Page 37 - บทความรู้สุขภาพจิต ปี2558
P. 37

"สุขอยางสูงวัย ... กายใจเปนสุข"                                                                            หลังคาแดง...บานนี้มีรัก จิตตกปวยใจ แวะมาเยียวยา


                                                                                           สรศักดิ์  นาคสุขมูล                                                                                              ชนสินันท  ธนาพัฒนธนนท

                                ผูสูงอายุ บุคคลผูมากดวยประสบการณ ทั้งความรูความสามารถที่ควรคาแกการเคารพนับถือ                                   ผมเผารกรุงรัง เดินพูดอยูคนเดียว เดี๋ยวยิ้ม เดี๋ยวรองไห!!! นี่ไมใชฉากหนึ่งในละครภาคค่ํา
                 ยกยอง ใหเกียรติและไดรับการดูแล การเปลี่ยนแปลงสูวัยสูงอายุ นับเปนอีกชวงชีวิตหนึ่งที่บุคคลตองเผชิญกับ             ที่หลายคนติดตามชมแนๆ แตนี่คือเรื่องจริงของใครหลายๆ คนที่ตองกลายเปนผูปวยจิตเวช...? ทั้งที่ตัวเขาหรือ
                 การเปลี่ยนแปลงทั้งดานรางกายและจิตใจไปพรอมๆกัน ดานรางกายเปนการเปลี่ยนแปลงในทางที่เสื่อมถอยลง                      เธออาจจะไมรับรูหรือทุกขรอนใดๆ เลย แตความเจ็บปวยทางใจเปนทุกขอันยิ่งใหญของคนในครอบครัว...?

                 เชน สายตาฝาฟาง หูตึง หรือภาวะทางสมอง เปนตน สวนการเปลี่ยนแปลงดานจิตใจ เชน การสูญเสียคนที่รัก                     อยางที่เห็นเปนขาวคราวใหญโต เพราะจิตปวย แตไมมีใครรู
                 หรือความรูสึกถูกทอดทิ้งจากลูกหลาน จนกระทั่งบางครั้งผูสูงอายุจําเปนตองดึงภูมิคุมกันทางจิตใจ (defense
                 mechanism) ออกมาใชไมวาจะเปนการเจ็บปวยเพื่อดึงดูดใหลูกหลานมาดูแลใกลชิด หรือการกลับไปแตงตัว                                     ถาพูดถึงผูปวยโรคจิตเวช หรือที่หลายๆ คนมักจะคุนชินกับคําวา ...บา บางก็เรียก...ไอโรค
                 สวยงามเหมือนสมัยหนุมสาว เพื่อลดความรูสึกเศรา หดหู และไรคาในตนเอง                                                 จิตหรือพวกโรคประสาท แนนอนวา...ใครก็ตามที่ตองอยูใกลกับคนที่ตองสงสัยวา...จะปวย หลายคน

                                การดึงภูมิคุมกันทางจิตใจออกมาใชนั้นไมใชสัญญาณที่ดี แตการดูแลบุคคลในวัยสูงอายุจาก                   หวาดกลัว ระแวง และไมอยากอยูใกล แมแตเขาเหลานั้นจะเปนคนหนึ่งในครอบครัวก็ตาม...? มีคนตั้งคําถาม

                 ลูกหลานตางหากคือสัญญาณอันวิเศษของทานเหลานั้น การดูแลทางรางกายไมวาจะเปนการดูแลเรื่องโรค                          วาโรคจิตเกิดจากสาเหตุใด...? คําตอบก็อยางที่จิตแพทยหลายๆ ทานไดพูดไปแลว...? แตอีกแงมุมหนึ่งที่คนใน
                 ประจําตัว การตรวจรางกาย หรือการรับประทานอาหารที่ดีนับวาเปนสิ่งสําคัญแลว แตปฏิเสธไมไดวาการดูแล                  สังคม หรือครอบครัวควรจะใสใจคือความผิดปกติ หรือสิ่งที่ผิดแปลกไปจากเดิม...ในแตวันนี้ดูผิดๆ เพี้ยนๆ ไป
                 ดานจิตใจของบุคคลในวัยนี้เปนสิ่งที่สําคัญกวา ความรัก ความเขาใจในการเปลี่ยนแปลง วิธีการดูแล หรือ                     มากมายนัก
                 แมกระทั่งการพูดคุย ลวนเปนวิธีงายๆที่ลูกหลานสามารถปฏิบัติได เพื่อลดภาวะซึมเศรา หรืออาการเจ็บปวย                                 เมื่อมีความเครียดเกิดขึ้น!!! แนนอนวิธีการจัดการแกปญหาของแตละคนยอมแตกตางกันไป

