Page 89 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV

3-MAVZU INNOVATSION JARAYONLARNING MODELLARI

3.1. Innovatsion jarayonning mohiyati va shakllari
3.2. Innovatsion jarayon modellari
3.3. Innovatsion jarayonlar va zamonaviy biznes modellari
Mavzuning qisqacha sharhi. Bugungi kunda innovatsion
jarayonlarning chiziqli, bozor, interaktiv, integratsion, tarmoqli,
informatsion modellari farqlanadi. Innovatsion jarayonlarning
chiziqli modelida innovatsiyalarning asosiy va birlamchi manbai
sifatida ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari ko‘riladi.

Innovatsion jarayonlarning bozor modelida innovatsiyalarga
undovchi omil sifatida bozor talabi maydonga chiqadi. Raqobatning
rivojlanishi va tovarlarning hayotiylik siklining qisqarishi ilmiy-
tadqiqot ishlari bilan innovatsion jarayonning boshqa bosqichlarini
yaqindan hamkorlik qilishini taqozo qiladi, bu o‘z navbatida
innovatsion jarayonlarning interaktiv modelini yuzaga chiqaradi.
Innovatsion jarayonlarning to‘rtinchi-integratsion modelida fan,

taʼlim, ishlab chiqarish va bozor isteʼmolchilarining o‘zaro hamkorligi
nazarda tutiladi. Innovatsion jarayonlarni tashkil etishning tarmoqli
modeli innovatsion jarayonlarning makro ko‘lamda amalga
oshishini aniqlashtirishga imkon beradi, mazkur model korporativ
moslashuvchanlik, isteʼmolchiga yo‘naltirilganlik, gorizontal
texnologik hamkorlikning mavjudligi, elektron maʼlumotlar
bazasidan foydalanish kabi unsurlarning mavjudligi bilan ajralib
turadi. Innovatsion jarayonlar oltinchi modelining paydo bo‘lishi
zamonaviy iqtisodiyot raqobatbardoshligining asosiy omili sifatida

bilimlarga alohida urg‘u berilishi bilan bog‘lanadi. Oltinchi modelning
asosiy xususiyatlari shundaki, korxonalar bir-biridan o‘zlarida
mavjud bo‘lgan maʼlumotlar, bilimlardan foydalanish shiddati va bu
bilimlarni qay tarzda boyita olishlari bilan farqlanadi.

88