Page 107 - Nobel_10.02.25_Neat

ИЛМИЙ-ОММАБОП РИСОЛА , II ҚИСМ

келишидан огоҳлантириш фойдали. Ҳа, ҳа, у бу томондан келяпти!
Мана бу «nudge»! Одамлар бу ҳақда чалкашади. Улар «nudge»ни ҳу-
кумат одамларни ўзи хоҳлаган нарсани қилишга ундайдиган эна-
га давлат деб ўйлашади. «Ўнгга қаранг» белгисини биласиз, тўғри,
ҳукумат ўзингизни ўлдирмаслигингизни истайди ва бу тартибсиз-
лик келтириб чиқаради, лекин сиз ҳам бу автобусга урилишни ис-
тамайсиз. Биз аниқ биламизки, «nudge»нинг мақсади одамларга
ўз мақсадларига эришишга ёрдам беришдир. ГПСни яхши ўхша-
тиш деб ўйлайман. Мен энг ёмон йўналиш сезгисига эга одамман.
Хотинимсиз юрсам, албатта адашаман. Аммо ҳозир телефонимда
Google хариталар бор ва ҳатто Лондоннинг Ғарбий қисмида юрга-
нимда ҳам кўп адашмаяпман. GPS тизимининг моҳияти шундаки,
манзилни ўзингиз танлайсиз. Мен Британия музейига бормоқчи-
ман, буни киритаман ва у «Ўнгга бурил» дейди, бундан ташқари,
кўрсатмалар мажбурий эмас. Агар чап томонда қизиқарли нарса
кўрсам, чапга бурилишим мумкин. Аппле қайта ҳисоблайди, мана
бу бизнинг мақсадимиз. Ҳаёт учун GPS бўлиш ва одамларга қаерга
боришни айтмаслик.

Мухбир: Сиз мукофот пулини «иложи борича мантиқсизроқ»
сарфлашингиз ҳақида ҳазиллашган эдингизми?

Ричард Талер: Айтишим
керакки, бу гапни мен эрталаб
соат 4:45 да айтган эдим. Ҳа-
ли пулни қўлимга олмадим,
шунинг учун бу ваъдамни ба-
жара олмадим. Шанба куни
кечқурун ажойиб зиёфат уюш-
тирмоқчиман, кейин эса бу пул-
ни имкон қадар кўпроқ одам-
ларни хурсанд қилиш йўлида
сарфлашга ҳаракат қиламан.
2017 йил, 6 декабрь

105