Page 21 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)
P. 21
МИЛТОН ФРИДМАН
МИЛТОН
ФРИДМАН ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
1912 йил 31 июлда Нью-Йоркнинг Бруклин шаҳрида туғилган. Унинг
ота-онаси Сара Этель (исм-шарифи Ландау) ва Енё Сол Фридман Карпат
Россияси (Рутения, Венгрия) (ҳозирги Украинанинг Беровов шаҳри) Берег-
сасдан келган яҳудий муҳожирлар эди.
Уларнинг иккаласи ҳам савдогар бўлиб ишлаган. Туғилгандан кўп ўтмай,
оиласи Нью-Жерси штатидаги Ровейга кўчиб ўтади. Истеъдодли ўқувчи
Фридман 1928 йилда, 16 ёшида Ровей ўрта мактабини тугатади. У Рут-
герс университетида рақобатбардош стипендия билан тақдирланади.
У математика ва иқтисодий соҳаларда ихтисослашган ва иқтисодиёт
профессорлари Aртур Ф.Бернс ва Гомер Жонснинг ғоялари таъсири ос-
тида бўлиб, улар Фридманни замонавий иқтисодиёт Буюк Депрессияни
тугатишда ёрдам бериши мумкинлигига ишонтиришган.
Фридман 1932 йилда мактабни тугатган ва дастлаб актуарий (суғурта
мутахассиси) бўлишни ният қилган. Aммо унга битирув-малакавий иши-
ни бажариш учун иккита стипендия таклиф қилинади, улардан бири
Браун университетида математика, иккинчиси Чикаго университетида
иқтисодиёт соҳасида. Фридман иккинчисини танлаб, 1933 йилда магистр
илмий даражасига эга бўлади. Унга Якоб Виннер, Фрэнк Найт ва Генри
Симонс катта таъсир кўрсатган.
1976 йилда Нобель мукофотига Истеъмол назарияси монетаризм та-
рихи соҳасидаги ютуққа эришгани ва барқарорлик сиёсатининг мураккаб-
лигини намойиш эта олгани учун сазовор бўлади. Милтон Фридман Чикаго
университети профессори бўлган. 1932 йил Реттерс мактабини ва 1934
йил Чикаго университетини тугатган. 1946 йил фалсафа фанидан, 1968
йил ҳуқуқ фанидан доктор бўлади. 1948 йилда Чикаго университети унга
иқтисодиёт бўйича профессор илмий унвонини берган. У 1971–1974-йил-
ларда AҚШ Президенти Р.Никсоннинг иқтисодиёт бўйича маслаҳатчиси
бўлиб ишлаган.
21