Page 232 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

билмоқчиманки, сиз Фриш ёки Хавелмони танир эдингиз, улар сизга
илҳом берганми ёки уларнинг маърузаларини тинглаган эдингизми?

Эдвард Кристиан Прескот: Мен бир марта Фришнинг
маърузасини тинглагандим. Норвегия иқтисодиёт ва бизнес
бошқаруви мактабида бакалавр давримда, Фриш меҳмон маърузаси
учун ташриф буюрди ва кўплаб бошқа талабалар қатори, уни
тинглашга бордим. «А» деб номланган маъруза зали тўла эди ва
мен ҳали ҳам Фришнинг тўқ кўк костюм ва югуриш пойабзалида
кириб келганини эслайман. У ўз ишидан жуда ҳаяжонлангандек
кўринарди. Аммо тан олишим керакки, ўша пайтда унинг нима
билан машҳур эканлигини яхши билмасдим.

Ўшандан бери мен унинг баъзи асарларини ўқидим, айниқса,
унинг «Қалъа тўплами»даги мақоласи менда катта таассурот
қолдирди. Бу келажакдаги ривожланишнинг ажойиб башорати эди
ва менимча, агар одамлар 30 йилларда бошқалардан кўра кўпроқ
унинг изидан борганларида, макроиқтисодиётнинг ривожланиши
бундай узоқ вақт талаб этмаган бўларди. Бундан ташқари, албатта,
Фриш Эконометрика жамиятини ташкил этишда муҳим роль ўйна-
ган ва 25 йил давомида унинг муҳаррири бўлган, бу эса эҳтимол
иқтисодиётдаги энг нуфузли жамиятга айланди. Хавелмони мен
унчалик яхши билмасдим ва тан олишим керакки, у мукофот олган
соҳа менинг ишимдан анча узоқ. Гарчи унинг бошқа асарларини
ўқиган бўлсам-да, унинг ривожланиш назарияси ва инвестиция
назарияси бўйича ишлари жуда таъсирли. Лекин у билан ҳеч қачон
шахсан учрашмаганман. Аммо шуни таъкидлашни истардимки,
менимча, норвегияликлар аҳоли жон бошига тўғри келадиган
иқтисод бўйича Нобель мукофотлари сони билан фахрланадилар.
Энди бизда ҳар 1,5 миллион кишига битта мукофот тўғри келади ва
бу кўрсаткични енгиш қийин бўлади.

Эдвард C. Прескот: Фришни буюк инсон деб ҳисоблар эдим.
У иқтисодиётни миқдорий жиҳатдан ўрганишни тасаввур қила
олган. Бу, эҳтимол, неоклассик иқтисодиётни миқдорий жиҳатдан
ўрганиш бўлган. Ўша пайтларда иқтисодиётда турли фикр мак-
таблари мавжуд эди. Ҳозир эса фақат битта қолди. Улар «Economet-
ric Journal»ни бошлашганда, 25 йил давомида бу иқтисодиёт соҳа-
сидаги ягона илмий журнал бўлди ва у ўз етакчилигини кўрсатди.

230