                 ทางดานรางกายที่นับจะเสื่อมโทรมลงไปทุกวัน และยังเปนการเสริมสรางความเขมแข็งในจิตใจ เพิ่มความรูสึก                  ในขณะที่บางคนเลือกที่จะปรึกษาหารือกับคนใกลชิด แตบางคนก็เลือกที่จะเก็บงําความทุกขใจเหลานั้นเอาไว
                 เห็นคุณคาในตนเองแกบุคคลผูสูงอายุอีกเชนกัน
                                                                                                                                        เพียงลําพัง!!! และแลวเหตุการณที่ไมคาดฝนก็เกิดขึ้นเมื่อเขาตองกลายเปนผูปวยจิตเวช
                               การใหความสําคัญ และ ความรวมมือรวมใจ ของสมาชิกทุกคนในครอบครัว คือพลังอัน
                 ยิ่งใหญในการดําเนินชีวิต และการดํารงอยูอยางมีความสุขของปูชนียบุคคลอันเปนที่รักของบาน                                             แมกไมสีเขียวขจี ประดูลําตนใหญแข็งแรง บรรยากาศชางนารื่นรมย เพลิดเพลินตากับตนไม
                                                                                                                                        นานาพันธุ...หลายคนนึกแปลกใจนี่เหรอโรงพยาบาลบา!!! หรือหลังคาแดง...ไมเห็นจะนากลัวอยางที่คิดไวหรือ
                                                                                                                                        ตามคําบอกเลาเลยแมสักนิด

                                                                                                                                                       100 กวาปแลวที่ “หลังคาแดง” ไดทําหนาที่พักใจ คลายทุกขใหคนอยางคลาคล่ําที่ตอง


                                                                                                                                        เจ็บปวยดวยโรคจิต ไมวาจะเปนโรคซึมเศรา โรคไบโพลาร หรืออีกหลายโรคอยางโรคจิตเภท
                                                                                                                                        (Schizophrenia) นพ.สินเงิน สุขสมปอง ผูอํานวยการสถาบันจิตเวชศาสตรเจาพระยา ไดเลาวาโรคจิตเภท
                                                                                                                                        มีสาเหตุเกิดจากหลายปจจัย เชน กรรมพันธุ ความผิดปกติของสมอง ความเครียด หรือการใชสารเสพติด โดย

                                                                                                                                        ผูปวยจะมีอาการรุนแรงคอนขางมากในแงของการรับรูตัวเอง และรับรูสิ่งแวดลอมรอบขาง ความคิดผิดเพี้ยน
                                                                                                                                        จากความเปนจริง เชน มีอาการหลงผิด คิดวาผูอื่นจะมาทําราย คิดวาตนเองสงกระแสจิตได เปนผูวิเศษมี

                                                                                                                                        อิทธิฤทธิ์เหนือคนธรรมดา

                                                                                                                                                       จากขอมูลของกรมสุขภาพจิตที่ระบุวา...มีผูปวยดวยโรคจิตเภทถึง 2.6 ลานคนในโลก มีเพียง
                                                                                                                                        ครึ่งหนึ่งของผูปวยจิตเภทที่เขาถึงบริการบําบัดรักษาได สวนใหญเกือบรอยละ 90 ของผูปวยที่อยูในประเทศ

                                                                                                                                        กําลังพัฒนาไมสามารถเขาถึงการบําบัดรักษา จากรายงานจํานวนผูปวยนอกจิตเวชของกรมสุขภาพจิต พบโรค
                                                                                                                                        จิตเภทเปนโรคทางจิตเวชที่พบมากที่สุดเปนอันดับ 1 มีจํานวนมากกวา 1 ใน 3 ของผูปวยนอกจิตเวชทั้งหมด

                                                                                                                                        พบ 388,369 ราย จาก 1,109,183 รายและพบในผูปวยในจิตเวช 20,634 รายจาก 42,861 ราย

                                                                                                                                                       โรคจิตเวชเปนโรคที่รักษาได เชนเดียวกับการเจ็บปวยดวยโรคทางกาย ยิ่งเขารับการรักษาแต
                                                                                                                                        เนิ่นๆ ยิ่งดี เมื่อมีอาการดีขึ้นแลวผูปวยตองกินยา เพื่อควบคุมอาการไมใหกําเริบ ผูปวยสามารถใชชีวิตอยูใน

                                                                                                                                        ชุมชนไดตามปกติ แตตองระวังเปนพิเศษคือ ปญหาการขาดยา หรือลดยา รวมถึงการใชสารเสพติด โดยเฉพาะ

               30      บทความความรู้สุขภาพจิต

                       จาก การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต ปี 2558
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42