Page 70 - พท21001

61

หลักการยอความ

การยอความมีหลักการทั่วไป ดังตอไปนี้

1. ยอความตามรูปแบบการยอความแบบตาง ๆ กําหนดไวในหัวขอแบบการยอความ

2. อานเรื่องราวที่จะยออยางนอย 2 เที่ยว เที่ยวแรกจับใจความใหไดวา เรื่องอะไร หรือใครทํา
อะไรที่ไหน อยางไร เที่ยวที่สองจับใจความใหละเอียดขึ้น และพิจารณาวาอะไรเปนใจความสําคัญ อะไร

เปนใจความประกอบหรือพลความ หรือขอความที่เสริมแตงใจความสําคัญใหเดนชัด ชัดเจน อะไรเปน
กลวิธีการแตงถาจับใจความไมไดใหอานอีกจนกวาจะสามารถจับใจความสําคัญได

3. พิจารณาเก็บเฉพาะใจความสําคัญ หรือเก็บใจความประกอบที่จําเปน

4. นําเฉพาะใจความที่เก็บไวมาเรียบเรียงใหมดวยภาษาของตนเองตามรูปแบบที่กําหนด
5. ความสั้นยาวของการยอความไมสามารถกําหนดเปนอัตราสวนได ขึ้นอยูกับจุดประสงคของ

การยอและลักษณะของเรื่องที่ยอ ลักษณะของเรื่องก็คือ เรื่องใดที่มีใจความประกอบมากถาเราเก็บ
เฉพาะใจความสําคัญก็ยอไดสั้น ถาเก็บใจความประกอบที่จําเปนดวย อัตราสวนความยาวจะเพิ่มขึ้น

ดังนั้นจึงไมมีเกณฑกําหนดเรื่องอัตราสวนของยอความ

6. เปลี่ยนคําสรรพนามจากบุรุษที่ 1 บุรุษที่ 2 เปนบุรุษที่ 3 เพราะผูยอทําหนาที่เลาตอและ
เครื่องหมายใด ๆ ที่มีอยูในขอความเดิม จะไมใชในยอความ เชน มาลีพูดวา “พอมาแลว” เปลี่ยนเปน

เธอพูดวาพอมาแลว คือ ใหยอรวมกันไป ไมแยกกลาวหรือขึ้นบรรทัดใหม

7. ใชถอยคําภาษางาย ๆ ไดใจความชัดเจน เชน อันมวลบุปผามาลีอยูในไพรสนฑเปลี่ยนเปน
ดอกไมอยูในปา แตถามีคําราชาศัพทยังคงใชอยู

8. เลือกใชคําไดความหมายครอบคลุม เชน เพื่อกลาวถึงหนังสือพิมพ วิทยุ โทรทัศน ควรใช

คําวา “สื่อสารมวลชน” แทน หรือเมื่อกลาวถึงสมุด ดินสอ ปากกา ยางลบ ไมบรรทัด ควรใชคําวา
“เครื่องเขียน” แทน เปนตน

9. ไมใชอักษรยอ หรือคํายอ เวนแตอักษรยอ หรือคํายอนั้นเปนที่เขาใจและยอมรับใชกันทั่วไป
แลว เชน พ.ศ. ร.ส.พ. ส.ป.อ. ฯลฯ

10. ขอความที่ยอแลวใหเขียนตอเนื่องกันโดยใชคําเชื่อม เพื่อใหความกระชับไมเยิ่นเยอ

แตขอความที่ไมสัมพันธกันใหยอหนาเปนตอน ๆ
11. การยอความเปนรอยกรอง ก็ใชวิธีเดียวกับรอยแกว แตเปลี่ยนขอความจากรอยกรอง

เปนรอยแกวธรรมดากอน

รูปแบบการเขียนยอความ

เรื่องที่จะยอมีหลายรูปแบบ เชน บทความ จดหมาย โอวาท ฯลฯ แตละรูปแบบมีแบบ

การขึ้นตนเฉพาะ ดังตอไปนี้