Page 196 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)
P. 196
ТОМАС ЖОН САРЖеНТ
эванс ва Хонкапохья: Бу бироз нотўғри ихтисосликка эга му-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
возанатлар рационал тахминлар мувозанатидан қанчалик фарқ-
ланади?
Саржент: Улар кўп томонлама рационал тахминлар мувозанатига
ўхшайди. Улар кўпгина ишчи тавсифлар нуқтаи назаридан рационал
тахминларнинг тўлиқ мувозанатланишига ўхшайди. Масалан, уларнинг
кесишувчан тенгламалар бўйича ўз тўпламлари мавжуд, иқтисодий
сиёсатни таҳлил қилишда уларга асосланиш лозим. Улар башорат
қилинаётган функцияларга эга агентлар синфи ичида «ўзаро етарли-
дир». Улар моделларнинг фарқланиш даражасини ўлчовчи кульбак-
Лейблер усули ёрдамида яқинлик даражаси аниқланадиган моделда
кўзда тутилган релевант хронологияларга мўлжалланган математик
тахминларга максимал даражада яқинлаштирилган. Бу башоратловчи
функциялар сингари тавсифланиши мумкин (бу ҳақиқатнамоликнинг
кутилган логарифмик муносабатларидир).
агар улар бир-бирларига етарлича яқин бўлишса, бу ушбу муво-
занатлардан бирида яшовчи агент унинг башоратловчи функциясини
қанчалик яхшилаш мумкинлигини аниқлаш учун кўп вақт керак бўли-
ши мумкинлигини англатади. Бироқ, субоптимал башоратловчи функ-
циялар, агар агентларга етарлича қайишқоқ амалий шаклларни бер-
сангиз, масалан, Сяохун Чен ўрганган баҳолаш стратегиясини тақдим
этсангиз қўллаб-қувватланмаслиги ҳам мумкин эди. У Уайт билан бир-
га, қайишқоқ амалий шаклларга мос келиши мумкин бўлган агентларга
эга тизим рационал тахминларнинг нотекис мувозанатсизлигига келти-
риш мисолини келтириб ўтади.
эванс ва Хонкапохья: Рационал тахминлар мувозанатнинг ҳа-
қиқатнамолигидан шубҳаланган кишилар ҳақ эдими ёки адашган-
миди?
Саржент: Буларнинг ҳаммаси сиз уларга нисбатан қанчалик бағ-
рикенглик қилишингизга боғлиқ. агар сиз агентларга тўғри амалий
шакллар ва шартли ўзгарувчилар билан ўртоқлашсангиз, ҳатто шу
ҳолатда ҳам рационал тахминларнинг фақат баъзи мувозанатлари мо-
лашувчан иқтисодиётларнинг ўртача нуқтаси ҳисобланиши мумкин.
Сиз иккалангиз ўз китобингизда ўрганишни ҳаракатлантирувчи кучдан
фойдаланишда рационал тахминлар қолган мувозанатлари беқарор
ҳамда ўрганишда энг кичик кадратлар усули ёрдамида йўқ қилинишини
ёритиб бергансиз.
Эҳтимол рационал тахминларнинг ўша беқарор мувозанатлари яго-
на бўлиб, уларни танқидчилар мавҳум деб билганлар, гарчи уларга нис-
1
