Page 192 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ТОМАС ЖОН САРЖеНТ

Саржент: Турли кишилар текшириш замирида ҳар хил ҳолатни ту-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
шунишади. Баъзилар учун бу «ташқи баҳодан фойдаланиш»дир. Улар
аввалги тадқиқотлардан олинган баҳоларни қўллайдилар ва уларни
таниқли катталиклар сингари намоён этади. Маълумки, ташқи баҳолаш
моделингизга зид бўлган эконометрик ихтисосликдан фойдаланишга
дуч келасиз. аввалдан маълум бўлган ташқи ўлчамларни кўриб чиққан
ҳолда сиз уларнинг атрофидаги ноаниқликлар «булутларини» менси-
майди – оригинал тадқиқотчиларга берилган баҳолаш ноаниқликлари
билан боғлиқ «булутлар», шунингдек, бошқа тадқиқотчи ўз баҳосини
ўтказиши асос бўлган эконометрик ўзига хосликка ишониш зарурати
билан боғлиқ «ўзига хослик хатари»дан «булутлар»ни назарга илмай-
сиз.
Бошқа олимлар, масалан, Ларри кристиано ва Марти Эйхенба-
ум текширув замирида модель учун лаҳзаларнинг кўплик шартидан
ва мавжуд маълумотлар массивидан фойдаланиш асосида лаҳзаларни
баҳолашнинг умумлаштирилган усулини назарда тутишган. Моделлар-
нинг сезиларли ноаниқ ифодаланмаган ёки шубҳали жиҳатларини
изоҳлаш учун стандарт хатоларни аниқлашнинг турли усуллари мав-
жуд. айтганча, стандарт хатоларни аниқлашнинг бу усуллари, биз Ларс
Хансон билан фойдаланган робастли бошқарув назарияларидан бири-
ни эслатувчи, минимакснинг аксига эга.
эванс ва Хонкапохья: Жавобларнинг максимал ҳақиқатнамо-
лиги қандай масала ва у баҳоланадиган шароитлар ёки уларнинг
байес аналоглари аниқланишини биламизми? Жавоб учун қандай
савол қарама-қарши бўлади?
Саржент: Мен билган жавоблар орасида энг яхшиси Ҳансен ва
бошқа олимлар томонидан ёзилган ЛУУ (лаҳзаларнинг умумлашти-
рилган усули) ишида келтирилган. Мазкур ишда улар нима сабабдан
ЛУУ – сиз тўлиқ ишонч ҳосил қилмаган моделнинг тавсифларини
баҳолашнинг энг яхши усули эканлигини кўрсатмоқдалар.
эванс ва Хонкапохья: Макроиқтисодиётда текширишдан фой-
даланиш илк қадам деб ҳисоблайсизми?
Саржент: аксарият ҳисобларга кўра, ҳа. Мен буни Бобнинг фикрла-
рини айтиб беришга конструктив таъсир сифатида кўриб чиқаман,
«сизнинг ҳақиқат яқинлик назариясига мўлжалланган тестларингиз
бир нечта яхши моделларни рад этади». Ўша вақт замирида рационал
тахминларга асосланган макроиқтисодий ёндашув, обрўли шахслар то-
монидан қарама-қаршиликларга учраган. Ҳақиқатнамо муносабатлар-
нинг бу каби тестларини яхлит моделлар синфини рад этувчилар син-
1 2