Page 19 - ทักษะการเรียนรู้ ม.ปลาย
P. 19
10
2. การเรียนรู้ด้วยตนเองสอดคล้องกับพัฒนาการทางจิตวิทยา และกระบวนการทางธรรมชาติ ท าให้
บุคคลมีทิศทางของการบรรลุวุฒิภาวะจากลักษณะหนึ่งไปสู่อีกลักษณะหนึ่ง คือ เมื่อตอนเด็ก ๆ เป็น
ธรรมชาติที่จะต้องพึ่งพิงผู้อื่น ต้องการผู้ปกครองปกป้ องเลี้ยงดู และตัดสินใจแทนให้ เมื่อเติบโตมีพัฒนาการ
ขึ้นเรื่อยๆ พัฒนาตนเองไปสู่ความเป็นอิสระ ไม่ต้องพึ่งพิงผู้ปกครอง ครู และผู้อื่น การพัฒนาเป็นไปใน
สภาพที่เพิ่มความเป็นตัวของตัวเอง
3. การเรียนรู้ด้วยตนเองท าให้ผู้เรียนมีความรับผิดชอบ ซึ่งเป็นลักษณะที่สอดคล้องกับพัฒนาการ
ใหม่ ๆ ทางการศึกษา เช่น หลักสูตร ห้องเรียนแบบเปิ ด ศูนย์บริการวิชาการ การศึกษาอย่างอิสระ
มหาวิทยาลัยเปิด ล้วนเน้นให้ผู้เรียนรับผิดชอบการเรียนรู้เอง
4. การเรียนรู้ด้วยตนเองท าให้มนุษย์อยู่รอด สามารถปรับตัวให้ทันต่อความเปลี่ยนแปลงใหม่ ๆ
ที่เกิดขึ้นเสมอ จึงมีความจ าเป็นที่จะต้องศึกษาเรียนรู้ การเรียนรู้ด้วยตนเองจึงเป็นกระบวนการต่อเนื่อง
ตลอดชีวิต
การเรียนรู้ด้วยตนเอง เป็นคุณลักษณะที่ส าคัญต่อการด าเนินชีวิตที่มีประสิทธิภาพ ช่วยให้ผู้เรียน
มีความตั้งใจและมีแรงจูงใจสูง มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความยืดหยุ่นมากขึ้น มีการปรับพฤติกรรม
การท างานร่วมกับผู้อื่นได้ รู้จักเหตุผล รู้จักคิดวิเคราะห์ ปรับและประยุกต์ใช้วิธีการแก้ปัญหาของตนเอง
จัดการกับปัญหาได้ดีขึ้น และสามารถน าประโยชน์ของการเรียนรู้ไปใช้ได้ดีและยาวนานขึ้น ท าให้ผู้เรียน
ประสบความส าเร็จในการเรียน
การเรียนรู้ด้วยตนเองมีลักษณะอย่างไร
การเรียนรู้ด้วยตนเอง สามารถจ าแนกออกเป็น 2 ลักษณะส าคัญ ดังนี้
1. ลักษณะที่เป็นบุคลิกคุณลักษณะส่วนบุคคลของผู้เรียน ในการเรียนด้วยตนเอง จัดเป็น
องค์ประกอบภายในที่จะท าให้ผู้เรียนมีแรงจูงใจอยากเรียนต่อไป โดยผู้เรียนที่มีคุณลักษณะในการเรียนด้วย
ตนเองจะมีความรับผิดชอบต่อความคิดและการกระท าเกี่ยวกับการเรียน รวมทั้งรับผิดชอบในการบริหาร
จัดการตนเอง ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นได้สูงสุดเมื่อมีการจัดสภาพการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกัน
2. ลักษณะที่เป็นการจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้เรียนด้วยตนเอง ประกอบด้วย ขั้นตอนการวาง
แผนการเรียน การปฏิบัติตามแผน และการประเมินผลการเรียน จัดเป็นองค์ประกอบภายนอกที่ส่งผลต่อการ
เรียนด้วยตนเองของผู้เรียน ซึ่งการจัดการเรียนรู้แบบนี้ผู้เรียนจะได้ประโยชน์จากการเรียนมากที่สุด
Knowles (1975) เสนอให้ใช้สัญญาการเรียน (Learning contracts) เป็นการมอบหมายภาระงานให้แก่ผู้เรียน
ว่าจะต้องท าอะไรบ้างเพื่อให้ได้รับความรู้ตามเป้ าประสงค์และผู้เรียนจะปฏิบัติตามเงื่อนไขนั้น
