Page 13 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

4

2. วิเคราะหเรื่อง จะตองพิจารณาวาเปนเรื่องประเภทใด เปนขาว บทความ เรื่องสั้น นิทานนิยาย
บทสนทนา สารคดี ละคร และเปนรอยแกวหรือรอยกรอง เปนเรื่องจริงหรือแตงขึ้น ตองวิเคราะหลักษณะ

ของตัวละคร และกลวิธีในการเสนอสารของผูสงสารใหเขาใจ
3. วินิจฉัยเรื่อง คือ การพิจารณาเรื่องที่ฟงวาเปนขอเท็จจริง ความรูสึกความคิดเห็นและผูสง

สารหรือผูพูดผูแสดงมีเจตนาอยางไรในการพูดการแสดง อาจจะมีเจตนาที่จะโนมนาวใจหรือแสดงความคิดเห็น

เปนเรื่องที่มีเหตุมีผล มีหลักฐานนาเชื่อถือหรือไมและมีคุณคา มีประโยชนเพียงใด

สารที่ใหความรู

สารที่ใหความรูบางครั้งก็เขาใจงาย แตบางครั้งที่เปนเรื่องสลับซับซอนก็จะเขาใจยาก ตองใช

การพินิจพิเคราะหอยางลึกซึ้ง ทั้งนี้ยอมขึ้นกับเรื่องที่เขาใจงายหรือเขาใจยาก ผูรับมีพื้นฐานในเรื่องที่
ฟงเพียงใด ถาเปนขาวหรือบทความเกี่ยวกับเกษตรกรผูมีอาชีพเกษตรยอมเขาใจงาย ถาเปนเรื่องเกี่ยวกับ

ธุรกิจนักธุรกิจก็จะไดเขาใจงายกวาผูมีอาชีพเกษตร และผูพูดหรือผูสงสารก็มีสวนสําคัญ ถามีความรูในเรื่อง
นั้นเปนอยางดีรูวิธีพูดนําเสนอผูฟงก็จะเขาใจไดงาย

ขอแนะนําในการฟงและดูที่ใหความรูโดยใชวิจารณญาณ มีดังนี้

1. เมื่อไดรับสารที่ใหความรูเรื่องใดตองพิจารณาวาเรื่องนั้นมีคุณคาหรือมีประโยชน ควรแกการใช

วิจารณญาณมากนอยเพียงใด

2. ถาเรื่องที่ตองใชวิจารณญาณไมวาจะเปนขาว บทความ สารคดีขาว หรือความรูเรื่องใดก็ตาม

ตองฟงดวยความตั้งใจจับประเด็นสําคัญใหได ตองตีความหรือพินิจพิจารณาวา ผูสงสารตองการสงสารถึง
ผูรับคืออะไร และตรวจสอบหรือเปรียบเทียบกับเพื่อน ๆ ที่ฟงรวมกันมาวาพิจารณาไดตรงกันหรือไมอยางไร

หากเห็นวาการฟงและดูของเราตางจากเพื่อน ดอยกวาเพื่อน จะไดปรับปรุงแกไขใหการฟงพัฒนาขึ้น
มีประสิทธิภาพตอไป

3. ฝกการแยกแยะขอเท็จจริง ขอคิดเห็น เจตคติของผูพูดหรือแสดงที่มีตอเรื่องที่พูดหรือแสดง

และฝกพิจารณาตัดสินใจวาสารที่ฟงและดูนั้นเชื่อถือไดหรือไม และเชื่อถือไดมากนอยเพียงใด
4. ขณะที่ฟงควรบันทึกสาระสําคัญของเรื่อง ตลอดทั้งประเด็นการอภิปรายไวเพื่อนําไปใช

5. ประเมินสารที่ใหความรูวา มีความสําคัญมีคุณคาและประโยชนมากนอยเพียงใด มีแงคิด

อะไรบาง และผูสงสารมีกลวิธีในการถายทอดที่ดีนาสนใจอยางไร

6. นําขอคิด ความรูและกลวิธีตาง ๆ ที่ไดจากการฟงไปใช ในการดําเนินชีวิตประจําวัน

การประกอบอาชีพและพัฒนาคุณภาพชีวิต พัฒนาชุมชนและสังคมไดอยางเหมาะสม

สารที่โนมนาวใจ

สารที่โนมนาวใจเปนสารที่เราพบเห็นประจําจากสื่อมวลชน จากการบอกเลาจากปากหนึ่งไปสู

ปากหนึ่ง ซึ่งผูสงสารอาจจะมีจุดมุงหมายหลายอยางทั้งที่ดี และไมดี มีประโยชนหรือใหโทษ จุดมุงหมาย