Page 149 - พท21001

140

2. เสียงคํา กลอนแปดและกลอนทุกประเภทจะกําหนดเสียงคําทายวรรคเปนสําคัญ
โดยกําหนดดังนี้

คําทายวรรคสดับ กําหนดใหใชไดทุกเสียง
คําทายวรรครับ กําหนดหามใชเสียงสามัญและตรี

คําทายวรรครอง กําหนดใหใชเฉพาะเสียงสามัญและตรี

คําทายวรรคสง กําหนดใหใชเฉพาะเสียงสามัญและตรี
3. สัมผัส

ก. สัมผัสนอก หรือสัมผัสระหวางวรรค อันเปนสัมผัสบังคับ มีดังนี้

คําสุดทายของวรรคที่หนึ่ง วรรคสดับ สัมผัสกับคําที่สามหรือที่หาของวรรคที่สอง
วรรครับ

คําสุดทายของวรรคที่สอง วรรครับ สัมผัสกับคําสุดทายของวรรคที่สาม วรรครอง และที่

สามหรือที่หาของวรรคที่สี่ วรรครับ
สัมผัสระหวางบท ของกลอนแปด คือ

คําสุดทายของวรรคที่สี่ วรรคสง เปนคําสงสัมผัสบังคับใหบทตอไปตองรับสัมผัสที่คําสุดทาย
ของวรรคที่สอง วรรคสง

อันกลอนแปดแปดคําประจําวรรค วางเปนหลักอักษรสุนทรศรี
เสียงทายวรรคสูงต่ําจําจงดี สัมผัสมีนอกในไพเราะรู

จัดจังหวะจะโคนใหยลแยบ ถือเปนแบบอยางกลอนสุนทรภู

อานเขียนคลองทองจําตามแบบครู ไดเชิดชูบูชาภาษาไทยฯ
คําสุดทายของบทตนในที่นี้คือคําวา “รู” เปนคําสงสัมผัส บังคับใหบทถัดไปตองรับสัมผัส

ที่คําสุดทายของวรรคที่สอง วรรครับ ในที่นี้คือคําวา “ภู”

ข. สัมผัสใน แตละวรรคของกลอนแปด แบงชวงจังหวะออกเปนสามชวง ดังน ี้
หนึ่งสองสาม หนึ่งสอง หนึ่งสองสาม

ฉะนั้น สัมผัสในจึงกําหนดไดตามชวงจังหวะในแตละวรรคนั่นเอง ดังตัวอยาง

อันกลอนแปด – แปด คํา – ประจําวรรค
วางเปนหลัก – อัก ษร – สุนทรศรี