Page 107 - พท21001

98

แม หมายถึง หญิงที่ใหกําเนิดลูก
ยาย หมายถึง แมของแม

แมกับยาย ไดคําใหม คือ แมยาย หมายถึง แมของเมีย
คําประสมชนิดนี้มีมากมาย เชน แมครัว ลูกเสือ พอตา มือลิง ลูกน้ํา ลูกนอง ปากกา เปนตน

2. คําประสมที่เกิดจากคํามูลที่มีรูป เสียง และความหมายตางกัน เมื่อประสมกันแลวเกิด

ความหมายใหม แตยังคงรักษาความหมายของคําเดิมแตละคํา เชน
หมอ หมายถึง ผูรู ผูชํานาญ ผูรักษาโรค

ดู หมายถึง ใชสายตาเพื่อใหเห็น

หมอกับดู ไดคําใหม คือ หมอดู หมายถึง ผูทํานายโชคชะตาราศี
คําประสมชนิดนี้ เชน หมอความ นักเรียน ชาวนา ของกิน รอนใจ เปนตน

3. คําประสมที่เกิดจากคํามูลที่มีรูป เสียง ความหมายเหมือนกัน เมื่อประสมแลวเกิดความหมาย

ตางจากความหมายเดิมเล็กนอย อาจมีความหมายทางเพิ่มขึ้นหรือลดลงก็ได การเขียนคําประสมแบบนี้
จะใชไมยมก ๆ เติมขางหลัง เชน

เร็ว หมายถึง รีบ ดวน
เร็ว ๆ หมายถึง รีบ ดวนยิ่งขึ้น เปนความหมายที่เพิ่มขึ้น

ดํา หมายถึง สีดํา
ดํา ๆ หมายถึง ดําไมสนิท เปนความหมายในทางลดลง

คําประสมชนิดนี้ เชน ชา ๆ ซ้ํา ๆ ดี ๆ นอย ๆ ไป ๆ มา ๆ เปนตน

4. คําประสมที่เกิดจากคํามูลที่มีรูปและเสียงตางกัน แตมีความหมายเหมือนกัน เมื่อนํามา
ประสมกันแลวความหมายไมเปลี่ยนไปจากเดิม เชน

ยิ้ม หมายถึง แสดงใหปรากฏวาชอบใจ

แยม หมายถึง คลี่ เผยอปากแสดงความพอใจ
ยิ้ม แยม ไดคําใหม คือ ยิ้มแยม หมายถึง ยิ้มอยางชื่นบาน คําประสมชนิดนี้

มีมากมาย เชน โกรธเคือง รวดเร็ว แจมใส เสื่อสาด บานเรือน วัดวาอาราม ถนนหนทาง เปนตน

5. คําประสมที่เกิดจากคํามูลที่มีรูป เสียง และความหมายตางกัน เมื่อนํามาประสมจะตัด
พยางค หรือยนพยางคใหสั้นเขา เชน คําวา ชันษา มาจากคําวา ชนมพรรษา

ชนม หมายถึง การเกิด
พรรษา หมายถึง ป

ชนม พรรษา ไดคําใหม คือ ชนมพรรษา หมายถึง อายุ

คําประสมประเภทนี้ ไดแก
เดียงสา มาจาก เดียง ภาษา

สถาผล มาจาก สถาพร ผล
เปรมปรีดิ์ มาจาก เปรม ปรีดา