Page 18 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

9

ฉ. ผูอภิปรายใหขอคิดและแนวทางอยางมีเหตุผลมีขอมูลหลักฐานหรือไม ใชอารมณ
ในการพูดอภิปรายหรือไม

ช. ภาษาที่ใชในการอธิปรายถูกตองตามหลักการใชภาษา กระชับรัดกุม ชัดเจนเขาใจงาย
ซ. ผูฟงอภิปรายไดศึกษารายละเอียดตามหัวขออภิปรายมาลวงหนาบางหรือไม หากมี

การศึกษามาลวงหนา จะทําใหวิเคราะหวิจารณได

4.4 คําใหโอวาท
มีหลักเกณฑการพิจารณาและวิจารณ คือ

ก. ผูใหโอวาทเปนใคร มีคุณวุฒิมีหนาที่ที่จะใหโอวาทหรือไม

ข. สาระสําคัญของเรื่องที่ใหโอวาทมีอะไรใหขอคิดเรื่องอะไร สอนอะไรมีแนวทางปฏิบัติ
อยางไร

ค. เรื่องที่ใหโอวาทมีความถูกตอง มีเหตุมีผลสอดคลองตามหลักวิชาการหรือไม

นาเชื่อถือเพียงใด
ง. มีเทคนิคและกลวิธีในการพูดโนมนาวจิตใจของผูฟงและมีการอางอิง คําคม สํานวน

สุภาษิต หรือยกเรื่อง ยกเหตุการณมาประกอบอยางไรบาง
จ. ใชภาษาไดดี ถูกตองสละสลวย คมคาย ไพเราะ ประทับใจตอนไหนบาง

สรุป

1. วิจารณญาณในการฟงและดู หมายถึง การรับสารใหเขาใจตลอดเรื่องแลวใชปญญา

คิดไตรตรอง โดยอาศัยความรู ความคิด เหตุผล และประสบการณเดิม แลวสามารถนําสาระตาง ๆ ไปใช
ในการดําเนินชีวิตไดอยางเหมาะสม โดยมีขั้นตอนดังนี้

1.1 ฟงและดูใหเขาใจตลอดเรื่องกอน
1.2 วิเคราะหเรื่อง วาเปนเรื่องประเภทใด ลักษณะของเรื่องและตัวละครเปนอยางไร

มีกลวิธีในการเสนอเรื่องอยางไร

1.3 วินิจฉัย พิจารณาเรื่องที่ฟงเปนขอเท็จจริง ความคิดเห็น เจตนาของผูเสนอเปนอยางไร
มีเหตุผลนาเชื่อถือหรือไม

1.4 การประเมินคาของเรื่องเมื่อผานขั้นตอน 1 - 3 แลว ก็ประมาณวาเรื่องหรือสารนั้นดีหรือ
ไมดี มีอะไรที่จะนําไปใชใหเปนประโยชนได

1.5 การนําไปใชประโยชนเมื่อผานขั้นตอนที่ 1 - 4 แลว ขั้นสุดทายคือ นําคุณคาของเรื่องที่

ฟงและดูไปใชไดเหมาะสมกับกาลเทศะและบุคคล
2. การวิเคราะห หมายถึง การแยกแยะประเภท ลักษณะ สาระสําคัญและการนําเสนอ พรอมทั้ง

เจตนาของผูพูดหรือผูเสนอ

การวินิจ หมายถึง การพิจารณาเรื่องอยางไตรตรอง หาเหตุผลขอดีขอเสีย และคุณคาของสาร
การวิจารณ หมายถึง การพิจารณาอยางมีหลักเกณฑในเรื่องที่ฟงและดู วามีอะไรนาคิด

นาสนใจ นาติดตาม นาชมเชย นาชื่นชมและมีอะไรบกพรองบาง