Page 142 - พท21001

133

ตัวอยางคําพังเพย

คําพังเพย ความหมาย

กระเชอกนรั่ว เปนคนสุรุยสุราย

กลานักมักบิ่น คนที่อวดเกงกลาจนเกินไปจนอับจนสักวัน
ขี่ชางจับตั๊กแตน ลงทุนไมคุมกับผลที่ได

ทําบุญเอาหนา ภาวนากันตาย ทําอะไรเพื่อเอาหนา ไมทําดวยใจจริง
หักดามพราดวยเขา ทําอะไรโดยพลการ

รําไมดีโทษปโทษกลอง ทําไมดีแตโทษผูอื่น

นายพึ่งบาว เจาพึ่งขา ทุกคนตองพึ่งพาอาศัยกัน
ชาดไมดี ทาสีไมแดง สันดานคนไมดี แกอยางไรก็ไมดี

ไมงามกระรอกเจาะ หญิงสวยที่มีมลทิน
มือไมพายเอาเทาราน้ํา ไมชวยแลวยังกีดขวาง

ฟนฝอยหาตะเข็บ ฟนเรื่องเกามาเลาอีก

หุงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว แกลงทําแดกดันโดยอีกฝายหนึ่งไมเดือดรอน

ตัวอยางการนําคําพังเพยไปใชในความหมายเปรียบเทียบ
เมื่อกอนนี้ดูไมคอยสวย เดี๋ยวนี้แตงตัวสวยมากนี่แหละ ไกงามเพราะขน คนงานเพราะแตง

เจามันฐานะต่ําตอยจะไปรักลูกสาวคนรวยไดยังไง ตักน้ําใสกะโหลกชะโงกดูเงา ตนเองเสียบาง

เราอยาไปทําอะไรแขงกับเขาเลย เขากับเราไมเหมือนกัน อยาเห็นชางขี้ขี้ตามชาง
แหม...ฉันวาฉันหนีจากเพื่อนเกาที่เลวแลวมาเจอเพื่อนใหมก็พอ ๆ กัน มันเขาตํารา หนีเสือปะ

จระเข

เขาชอบถวงความเจริญของหมูคณะอยูเรื่อย แถมยังขัดขวางคนอื่นอีก นี่แหละ คนมือไมพาย
เอาเทาราน้ํา

3. อุปมาอุปไมย หมายถึง ถอยคําที่เปนสํานวนพวกหนึ่ง กลาวทํานองเปรียบเทียบใหเห็นจริง
เขาใจแจมแจงชัดเจน และสละสลวยนาฟงมากขึ้น การพูดหรือการเขียนนิยมหาคําอุปมาอุปไมยมาเติม

ใหไดความชัดเจนเกิดภาพพจน เขาใจงาย เชน คนดุ หากตองการใหความหมายชัดเจน นาฟง และเกิด
ภาพพจนชัดเจนก็ตองอุปมาอุปไมยวา “ดุ เหมือน เสือ” ขรุขระ การสื่อความยังไมชัดเจน ไมเห็นภาพ

ตองอุปมาอุปไมยวา “ขรุขระเหมือนผิวมะกรูด”หรือ “ขรุขระเหมือนผิวพระจันทร” ก็จะทําใหเขาใจ

ความหมายในรูปธรรมชัดเจนมากยิ่งขึ้น
ในการเขียนบทรอยแกวหรือรอยกรองก็ตาม เราไมอาจเขียนใหละเอียดลึกซึ้ง เพื่อสื่อความได

แจมแจงเทากับการพูดบรรยายดวยตนเองได ก็จําเปนตองใชอุปมา เพื่อเปรียบเทียบใหผูรับสาร

จากเราไดรับรูความจริง ความรูสึก โดยการใชคําอุปมาเปรียบเทียบ ในการแตงคําประพันธก็นิยมใช