Page 14 - บทความรู้สุขภาพจิต ปี2558

ครอบครัว...กับการดูแลผูปวยจิตเวช ความสุข...อยูที่ไหน?

พิมลศรี จินา

การเจ็บปวยดวยโรคทางจิตเวชมีโอกาสเปนโรคเรื้อรังสูง และจําเปนตองไดรับการรักษาอยาง “ไดแคนี้ผมก็ขอบคุณมากแลวครับ กราบขอบคุณทุกๆ คนนะครับ” เสียงแหบเครือออกจาก
ตอเนื่อง เพื่อควบคุมอาการและปองกันมิใหอาการกําเริบ ครอบครัวจึงมีสวนสําคัญยิ่งตอการทําหนาที่ดูแลให ปากชายสูงวัย ผมสีดอกเลา นัยนตาเออลนดวยความปลื้มปติ

ผูปวยไดมีโอกาสรับการรักษาตามแผนการรักษาของแพทย เพื่อใหเขาสามารถดําเนินชีวิตอยูกับครอบครัวและ บานสวนอยูหางออกจากชุมชน ราวๆ หากิโลเมตร ทางเขาเปนคันดินที่ขุดจากสองฟากฝง
สังคมไดตามอัตภาพ ขึ้นมาถมเพื่อทําเปนทางสัญจร ฤดูฝนลําบากมาก รถยนตเขาไมถึง...ใชเดินเทาอยางเดียว

ครอบครัวควรดูแลผูปวยจิตเวชเรื่องใดบาง ทีมงานจิตอาสามีโอกาสลงพื้นที่และไดเห็นความยากลําบากของลุงแดง ซึ่งมีลูกปวยเปนโรค
จิตเภท ไมมีบานอยูอาศัย มีเพียงผาใบขึงเชือกสี่มุม ทําเปนเพิงหลังคาเพื่อหลบแดดฝนอยูกลางปา รายลอม
1. การรับประทานยา ผูดูแลควรใหผูปวยไดรับประทานยาตามแผนการรักษาของแพทย ไม
ดวยไรออย และปามันสําปะหลัง
ควรเพิ่มหรือลดยา หรือกินยาเฉพายาบางชนิด รับประทานยาใหสม่ําเสมอหากมีอาการเปลี่ยนแปลง ควรพา
ผูปวยไปพบแพทย เราชาวจิตอาสารวบรวมปจจัยไดจํานวนหนึ่ง และนําไปซื้อวัสดุอุปกรณที่พอหาไดและรวมกัน

2. กิจวัตรประจําวัน ผูปวยทางจิตมักไมคอยสนใจตัวเอง ดังนั้นญาติควรกระตุนใหผูปวยได เพื่อลงมือทําบานใหลุงแดง ปจจัยที่ไดรวบรวมมาซื้อไดเพียงเหล็กและสังกะสี โชคดีที่ลุงแดงแกมีเสาเกาๆ อยู
ทํากิจวัตรประจําวันดวยตนเอง พยายามใหผูปวยไดชวยเหลือตนเองใหมากที่สุด แลว ทีมจึงปรึกษาหารือกัน และตัดสินใจ “ทําเทาที่ทําได”

3. การทํางาน ผูดูแลควรกระตุนใหผูปวยไดมีสวนรวมในการทํางาน เชน งานบาน หรืองาน ลงมือขุดหลุมตั้งเสา ขึ้นโครงหลังคา แลวก็มุง ใชเวลาทั้งหมด 3 วัน บานลุงแดงก็เริ่มเห็นเปน

อาชีพ เพื่อใหผูปวยรูสึกภาคภูมิใจ มีความรับผิดชอบ และไมคิดฟุงซาน รูปราง ที่มีเพียงหลังคา ไมมีฝาขาง...แตงบประมาณหมดลงแลว
4. การมีสวนรวมกับกิจกรรมทางสังคม ผูดูแลควรเปดโอกาสใหผูปวยไดรวมกิจกรรมใน ในวันสุดทายกอนร่ําลา “ไดแคหลังคานะลุง” ลุงแดงยกสองมือพนมทั่วหัว น้ําตาคลอเบา

ชุมชน เชน งานเทศกาลตางๆ รวมกิจกรรมทางศาสนา เปนจิตอาสา เปนตน เพื่อใหสังคมเกิดการยอมรับและ กลาวดวยเสียงแหบเครือ “ไดแคนี้ลุงก็ขอบคุณมากแลว”...
ลดอคติตอผูปวยจิตเวช

ผูปวยทางจิตจะสามารถอยูกับครอบครัวไดนานเทาใดโดยไมมีอาการกําเริบนั้น ขึ้นอยูกับการ
ดูแลเอาใจใสจากญาติ หรือผูดูแลดวยเชนกัน นอกจากนี้การยอมรับ ไมลอเลียน ไมซ้ํากันมีความเมตตาตอ

ผูปวยจิตเวชก็จะชวยใหพวกเขาเหลานี้ สามารถอยูรวมกับครอบครัวแลสังคมไดอยางมีศักดิ์ศรี และมีความ
สบายใจมากขึ้น

บทความความรู้สุขภาพจิต 7

จาก การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต ปี 2558