Page 18 - บทเรียนการสื่อสาร
P. 18
ทักษะการสื่อสารส าหรับนักเรียนแพทย์และนักเรียนสาขาการแพทย์อื่นๆ
นักเรียนแพทย์ นักเรียนพยาบาล ตลอดจนนักเรียนสาขาการแพทย์อื่นๆ มี
่
ประสบการณ์ที่จ ากัดอย่างมากในการดูแลผู้ปวย โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักเรียนที่เพิ่งขึ้นปฏิบัติงาน
่
ในชั้นคลินิกหรือเพิ่งได้เริ่มดูแลผู้ปวยเป็นปีแรก นอกจากประสบการณ์ที่จ ากัดแล้วนักเรียนกลุ่ม
นี้มักมีขีดจ ากัดในเรื่องขององค์ความรู้ทางวิชาการและในเรื่องของทักษะ ซึ่งทักษะการสื่อสาร
น่าจะเป็นทักษะส าคัญล าดับต้นๆ ต่อการปฏิบัติงานของนักเรียน
ประเด็นปัญหาในการสื่อสารของนักเรียนแพทย์และนักเรียนสาขาการแพทย์อื่นๆ
ด้วยประสบการณ์ที่จ ากัดของนักเรียนแพทย์และนักเรียนสาขาการแพทย์อื่นๆ ท าให้มี
่
่
ั
ข้อขัดข้องและปญหาในการดูแลผู้ปวย โดยเฉพาะในเรื่องการสื่อสารกับผู้ปวยและญาติ ส่งผลให้
่
่
่
การเรียนรู้จากการปฏิบัติงานกับผู้ปวยมีจ ากัด ไม่ว่าจะเป็นที่คลินิกผู้ปวยนอกหรือที่หอผู้ปวยใน
่
นักเรียนมักรู้สึกว่าตนเองมีความรู้น้อยและยังอ่อนอาวุโส อาจจะช่วยเหลือผู้ปวยและญาติได้ไม่
่
มาก ทั้งๆ ที่ผู้ปวยและญาติส่วนใหญ่ไม่ได้ต้องการข้อมูลหรือความรู้จ านวนมาก แต่ต้องการคน
ั
ที่มีเวลาให้เขา มีความเข้าใจ เป็นผู้รับฟงที่ดี และใส่ใจกับความรู้สึกของเขา
ั
ประเด็นปญหาที่ส าคัญในการสื่อสารของนักเรียนแพทย์และนักเรียนสาขาการแพทย์
อื่นๆ มีรายละเอียดดังนี้
่
1. นักเรียนขาดประสบการณ์ในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้ปวยและญาติ โดยไม่รู้ว่า
่
จะเริ่มอย่างไร ท าอะไรต่อ วิตกกังวลว่าจะให้ความรู้หรือข้อมูลกับผู้ปวยและญาติไม่ได้ นักเรียน
ควรฝึกฝนทักษะเหล่านี้บ่อยๆ ขอความช่วยเหลือจากครู และเรียนรู้ตัวอย่างที่ดีจากครูและรุ่นพี่
เช่นเดียวกับการสร้างสัมพันธภาพทั่วไป นักเรียนควรเริ่มต้นด้วยการทักทาย แนะน า
ั
ตัวเอง คุยเรื่องทั่วๆ ไปก่อน ตกลงบริการ แล้วจึงน าสู่ประเด็นปญหาด้านสุขภาพ
“สวัสดีครับ ผมชื่อชูชัยครับ เป็นนิสิตแพทย์ชั้นปีที่ 4 ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ดูแลคุณ
ลุงครับ...”
่
2. นักเรียนขาดประสบการณ์ในการซักประวัติผู้ปวย นักเรียนมักไม่ใช่คนที่ได้เห็น
่
่
ผู้ปวยเป็นคนแรก และมักเรียนรู้ผู้ปวยเบื้องต้นจากประวัติที่แพทย์คนอื่นบันทึกไว้ รวมทั้งการ
่
่
สัมภาษณ์ผู้ปวยและญาติเพิ่มเติมภายหลัง ซึ่งอาจท าให้ผู้ปวยรู้สึกร าคาญที่จะต้องตอบค าถาม
ซ ้าซาก
ครูส่วนใหญ่มักจะสอนให้นักเรียนสัมภาษณ์หรือซักประวัติโดยเน้นการใช้ค าถาม
่
ปลายเปิด ในขณะเดียวกันก็เน้นย ้าให้ได้ข้อมูลรายละเอียดจากผู้ปวยให้ครบถ้วน จึงหลีกเลี่ยง
ั
ไม่ได้ที่จะต้องใช้ค าถามปลายปิดในเวลาต่อมา นักเรียนควรปรับแนวคิดเพื่อแก้ปญหาข้างต้น
ั
่
โดยใช้ความอดทนที่จะรับฟงในสิ่งที่ผู้ปวยพูดมากกว่าที่อยากรู้ในสิ่งที่เราถาม ควรฝึกใช้ทักษะ
ั
่
ฟง ทักษะทวนซ ้า ทักษะเงียบ และทักษะกระตุ้นเพื่อให้ผู้ปวยได้คิดและเล่าเรื่องราวได้อย่าง
อิสระ ซึ่งเนื้อหาที่ได้น่าจะเป็นที่เชื่อถือได้มากกว่าการซักประวัติด้วยค าถามปลายปิด
18
