Page 194 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ТОМАС ЖОН САРЖеНТ

олиб борувчи рационал тахминлар моделини яратишди. Масалан,
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
отрок, Сметс ва витурсларнинг сўнгги моделлари. Логарифмик ап-
проксимациялар ёрдамида улар, биз 1970-йилларнинг охири ва 1980-
йилларнинг бошларида фойдаланган Гаус ҳақиқатнамолик функция-
ларининг энг рекурсив тасаввуридан фойдаланишлари мумкин.
Сўзсиз, мувозанатнинг баъзи нотекис моделлари учун ҳақиқат-
намоликни ёритиб бериш қийин. Лекин, ушбу масалани ҳал этишда
сезиларли тараққиёт кузатилган – Тон Смит, Рон Галан, шунингдек,
Жорж Таухен ва бошқа олимларга максимал ҳақиқатнамолик даражаси-
га яқин баҳоларни олишнинг турли усулларини ишлаб чиққанликлари
учун раҳмат. Менга Галан ва Таухеннинг ҳақиқатнамолик функция-
сини осон ёритиладиган ёрдамчи моделларга мос келувчи максимал
ҳақиқатнамолик учун биринчи тартиб – моментлар шартларидан фой-
даланиш борасидаги ғояси маълум кўрсатма бўлди.
эванс ва Хонкапохья: Замирида ҳақиқатнамолик ётувчи ёнда-
шувларда улардан макромоделлардан фойдаланиш учун қандайдир
тўсиқлар мавжуд бўлган деб ўйлайсизми?
Саржент: Ҳа. Масалан, агар тузилмани қолдирмасак, у ҳолда их-
тисосликнинг асосий тавсифларига сезгирликни тўлиқ автоном таҳлил
қилиш қийинроқ кечади.
эванс ва Хонкапохья: Ҳақиқатнамоликка асосланган бу каби
усуллар замирида ЛУУ (лаҳзаларнинг умумлаштирилган усули)
ётувчи усулларни йўқ қилади ва улар тўлиқ ҳақиқатнамоликдан
нима учун фойдаланишди деб ҳисоблайсизми?
Саржент: Йўқ бундай деб ўйламайман. ЛУУ ва бошқа текшириш
стратегиялари, олим ўз ихтисослигининг бир қисмига бу барқарорликка
тааллуқли бўлган вақтда катта аҳамиятга эга бўлади.
эванс ва Хонкапохья: Нима сабабдан сиз макроиқтисодиётда
иррационал тахминлар назарияси билан шуғулланишни бошла-
дингиз?
Саржент: Дастлаб, бизларнинг рационал тахминларимиз тушунча-
сини мустаҳкамлаш ва кенгайтириш масласига тўхталсак. 1970-йил-
ларда рационал тахминлар концепцияси, иқтисодиёт тўғрисида ҳаддан
ташқари кўп билимларни берганлиги учун қатъий танқидга учради.
1970-йиллар ўрталарида рационал тахминларнинг макроиқтисодий
назариялар билан шуғулланиш қизиқ бўлган, чунки рационал тахмин-
лар доирасидаги бутун муҳит скептицизм руҳи сингдирилган эди.
Бундай танқидга қарши туриш учун мен Маргарет Брей ва Дэвид
крепсларнинг тадқиқотлари дастурига аъзо бўлдим. Уларнинг ғояси
1