Page 137 - พท21001
P. 137
128
ทรง นําหนาคํานามที่เปนคําไทยแลวใชเปนกริยา เชน ทรงชาง ทรงมา ทรงเรือใบ
ทรง นําหนาคําที่เปนราชาศัพทอยูแลว เชน ทรงพระอักษร ทรงพระสําราญ
ทรงพระราชนิพนธ
1.2 ใชคําไทยนําหนาคําที่เปนราชาศัพทอยูแลว เพื่อใหเปนคํากริยา เชน ทอดพระเนตร
1.3 ใชคําไทยนําหนาคําที่เปนราชาศัพทอยูแลว เพื่อใหเปนคํานาม เชน ซับพระพักตร
ผาเช็ดหนา ถุงพระบาท ถุงเทา ถุงพระหัตถ ถุงมือ การใชคําธรรมดานําหนาคําที่เปนราชาศัพทอยูแลว
เพื่อใหเปนคํานาม ยังมีอีกเชน ฉลองพระองค ฉลองพระหัตถ ฉลองพระเนตร แวนตา มูลพระชิวหา
น้ําลาย
1.4 ใชคําวา ตน หรือ หลวง ลงทายคํานามหรือกริยา เชน เสด็จประพาสตน พระแสงปนตน
เครื่องตน รถหลวง เรือหลวง
1.5 คําที่กําหนดใหเปนราชาศัพทสามารถจําแนกชนิดตาง ๆ ได เหมือนคําในภาษาสามัญ
คือมีทั้ง คํานาม สรรพนาม กริยา วิเศษณ และมีคําลักษณะนามใชเปนพิเศษอีกดวย เชน
คํานาม
พระเศียร หัว พระนลาฏ หนาผาก
พระชนก พอ พระชนนี แม
พระราชสาสน จดหมาย พระแสงกรรบิด มีด
คําสรรพนาม
ขาพระพุทธเจา กระหมอม หมอมฉัน บุรุษที่ 1
ใตฝาละอองธุลีพระบาท ใตฝาพระบาท ฝาพระบาท บุรุษที่ 2
พระองคทาน พระองค ทาน บุรุษที่ 3
คํากริยา
กริยาเปนราชาศัพทอยูแลวไมตองมีคําวา ทรง นําหนา เชน เสด็จ ตรัส เสวย เปนตน
นอกนั้นตองเติมดวยคําวา พระ หรือ ทรงพระราช เพื่อใหเปนคํากริยา เชน ทรงพระอักษร เขียนหนังสือ
ทรงพระราชนิพนธ แตงหนังสือ
คําวิเศษณ
มีแตคําขานรับ ซึ่งแยกตามเพศ คือ หญิง ใชคําวา เพคะ ชาย ใชคําวา พระพุทธเจาขอรับ
พระพุทธเจาขา พะยะคะ
คําลักษณะนาม
ใชคําวา องค กับ พระองค เปนคําที่เกี่ยวกับสวนตาง ๆ ของรางกาย และเครื่องใชของทาน
เชน พระทนต 2 องค ฟน 2 ซี่ ปราสาท 2 องค
1.6 การใชราชาศัพทแบบแผน วิธีพูดในโอกาสตาง ๆ อีกดวย เชน
การใชคําขอบคุณ
ถาเรากลาวแกพระมหากษัตริย ใชวา “รูสึกขอบพระมหากรุณาธิคุณเปนลนเกลาฯ”