Page 345 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ФРAНКО МОДИЛьЯНИ

Модильяни: Талабаларим билан боғлиқлигим ҳозирда аҳамият касб
этади, бу ҳаётимнингёрқин лаҳзалари бўлиб келган. Мен ўқитишни
ёқтираман, айниқса, талабалар билан ишлашни яхши кўраман, улар-
ни ишимга жалб қилиб, ҳаммуаллифликда мақолалар тайёрлашни хуш
кўраман. Сабаби шундаки, менинг бирон-бир изланувчи шогирдла-
римдан бири қизиқарли ғоя яратса, мен уларнинг исмларини ҳам-
муаллифдек ёзиб қўйилишини хоҳлайман.
Солоу: Ҳозир агар сиз ёш иқтисодчига ПХДни олиш ҳақида мас-
лаҳат берсангиз, нима деган бўлар эдингиз? Ҳозирги кунда макроиқ- ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
тисодиётдаги энг ҳосилдор замин ҳақида нима деган бўлардингиз?
Модильяни: Менимча, бугунги кунларда қизиқишларимга, асосан,
мен очиқ иқтисод ва, айниқса, халқаро молия сари ҳаракатланиб келяп-
ман. Бу жуда қизиқарли жой ва бу ерда маош турғунлиги жуда муҳим.
Ҳозир фарқ жуда кескин номинал маош турғунлиги ва ҳақиқий маош
турғунлиги ўртасида.
Солоу: Тушунтириб берсангиз шуни.
Модильяни: номинал маош турғунлиги билан сиз валюта алмашиш
фоизлари яхшиланишини хоҳлайсиз. Ҳақиқий ишсизликни ҳеч нима
қилолмайсиз. Мен мамлакатларнинг тажрибаларини кузатганимда баъ-
зилари ўзгармас валюта қийматидан ва бошқалари ўзгарувчан валюта
қийматида фойдаланишарди. Бундан мен шуни топдимки, иккала таж-
риба ҳам яхши ривожланмаган. европа жуда ҳам оз даражада фойда-
ланиб келган.
Барнетт: Сиз муҳим изланувчи бўлиб келгансиз, халқаро пул ти-
зимида АҚШнинг роли, Европа ичидаги ҳолатга мен шунга амин
бўлдимки, сиз Европа пул бирлашмасини ҳимоя қилиб келгансиз?
Халқаро пул тизимининг келажаги ҳақида нима дея оласиз? Яқиндаги
иқтисодий инқироз ва ундаги валюта алмашинуви ҳақида-чи?
Модильяни: Ҳа, мен европани ҳимоя қилиб келганман, бироқ унинг
сиёсий кўринишлари европадаги тинчлик, тўлиқ иқтисодидан кўра куч-
ли. Бироқ, мен алоҳида эътибор бердимки, системадаги қийинчиликларга
ўзгармас алмашинув фоизлари қандай бўлгани, шу иш учун у катта
миқдордаги мосликни талаб қилади, мустақил мамлакатларнинг маош
белгилашларида ва бу давлатлар турли хил маҳсулдорликнинг ўсиши
ва ташқи стресс ҳолатларига дуч келишларига сабаб бўлган. Мен яна
шуни назарда тутдимки, бирлашув мос вақтда яратилмаган. Марказий
банкнинг ўйнаб келган роли сифатида қонуний бўлмаган, аммо, де-
факто, Бундес банк томонидан доимий равишда нотўғри пул сиёсатини
юритиш орқали европа ишсизлигини келтириб чиқарган ва бу ҳозирги
кунда 12 % га етган, балки ундан кўпроқ ҳам. Ҳозир сиёсат катта дара-