Page 621 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
o‘ziga xos mo‘jiza yaratganlari holda, yuksak iqtisodiy natijalarga
erishdilar.
Inson kapitalining texnologiya va innovatsiyalarning ommala-
shishiga taʼsirini nazariy jihatdan asoslashga xizmat qiluvchi
ilmiy izlanishlar yetarlicha ko‘p emas, bunday izlanishlar sirasiga
Findlay, 1978; Vang va Blomstraom 1992; Das, 1987; Meyer-Folkis va

Nunnenkamp, 2009 kabilarning asarlarini kritish mumkin.
Texnologiyalar borasida yetakchi mamlakatlar bilan farqni bartaraf
etish uchun zarur bo‘lgan inson kapitalining minimal darajasini
hisoblab chiqish borasida sanoqli tadqiqotlar mavjud (Borenszteyn
va boshq. 1998; Crespo va boshq. 2004; Benhabib va Shpigel 2005;
Kiruelos va Vang 2005), texnologiyalar almashish yo‘llarini tadqiq
etuvchilar (Findlay, 1978). Tadqiqotchilar tomonidan ishlab chiqilgan
asosiy ilmiy masala – bu texnologiyada mujassamlashgan “kapitalning
to‘lib toshishi” rivojlanayotgan va rivojlangan mamlakatlarni
taqqoslaganda iqtisodiy o‘sish surʼatlaridagi farqni bartaraf etish

uchun zarur vaqt oralig‘ini kamaytira olishi mumkinmi yoki yo‘qmi
degan savolga javob topishdan iboratdir.
Texnologik jihatdan qoloqlikni bartaraf qilish va shu asnoda
innovatsion taraqqiyotni taʼminlash milliy xo‘jalikda texnologiyalarni
yaratish yoki ularni texnologik jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlardan
qarzga olish evaziga taʼminlanishi mumkin.
Texnologiyalarni ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish yoki texnologik

jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlarga taqlid qilish mamlakatlararo
va mamlakat darajasida, shuningdek mikro darajada ham o‘rganiladi.
Bu borada so‘nggi yillarda eʼlon qilingan ilmiy izlanishlar salmog‘i
ozchilikni tashkil qiladi.
Jon Veyli va Xiliang Jao tomonidan olib borilgan tadqiqotlarni
makro ko‘lamdagi tadqiqotlar sirasiga kiritishimiz mumkin,
mazkur olimlarning ilmiy izlanishlari natijasida 1978-2008-yillar
61
oralig‘ida Xitoyning iqtisodiy o‘sishiga inson kapitalining qo‘shgan
ulushi baholangan va inson kapitalidan samarali foydalanish
hisobiga mamlakatdagi iqtisodiy o‘zgarishlarning 38 foizi amalga

61 John Whalley. The contribution of human capital to Chinaʼs economic growth [Text] : NBER working paper №
16592 / John Whalley, Xiliang Zhao. – Cambridge: National bureau of economic research, 2010. – 33 р.
620