Page 145 - พท21001

136

ถาจะแตงบทตอไปตองมีสัมผัสระหวางบท
สัมผัสระหวางบท ของกาพยยานี คือ

คําสุดทายของวรรคสี่ วรรคสง เปนคําสงสัมผัสบังคับใหบทตอไปตองรับสัมผัสที่คําสุดทายของ
วรรคสอง วรรครับ ดังตัวอยาง

ยานีมีลํานํา สัมผัสคําสัมผัสใจ

วรรคหนาหาคําใช วรรคหลังนี้มีหกคํา
หนึ่งบทมีสี่วรรค พึงประจักษเปนหลักจํา

จังหวะและลํานํา กาพยยานีดังนี้เทอญฯ

คําสุดทายของบทตน คือคําวา “คํา” สงสัมผัสไปยังบทถัดไป บังคับใหรับสัมผัสที่คําสุดทาย
ของวรรคสองหรือวรรครับ ในที่นี้คือคําวา “จํา”

ข. สัมผัสใน แตละวรรคของกาพยยานีจะแบงชวงจังหวะเปนดังนี้

วรรคแรก เปน สองคํากับสามคํา คือ หนึ่งสอง หนึ่งสองสาม
วรรคหลัง เปน สามคํากับสามคํา คือ หนึ่งสองสาม หนึ่งสองสาม

ฉะนั้น สัมผัสในจึงกําหนดไดตามชวงจังหวะของแตละวรรคนั่นเอง ดังตัวอยาง
ยานี – มีลํานํา สัมผัสคํา – สัมผัสใจ

ขอสังเกต
กาพยยานีไมเครงสัมผัสในจะมีหรือไมมีก็ได ขอเพียงใชคําที่อานแลวราบรื่นตามชวงจังหวะของ

แตละวรรคนั้น ๆ เทานั้น สวนสัมผัสนอกระหวางวรรคที่สาม วรรครอง กับวรรคที่สี่ วรรคสง นั้นจะมี

หรือไมมีก็ไดไมบังคับเชนกัน

2. กาพยฉบัง 16

แผนผัง

ตัวอยาง

กาพยนี้มีนามฉบัง สามวรรคระวัง
จังหวะจะโคนโยนคําฯ