกวาดีใจมากที่ฉันรับโทรศัพท และดีใจมากขึ้นอีก เมื่อฉันตอบวา “แนนอน ไดสิ
บอลพยามจะกระโดดตึกเพื่อจบชีวิตของตนเอง โชคดีที่ปาตื่นมาเจอจึงชวยไวไดทัน
คะ” หลังจากนั้นเธอไดพรั่งพรูคําถามมามากมาย จนฉันหัวเราะและบอกวาใจเย็น ๆ เธอบอกวา “ชอบเสียง
ในที่สุด...เจาบอลก็ไดรับการบําบัดจากจิตแพทย และไดรับการวินิจฉัยวาเปนโรค หัวเราะพี่จังและรูสึกรักขึ้นมาทันที ” และมีคําถามหนึ่งที่เธอย้ําถามฉัน เธอถามเบาๆ วา “เปนซึมเศราชีวิต

ไบโพลาร หรือโรคอารมณสองขั้ว สาเหตุเกิดจากความผิดปกติของสารเคมีในสมอง จะแยมั้ย จะหายไดอยางไร นองหาทางออกไมได ”เธอรองไหอยางหนัก จนฉันตองหยุด ใหเวลาเมื่อเธอ
พรอม ก็ไดคุยกันแบบถอดใจ เอาใจเขามาใสเรา ซึ่งใหเธอคนหาคุณคาในตัวเองใหเจอและการสรางพลังดวย
ทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงของอารมณแบบสุดขั้ว อารมณพุงสูง

(Mania) ราเริง สุขลน พูดมาก ความคิดพรั่งพรู หงุดหงิด ฉุนเฉียวงาย เที่ยวเตร ใชจายฟุมเฟอย ชอบ ตัวเอง ก็เปนสิ่งหนึ่งที่จะชวยใหเธอมีความเขมแข็งทางใจได ฉันพูดวา “เธอยังมีแมและสามีคอยดูแล ไมเคย
แจกเงิน ไมหลับไมนอน อารมณดิ่งเศรา(Depression) เบื่อหนาย ทอแท เฉื่อยชา วิตกกังวล ไมมี ปลอยใหเธอโดดเดี่ยว แตที่เธอรูสึกโดดเดี่ยวเพราะเธอทําตัวเธอเอง ตองเปลี่ยนตัวเองใหได” คําถามทุก
ความสุข สิ้นหวัง รูสึกวาชีวิตไรคา เกินกวาที่จะดํารงอยูตอไปไดอีก คําถาม คําตอบทุกคําตอบเหมือนตรงกับที่ใจเธอตองการหมด เธอบอกวา“ขอบคุณที่มาชวยเปดทางใหเธอ
พนจากความมืดมน ขอบคุณที่ไดรูจักกัน”
ทุกวันนี้...เจาบอล ปาและมา ผานพนวิกฤตนั้นมาได และยอมใหเจาเพื่อนใหมไบโพลาร
เขามาเปนสวนหนึ่งของชีวิต ดวยการใชยาชวยใหสารเคมีในสมองกลับสูสมดุลดังเดิม แตเหนือสิ่งอื่นใด การทําใหคนๆหนึ่งหลุดพนจากความทุกข ทําใหฉันมานั่งคิดวา การรักษาดวยเครื่องมือแพง
การเขาใจ และการยอมรับ จากคนรอบขาง เปรียบเสมือนน้ําทิพยชโลมใจใหเจาบอล... ๆ ยังไมไดผลเทากับการคุยกันเพียง 5 นาที เมื่อไหรเราใชตามอง เราจะเห็นแตภายนอก ความคิดที่ถูกลอม

อดทนกับชีวิตที่ สุดโตง...ในรางเดียวของเขาตอไปได กรอบ แตถาเราใชทั้งตาและใจมอง จะเห็นวาจริงๆ มีอะไรอีกหลายอยาง ที่ไมตองเรียนมาก็รักษาใหได หลาย

ครั้งที่พบวาเมื่อหยุดพูด หยุดคิด แลวปลอยตัวเองสักพัก เราจะไดยินหัวใจเราบอกความตองการของตัวเอง
แลวคุณละพรอมหรือยัง...ที่จะใหโอกาสและแบงปน ชวยใหพวกเขาเหลานั้น เชนกันเมื่อไหรที่เราตองการฟงหัวใจคนอื่นเราก็ตองพูดนอยลง ใชหัวใจฟงเขาใหมากขึ้น

ไดกาวเดินไปพบกับแสงสวางที่ปลายอุโมงค

บทความความรู้สุขภาพจิต 11

จาก การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต ปี 2558