Page 9 - 2015 march - april
P. 9
2015 ud¾;= - wfm%a,a
l;dfõ ó<`. fldgi f;areï .ekSug wms
,xldfõ Wiia wOHdmkh fj; fhduqfjuq' wdKAvqjg yqÕla È.
,xldfõ Wiia wOHdmkh .;aúg OfkaIajr w;l=hs yqÕla fldg w;l=hs
wOHdmkhg fmr th mokïj ;snqfKa msßfjka uQ,slj
l%shd;aul jQ fn!oaO wOHdmkhhs' 1921 § ,xldfõ ;sfhkjd' È. w; ;sfhkafka
wdrïN l< hqksj¾isá fld,Sðh j;auka úYajúoHd, .kav' tal yeu ;ekgu Èla
moaO;sfha wdrïNh f,i .;yel' úfYaIfhka
,xldfõ Wiia wOHdmkh ;=< óg l<ska wdrïN jQ fjkjd' fldg w; ;sfhkafka
1870 ,xld ffjoH úoHd,h" 1875 - kS;s úoHd,h"
1884 - lDIs úoHd,h" 1893 - rcfha ld¾ñl úoHd,h fokak tal Èlafjkafka <Õ
wd§ jD;a;Sh Wiia wOHdmk wdh;ko ±laúh yel'
,xldjg ì%;dkHhka úiska Wiia wOHdmkh y÷kajd whg ú;rhs'
ÿkafka ì%;dkH Tlaia*¾â flaïì%Ê wdNdIh wkqjh'
1943 f.k wd ksoyia wOHmk mk; yd bka miq 1963 b.akdisfhda isf,dafka
ka muK miq ,xldj ;=< ksoyia wOHdmk wjia:d mq¿ - zzmdka iy jhskaZZ
,a ùu;a iajNdIdfjka wOHdmkh ,eîug yelsùu;a
ksid l,ska úYajúoHd, iïm%odh fjkqjg tx.,ka;fha
tjlg mej;s frâì%la úYajúoHd, iïm%odhg ,xldfõ
úYajúoHd, moaO;sh fjkia jkakg mgka .kafkah'
miqj úYajúoHd, k.r ixl,amh f,i j¾Okh jkafka
fuhhs' fulS Wiia wOHdmk wdh;k úoHd yd bxðfkare
úIhka uQ,sl lr.;a wdh;k jk w;r wfkl=;a úIh
lafIa;%hkays§ /lshd b,lal wOHdmkhla fjkqjg
kHdhd;aul wOHdmkhg jeä wjia:djla ,enqKs'
fufia j¾Okh jk ,dxflah Wiia wOHdmkh
kj ,snr,a Okjdoh ;=< jHqy.; jkafka 1978 § wdrïN
l< úYajúoHd, m%;smdok fldñifï uQ,sl;ajfhks' wo
olajd mejef;kafka tu l%uhhs'
fï wkqj wo jk úg ,xldj ;=< Wiia wOHdmkh
i|yd wdldr y;rl Wiia wOHdmk wdh;k l%shd;aulh'
• rdcH úYajúoHd,
• úYajúoHd, m%;smdok fldñiu wkqu; lrk ,o
fm!oa.,sl Wmdê m%Odk wdh;k
• úfoia úYajúoHd, wkqnoaO fm!oa.,sl Wmdê m%Odk
wdh;k
• jD;a;Sh wOHdmk wdh;k
fuu j¾.SlrKfhka uqo,a f.ùulska f;drj
Wiia wOHdmkh ,ndfokafka rdcH úYajúoHd, ;=<
muKs' ta wkqj
Wiia wOHdmk wdh;k j¾.SlrKh wdh;k .Kk
rdcH úYaúúoHd," uKavm" ú'm%'fld'
wh;a fkdjk rdcH Wmdê wdh;k 15$3$4
úYajúoHd, m%;smdok fldñiu ms<s.;a
uqo,a f.jk fm!oa.,sl Wmdê m%Odk 16
wdh;k
úfoia úYajúoHd, wkqnoaO fm!oa.,sl
Wmdê m%Odk wdh;k yd jD;a;Sh 43+
wOHdmk wdh;k
óg wu;rj rdcH úYajúoHd, ;=< ndysr Wmdê mdGud,d
kñka mdGud,d 26la l%shd;aul fõ' wOHdmkhg isÿù we;s n,mEu .;yel' wOHdmkfha úYajúoHd,j§ jHdmdßlhkaf.a yeisÍu fln÷ fõ±hs
fïjd w;ßka rdcH úYajúoHd, ;=< ,ndfok Èfkka Èk wju jk wjia:d ksid isÿjkafka wka lsisjla is;d .;yels fkao@ ta ksid ieneúkau Wiia fm<ska
