Page 18 - เศรษฐกิจพอเพียง ม.ต้น

11

ทักษะการแสวงหาความรูดวยตนเอง

การแสวงหาความรู เปนทักษะที่ตองอาศัยการเรียนรูและวิธีการฝกฝนจนเกิดความชํานาญทําใหเกิด
แนวความคิดความเขาใจที่ถูกตองและกวางขวางยิ่งขึ้น เนื่องจากผูที่แสวงหาความรูจะเกิดทักษะใน

การคนควาสิ่งที่ตองการและสนใจอยากรูจากแหลงเรียนรูตางๆ จะทําใหทราบขอเท็จจริง และสามารถ

เปรียบเทียบขอเท็จจริงที่ไดมาวาควรเชื่อไดหรือไม
ทักษะในการสรางปญญาเพื่อนําไปสูการแสวงหาความรูดวยตนเองมี 10 ขั้นตอน ดังนี้ (พัฒนา

ทักษะการแสวงหาความรูใหกับตนเอง, 2554 : ออนไลน)
1. ทักษะการสังเกต คือ การสังเกตสิ่งที่เห็น สิ่งแวดลอม หรือสิ่งที่ตองการจะศึกษา โดยสังเกต

เกี่ยวกับแหลงที่มา ความเหมือน ความแตกตาง สาเหตุของความแตกตาง ประโยชน และผลกระทบ วิธี
ฝกการสังเกต คือ การฝกสมาธิ เพื่อใหมีสติ และทําใหเกิดปญญา มีโลกทรรศน มีวิธีคิด

2. ทักษะการบันทึก คือ การบันทึกสิ่งที่ตองจําหรือตองศึกษา มีหลายวิธี ไดแก การทําสรุปยอ

การเขียนเคาโครงเรื่อง การขีดเสนใต การเขียนแผนภูมิ การทําเปนแผนภาพ หรือ ทําเปนตาราง เปนตน
วิธีฝกการบันทึก คือ การบันทึกทุกครั้งที่มีการสังเกต มีการฟง หรือมีการอาน เปนการพัฒนาปญญา

3.ทักษะการนําเสนอ คือ การทําความเขาใจในเรื่องที่จะนําเสนอใหผูอื่นรับรูได โดยจดจําในสิ่งที่

จะนําเสนอออกมาอยางเปนระบบ ซึ่งสามารถทําไดหลายรูปแบบ เชน การทํารายงานเปนรูปเลมการ
รายงานปากเปลา การรายงานดวยเทคโนโลยี เปนตน วิธีฝกการนําเสนอ คือ การฝกตามหลักการของ

การนําเสนอในรูปแบบตาง ๆ ดังกลาวอยางสม่ําเสมอ จนสามารถนําเสนอไดดี ซึ่งเปนการพัฒนาปญญา

4. ทักษะการฟง คือ การจับประเด็นสําคัญของผูพูด สามารถตั้งคําถามเรื่องที่ฟงได รู
จุดประสงคในการฟง แสวงหาความรูจะตองคนหาเรื่องสําคัญในการฟงใหได วิธีฝกการฟง คือ การทํา

เคาโครงเรื่องที่ฟง จดบันทึกความคิดหลัก หรือถอยคําสําคัญลงในกระดาษบันทึกที่เตรียมไว อาจตั้ง
คําถามในใจเชน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร เพราะเหตุใด อยางไร เพราะจะทําใหการฟง มีความหมาย

และมีประสิทธิภาพมากขึ้น

5. ทักษะการถาม คือ การถามเรื่องสําคัญ ๆ การตั้งคําถามสั้น ๆ เพื่อนําคําตอบมา เชื่อมตอให
สัมพันธกับสิ่งที่เรารูแลวมาเปนหลักฐานสําหรับประเด็นที่กลาวถึง สิ่งที่ทําใหเราฟง ไดอยางมี

ประสิทธิภาพ คือ การถามเกี่ยวกับตัวเราเอง การฝกถาม-ตอบ เปนการฝกการใชเหตุผลวิเคราะห
สังเคราะห ทําใหเขาใจในเรื่องนั้น ๆ อยางชัดเจน ถาเราฟงโดยไมถาม-ตอบ ก็จะเขาใจ ในเรื่องนั้น ๆ

ไมชัดเจน

6. ทักษะการตั้งสมมติฐานและตั้งคําถาม คือ การตั้งสมมติฐาน และตั้งคําถาม สิ่งที่เรียนรูไป
แลวไดวา คืออะไร มีประโยชนอยางไร ทําอยางไรจึงจะสําเร็จได การฝกตั้งคําถาม ที่มีคุณคาและมี

ความสําคัญ ทําใหอยากไดคําตอบ

7. ทักษะการคนหาคําตอบจากแหลงการเรียนรูตาง ๆ เชน จากหนังสือ อินเทอรเน็ต คุยกับ
ผูสูงอายุ แลวแตธรรมชาติของคําถาม การคนหาคําตอบตอคําถามที่สําคัญจะสนุก และทําใหไดความรู

มาก บางคําถามหาคําตอบทุกวิถีทางแลวไมพบ ตองหาคําตอบตอไปดวยการวิจัย