Page 80 - mukdahansuksapub
P. 80
80 หลวงต่างพระองค์ สําเร็จราชการมณฑลฝ่ายเหนือ (อีสานเหนือ)ได้ยกกําลังมายังเมืองมุกดาหาร ผู้ว่าราชการ เมืองมุกดาหารได้มีคําสั่งให้ท่านคุมกําลังเมืองมุกดาหารเข้าสมทบ เพื่อไปปราบปรามพวกกุลาที่ก่อการจลาจลที่ ทุ่งหมากเฒ่า(บ้านขุมขี้ยาง)เขตเมืองหนองสูงในขณะนั้นครั้งนั้นด้วย พ.ศ.๒๔๔๙ พระจันทรเทพสุริยวงษา (แสง จันทรสาขา) ผู้ว่าราชการเมืองมุกดาหารซึ่งเป็น พี่ชายของท่านถึงแก่กรรม ซึ่งในปีนี้สมเด็จพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวง มหาดไทย ทรงมีกําหนดการที่จะเสด็จมาตรวจราชการภาคอีสาน เพื่อวางแผนที่จะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงการปก ครองภูมิภาคให้เป็นจังหวัดและอําเภอให้เหมือนกันหมดทั่วราชอาณาจักร์ ซึ่งได้เสด็จโดยทางรถไฟมายังนคร ราชสีมาและเสด็จด้วยขบวนม้าและเกวียนมายังเมืองชนบท,ขอนแก่น,อุดรธานีและหนองคายจากหนองคายประ ทับเรือกลไฟของฝรั่งเศสซึ่งจัดมารับเสด็จ ล่องโขงมายังเมืองโพนพิสัย,บึงกาฬ,ท่าอุเทน,ไชยบุรี,ท่าอุเทน ถึง เมืองนครพนมเมื่อวันที่๑๐ มกราคม พ.ศ.๒๔๔๙ เสด็จด้วยขบวนม้าไปยังเมืองสกลนคร,เรณูนครและธาตุพนม จากธาตุพนมพระองค์มีพระประสงค์จะเสด็จโดยเรือพาย เพื่อจะทอดพระเนตรการล่องแก่ง (แก่งคับพวง,แก่งกะเบา)ในลํานํ้าโขง จึงใช้เรือพาย(เรือยาว)ของพระยาศศิวงษ์ประวัติ อดีตเจ้าเมืองมุกดาหารคือ เรือมณฑล ไปรับเสด็จ เสด็จถึงบ้านหว้านใหญ่ (อําเภอหว้านใหญ่)เขตเมืองมุกดาหารเมื่อวันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ ๒๔๔๙ คุณพ่อ(หลวงพิทักษฯ)ท่านได้รับหน้าที่ไปเตรียมการรับเสด็จเนื่องจากผู้ว่าราชการเมืองถึงแก่กรรม ท่าน ต้องจัดเตรียมพลับพลาที่ประทับแรม วันที่ ๒๐ มกราคม ๒๔๔๙เสด็จถึงเมืองมุกดาหาร จากการเสด็จตรวจราช การในครั้งนั้นพระองค์ทรงเห็นว่าเมืองต่างๆในริมฝั่งโขงควรยุบลงเป็นอําเภอทั้งหมด โดยให้เมืองนครพนม เมืองเดียวเป็นจังหวัดแม้แต่เมืองหนองคายก็ถูกยุบลงอําเภอขึ้นกับจังหวัดอุดรธานี(จนถึง พ.ศ.๒๔๕๘ จึงได้รับ การยกฐานะขึ้นเป็นจังหวัดหนองคาย) พ.ศ.๒๔๕๐ เมืองมุกดาหารซึ่งเคยเป็นเมืองมาก่อนถึง ๑๓๗ ปีจึงถูกยุบลงเป็นอําเภอมุกดาหาร ขึ้นกับจังหวัดนครพนมและเมืองหนองสูงก็ถูกยุบลงเป็นอําเภอหนองสูง ให้ย้ายที่ตั้งอําเภอหนองสูงไปตั้งที่บ้าน นาแก (ที่ตั้งอําเภอนาแกปัจจุบัน)แต่ยังใช้ชื่อว่าอําเภอหนองอยู่ ได้เปิดที่ทําการอําเภอหนองสูงเมื่อวันที่ ๑ สิงหา คม พ.ศ.๒๔๕๐ พระยาสุนทรเทพกิจจารักษ์ (เลื่อง ภูมิรัตน์)ข้าหลวงประจําบริเวณธาตุพนม(นครพนม)ได้มี คําสั่งที่ ๑๘๙/๑๓๘๘ ลงวันที่ ๑๒ กรกฎาคม ร.ศ.๑๒๖(พ.ศ.๒๔๕๐) ให้คุณพ่อ(หลวงพิทักษ์ฯ)ไปรั้ง(รักษาการ) นายอําเภอหนองสูง(นาแก)ซึ่งท่านได้ไปรักษาการอยู่ ๘ เดือน เมื่อเมืองมุกดาหารได้ถูกยุบลงเป็นอําเภอมุกดา หารขึ้นกับจังหวัดนครพนมซึ่งได้เปิดที่ทําการอําเภอเมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๕๐ สมเด็จกรมพระยาดํารงรา ชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยท่านทรงเห็นว่า เมืองมุกดาหารมีข้อขัดแย้งกับบาทหลวงศาสนาคริสต์ที่ บ้านสองคอนและฝรั่เศสที่ปกครองเมืองสุวรรณเขตอยู่เนืองๆ ท่านจึงทรงแต่งตั้งให้หลวงทรงสราวุธ(เจิม วิเศษ รัตน์)เป็นนายอําเภอมุกดาหารคนแรก ท่านมีบรรพบุรุษเป็นชาวโปรตุเกศ อพยพมาตั้งรกรากอยู่ตั้งแต่สมัยกรุง ศรีอยุธยา และนับถือศาสนาคริสต์ นิกายโรมันคาธอลิค ตลอดทั้งมีความรู้ในภาษาฝรั่งเศสด้วย หลวงทรงสราวุธ เป็นมหาดเล็กของพระเจ้าบรมวงษ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวงต่างพระองค์ สําเร็จราชการมณฑล