Wiia fm< biâ ,l=Kq wkqj f;dard.;a isiqkag ,nd fkdj jißka jir fo.=K ;=ka.=K fjñka isiq isiqúhka mdi,a wOHdmkh wjika jk úYd, YsIH mrïmrdjl
fok Wmdê mdGud,d" Wiia ;dlaIKsl wdh;kj, iQrd lEug Okm;s jHdmdßlhkag wjia:dj ,eîu muKs' wOHdmk wjia:d .ek is;kjdkï is;sh hq;af;a ;j
,ndfok ämaf,daud iy ld¾ñl úoHdh;k j,ska ±kg;a wdKavqj ueÈy;a ù mj;ajdf.k hk ndysr Wmdê ÿrg;a ksoyia wOHdmk wjia:d mq¿,a lsÍu ñila uqo,a
,ndfok iy;slm;% mdGud,d yereKqúg wfkl=;a mdGud,d yd újD; úYajúoHd, mdGud,dj, fï Èk whlr mdGud,d úlsKSu fkdjk nj meyeÈ<sh'
ish¨u mdGud,d isÿlrkafka uqo,a whlsÍfuks' ta ksid j, u;=ù we;s .dia;= jeälsÍï fï i|yd WodyrKh' fm!oa.,sl wOHdmk wdh;k i|yd wdfhdakh
Wiia wOHdmkfha§ Wmdêh olajd ksoyia wOHdmkh újD; úYajúoHd,fha isiq isiqúhka fï .ek ish n,j;a lrkakka fhduq jkafka ,dN ,eìh yels lafIa;% i|yd
,efnkafka isiq isiqúhka 24"000 l muK msßilg úfrdaOh olajd ;sìh§ mjd wdKavqj .dia;= wvqlsÍu .ek muKs' óg fyd|u WodyrKhla jkafka LIRNE iays 2010
muKs' Wiia wOHdmkh i|yd iqÿiqlï ,nk 1"40"000 lfÜ fl< ì|lafyda fy,kafka ke;' b;ska wOHdmkh jd¾;djl ±lajqKq mßÈ Tjqkaf.a wdfhdack jHdma; ù
lska b;sß 1"16"000 l muK isiq isiqúhka m%udKhla rlskjd hehs lshk wdKavq fufia kï fm!oa.,sl we;s úIh lafIa;% ms<sn| wOHhkfhks'
jd¾Islj Wiia wOHdmkh fjkqfjka fj<|fmd,g
rcfha uqo,a
rcfha
wefoa' wdh;kfha úIh wdh;k whlrk wdh;k fm!oa.,sl tl;=j
lafIa;%h
wdh;k
ta ksid fuh wo jk úg Okm;shka fl< y,k
wdfhdack lafIa;%hla njg m;aj we;' miq.sh jif¾§ jdKscH 90 4 77 171
,xldfõ Wiia wOHdmkh ,nQ TiafÜ%,shka cd;slhkag mß.Kl f;dr;=re 34 6 63 103
iïudk §fï W;aijhlg iyNd.S jQ TiafÜ%,shdkq ;dlaIK
;kdm;sjßh mjid ;snqfKa" bxcsfkare 23 13 32 68
zz,xldfõ iEu fudfyd;lau .;aúg isiq fjk;a 288 18 40 346
isiqúhka 5000l muK fldgila Wiia 435 41 212 688
wOHdmkh i|yd wOHdmk lghq;=j,
fhfoñka isák nj;a bÈßfha§ ,xldj fï wkqj mß>kl yd f;dr;=re ;dlaIK fldg ,dN bmhsh yels lafIa;% j¾Okh jk úg rdcH
;=< wdfhdackfha§ wmf.a b,lalh tlS lafIa;%fha fm!oa.,sl wxYfha wdfhdack 63] jk úg úYajúoHd, ;=< fuf;la mej;s udkj Ydia;% úIhka
fj<|fmd,hZZ fjk;a lafIa;% i|yd Tjqkaf.a wdfhdackh 12] ls' fï yodrk isiqkag;a isÿjkafka by; fj<| fmd,g f.dia
hkqfjks' miq.sh wdKavqfõ Wiia wOHdmk weu;s ;;a;ajh 2010 jif¾h wo jk úg fuh ;j;a ;Sõ%r tys ;rÕlrefjla ùug muKs' ta ksid Tjqkaf.a Wmdê
m;ajQ fudfydf;a isgu fm!oa.,sl úYaúoHd, wrUk ù we;sjdg lsisÿ ielhla ke;' úfYaIfhka fulS w;d¾lsl jk w;r" wm fuu ,smsfha uq,ska ,xlfõ
