Page 15 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

6

การวิจารณ หมายถึง การพิจารณาเทคนิคหรือกลวิธีที่แสดงออกมานั้น ใหเห็นวา นาคิด นาสนใจ
นาติดตาม มีชั้นเชิงยอกยอนหรือตรงไปตรงมา องคประกอบใดมีคุณคานาชมเชย องคประกอบใดนาทวงติง

หรือบกพรองอยางไร การวิจารณสิ่งใดก็ตามจึงตองใชความรูมีเหตุมีผล มีหลักเกณฑและมีความรอบคอบดวย
ตามปกติแลว เมื่อจะวิจารณสิ่งใด จะตองผานขั้นตอนและกระบวนการของการวิเคราะหสาร

วินิจสาร และประเมินคาสาร ใหชัดเจนเสียกอนแลวจึงวิจารณแสดงความเห็น ออกมาอยางมีเหตุมีผล

ใหนาคิด นาฟงและเปนคําวิจารณที่เชื่อถือได
การวิจารณ ที่รับฟงมาก็เชนเดียวกัน ตองผานการวิเคราะห วินิจ และประเมินคาสารนั้นมากอน

และการวิจารณแสดงความคิดเห็นที่จะทําไดอยางมีเหตุมีผลนาเชื่อถือนั้น ผูรับสารจะตองรูหลักเกณฑ

การวิจารณแสดงความคิดเห็นตามชนิดของสาร เพราะสารแตละชนิด ยอมมีองคประกอบเฉพาะตัว เชน
ถาเปนขาวตองพิจารณาความถูกตองตามความเปนจริง แตถาเปนละครจะดูความสมจริง และพิจารณา

โครงเรื่อง เนื้อเรื่อง ฉาก ตัวละคร ภาษาที่ใช บทบาทการแสดง ฯลฯ นอกจากรูหลักเกณฑแลวจะตองอาศัย

การฝกฝนบอย ๆ และอานตัวอยางงานวิจารณของผูอื่นที่เชี่ยวชาญใหมาก ก็จะชวยใหการวิจารณดี
มีเหตุผลและนาเชื่อถือ

หลักการวิจารณและแสดงความคิดเห็นสารประเภทตาง ๆ

สารที่ไดรับจากการฟงมีมากมาย แตที่ไดรับเปนประจําในชีวิตประจําวัน ไดแก

1. ขาวและสารประชาสัมพันธ

2. ละคร
3. การสนทนา คําสัมภาษณบุคคล

4. คําปราศรัย คําบรรยาย คํากลาวอภิปราย คําใหโอวาท
5. งานประพันธรอยกรองประเภทตาง ๆ

หลักเกณฑการวิจารณสารที่ไดรับตามชนิดของสาร

1. ขาวและสารประชาสัมพันธ สารประเภทนี้ผูรับสารจะไดรับจากวิทยุ โทรทัศน ซึ่งจะ
เสนอขาวจากหนวยงานประชาสัมพันธของภาครัฐและเอกชน รูปแบบของการเสนอขาว โดยทั่วไป

จะประกอบดวย หัวขอขาว เนื้อและสรุปขาว โดยจะเริ่มตนดวย หัวขอขาวที่สําคัญแลวถึงจะเสนอ

รายละเอียดของขาวและตอนทายกอนจบ จะสรุปขาว หรือบางครั้งจะเสนอลักษณะการสรุปขาวประจํา
สัปดาหเปนรายการหนึ่งโดยเฉพาะ สวนสารประชาสัมพันธอาจมีรูปแบบที่แปลกออกไปหลายรูปแบบ เชน

เสนอสาระในรูปแบบของขาว ประกาศแจงความหรือโฆษณาแบบตาง ๆ ในการวิจารณ ควรพิจารณาตาม
หลักเกณฑ ดังนี้

1.1 แหลงขาวที่มาของขาวและสารประชาสัมพันธ ผูวิจารณจะตองดูวาแหลงของขาวหรือ

สารประชาสัมพันธนั้นมาจากไหนจากหนวยงานใด เปนหนวยงานของรัฐหรือเอกชนหนวยงานหรือ
สถาบันนั้นนาเชื่อถือมากนอยเพียงใด