Page 13 - บทเรียนการสื่อสาร
P. 13
“สวัสดีครับ หมอกฤษพรนะครับ (อาจใช้นิ้วชี้ที่ตัว) เป็นแพทย์ประจําบ้านชั้นปีที่ 3 เป็น
ทีมรักษาพยาบาล หรือพูดง่ายๆ ว่าเป็นเจ้าของไข้ของคุณยายโดยตรงครับ... (จากนั้นอาจ
แนะน าสมาชิกในทีมรักษาพยาบาล)”
่
นอกจากการทักทาย การแนะน าตนเองและผู้เกี่ยวข้องแล้ว ก็ควรสอบถามชื่อผู้ปวย ชื่อ
่
ญาติ และความเกี่ยวข้องระหว่างผู้ปวยกับญาติด้วยเสมอ ซึ่งนอกจากจะเป็นการท าความรู้จัก
่
กันเบื้องต้นแล้ว ยังท าให้ผู้ปวยและญาติรับรู้ว่าเราสนใจ ใส่ใจ และจริงใจกับเขา มักส่งผลให้
กระบวนการสื่อสารที่จะเกิดขึ้นตามมามีความไหลลื่นและมีประสิทธิภาพสูง
“คุณสมรัตน์ใช่ไหมครับ แล้วนี่คุณแม่หรือครับ (หันไปทางญาติที่เราคิดว่าเป็นแม่)”
“น้องกิ๊บใช่ไหมลูก... (หันหน้าไปทางญาติ) แล้วนี่คุณ... (ใช้ทักษะเงียบเพื่อรอค าตอบ)”
“คุณสมจิตรนะครับ หมอชื่อหมอสมชายครับ เป็นผู้เชี่ยวชาญโรคปอดครับ (หันหน้าไป
้
ทางญาติ) คุณปาเป็นอะไรกับคุณสมจิตรครับ”
การพูดคุยในเรื่องอื่นๆ ทั่วไป (small talk) ก่อนที่จะเข้าสู่ประเด็นเฉพาะด้านสุขภาพ
มักช่วยให้กระบวนการสื่อสารดูราบรื่นขึ้น เพราะการทักทายและการแนะน าตัวเท่านั้นอาจยังไม่
เพียงพอที่จะท าให้เกิดบรรยากาศของความเป็นกันเองซึ่งจ าเป็นส าหรับบทสนทนาที่จะเกิด
่
ตามมา การชวนผู้ปวยและญาติพูดคุยเรื่องอื่นๆ ก่อนอาจช่วยให้บรรยากาศผ่อนคลาย อย่างไร
่
ก็ตามไม่ควรจะใช้เวลาในส่วนนี้ยาวนานจนเกินไป โดยเฉพาะในผู้ปวยที่อยู่ในสถานการณ์วิกฤติ
่
อีกทั้งเรื่องที่ใช้ในการพูดคุยควรมีความเหมาะสม อยู่ในความสนใจของผู้ปวยและญาติ และท า
ให้เขาพูดคุยกับเราได้ง่าย อาจใช้ประเด็นทั่วไปด้านความเป็นอยู่และด้านสุขภาพทั่วไปก็ได้
“เป็นไงบ้างครับ เมื่อคืนนอนหลับดีไหมครับ”
“ขอโทษที่ทําให้รอหมอนานครับ หมอติดประชุมด่วน เลยมาออกตรวจช้า”
“วันนี้ต้องขาดเรียนมาหาหมอหรือคะ”
่
ขั้นตอนสุดท้ายก่อนที่จะเข้าสู่การสนทนาในประเด็นเฉพาะด้านสุขภาพของผู้ปวยคือ
ขั้นตอนการตกลงบริการ ขั้นตอนนี้มีความจ าเป็นอย่างมาก เป็นตัวเชื่อมโยงไปสู่สาระส าคัญของ
่
กระบวนการสื่อสารต่อไป เนื้อหาประกอบด้วยการสรุปเรื่องราวที่ผ่านมาให้แพทย์และผู้ปวยกับ
ญาติเข้าใจตรงกัน รวมทั้งตกลงกันว่าเราจะท าอะไรกัน ใช้เวลานานเท่าใด และมีการก าหนด
กติกามารยาทที่ใช้ด้วย
“หมอได้อ่านจดหมายส่งตัวและทราบว่าคุณลุง... วันนี้หมอจะขอซักประวัติและตรวจ
เพิ่มเติม เพื่อดูว่าคุณลุงเป็นโรคอะไร หมออาจต้องขอตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันโรคที่คุณลุงเป็น
คงจะใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 30 นาที”
“บางเรื่องที่หมอถามอาจทําให้คุณตอบลําบากหรือไม่อยากตอบ ก็ขอให้บอกหมอตรงๆ”
2. การขาดความเข้าใจของกระบวนการสื่อสารแบบการให้การปรึกษา แพทย์ประจ า
บ้านและบุคลากรทางการแพทย์มักไม่เข้าใจนิยามที่ชัดเจนของการให้การปรึกษา แม้หลายคน
จะเคยผ่านการอบรมหรือการฝึกปฏิบัติมาแล้ว แต่เมื่อลงมือปฏิบัติหลักการของการสื่อสารมักถูก
13