f;mrnEfõ fïlS wdfhdackhka ,xldjg f.kajd ;;a;ajh wo jk úg rdcH úYajúoHd,j, l<ukdlrK m%jdykfha yd fi!LHfha jQ mßÈ wOHdmkfhao ó<Õg
,xldfõ Wiia wOHdmkh úl=Kka lEugh' yd f;dr;=re ;dlaIK mSGj,g n,md we;' wo rdcH isÿùug kshñ; jkafka fuu ;;a;ajh ksid rdcH mdi,a
flfia kuq;a wdKavqfõ wjir we;=j iy wxYfha fulS úIhka i|yd ,ndfok Wmêh lsisÿ yd úYaúoHd, bfí jeiS hdug ie,iSuh' ta ksid fulS
ke;sj úYd, m%udKhla úfoia úYajúoHd, wkqnoaO jeo.;a lula ke;s ;eklg m;aù we;' ulaksido h;a wk;=r wm jvd ksrjq,aj f;areï .; hq;=h'
Wiia wOHdmk wdh;k ,xldfõ we;s nj h:d¾:hls' /lshd fj<|fmdf,a§ jvd jeä wjia:d ysñjkafka fï wkqj isÿfjñka we;s foh b;d meyeÈ<sh'
tajd we;a;g Wmdê wdh;k fkdj Wmdê lv f,i fm!oa.,sl wxYfhka ,nd fok jD;a;Sh mdGud,djkag fyg fm!oa.,sl ffjoH úoHd, werUQ miq fulS
y÷kajkafka tajdfha tlu wruqK ,dNh ksidh' ksidh' ta ksid fulS úIhka i|yd ksoyia wOHdmk ;;a;ajh rcfha ffjoH úoHd,j,g muKla fkdj th
fm!oa.,sl úYajúoHd, wjYH hehs ;¾l lrk wh wjia:dj hgf;a yodrkakkag wo tlS Wmdêh isÿlsÍug rcfha frday,aj,go n,mdkafkah' wfkla wOHdmk
lshkafka fulS Wmdê lv i|yd rch ueÈy;a ù l%uhla isÿù we;af;a w;=re mdGud,djla f,ih' Tjqkag jeä lafIa;%hka .;a;o th tf,iuh' ta wkqj fj<|fmd,g
yod ÿkaku m%Yak úif|k njh' kuq;a th;a by; wjOdkh fhduq lsÍug isÿù we;af;a uqo,a f.jd ,nd rdcH úiska fl;rï kS;s yeÿj;a m,la jkafka ke;'
l;dl< mßÈ j;auka wdKavqj mdi,aj, wúêu;a uqo,a .; hq;= mdGud,d i|ydh' kuq;a fulS h:d¾:h f;areï ulaksidoh;a fulS wd¾Ól l%ufhau moku jkafka
wh lsÍu k;r lsÍug hehs lshñka mdi,aj, uqo,a wh fkd.kakd rdcH úYajúoHd, md,lhka lrkafka 80] fydrlu" iQrdlEu ksidh' ta ksid mj;sk l%uh ;=<
lsÍu kS;s.; lsÍu jeks fohls' ta wkqj isÿjkafka wka foaYk wksjd¾h lsÍu jeks kS;s f.kú;a isiqka isr fm!oa.,sl úYajúoHd,j,g tfrysùu fyda mdi,aj,
lsisjla fkdj wdKavqjg wod, Wmdê fjf<kaokaf.ka lsÍuh' kuq;a m%Yakh we;af;a t;ek fkdj wOHmkh uqo,a whlsÍug tfrysùu fyda m%dfhda.sl fkdjkakla
uqo,la lvd .ekSug yelsùu wefrkak isiq isiqúhkag fj<| NdKavhla ùu ;=< nj fuys§ Tjqka f;areï njg fyda h,a mek.sh fohla njg ;¾l lrk hfula
fyd| wOHdmkhla ,efnkafka ke;' WodyrKhlg .kafka ke;' óg miq ±ka ;j;a foaj,a isÿ fjñka we;' fõ kï ta Tjqkaf.a fkd±kqj;alu yd wjia:djdoh
wjeis kï wo fm!oa.,sl Wmldrl mka;s ksid mdi,a tkï fj<|fmd< b,a¨u wkqj wdfhdackhka jeä ms<sn| m%Yakhla ñila we;a;la fkdjk nj meyeÈ,sh'

