Page 24 - Phẩm Tam Quốc

giết, hai người chạy đến Giao châu, người thân đều rơi vào miệng cọp. Về

sau Hoàn Thiệu ra đầu thú, quỳ trước mặt Tào Tháo mà cầu xin, giọng Tào
Tháo trở nên hằn học: tưởng quỳ là miễn được tội chết sao? Tất nhiên không
thể. Kết quả Hoàn Thiệu đã bị lôi ra chém đầu.
Việc Tào Tháo làm có ảnh hưởng xấu, đã có những cuộc phản loạn, về sau

người đời còn bàn luận tiếp. Phần trước đã nói tới Trần Cung, cũng vì Biên
Nhượng chết nên Trần Cung mới chạy sang với Lã Bố. Có được bài học lần
này, có được quan tước cao hơn, dã tâm cũng lớn hơn, dần dần Tháo hiểu
rằng “phải toan tính hơn, khoan hòa rộng lượng hơn”, lúc báo thù cũng không
nên quá mức, Nhưng báo thù vẫn nên báo thù, ghen tị vẫn nên ghen tị. Cho
dù là bạn cũ cũng không ngoại lệ. Như Lâu Khuê tự Tử Bá, tính tình ôn hòa,

trí dũng song toàn, theo chân Tào Tháo, lập nhiều công lớn, Tào Tháo thường
cảm than (kế của Tử Bá, ta theo không kịp), nhưng rồi cũng giết Tử Bá. Cái
chết của Tử Bá, Hứa Du và Khổng Dung đều được ghi ở lời chú thích Tam
quốc chí – Thôi Diễm truyện của Bùi Tùng Chi, độc giả có thể xem lại.

Đó là Tào Tháo. Trong lịch sử, Tháo là người tính cách phức tạp nhất, hình
tượng đa dạng nhất. Tào Tháo thông minh tột đỉnh, nhưng cũng xuẩn ngốc
hết chỗ nói; gian trá giảo hoạt, nhưng lại thẳng thắn chân thành; phóng
khoáng rộng rãi, nhưng lại nghi thần nghi quỷ; khoan hòa đại lượng, nhưng
tâm đại hẹp hòi. Có thể nói là phong thái đại gia, mặt mũi tiểu nhân, anh

hùng cái thế, tình cảm nữ nhi, tính nóng diêm vương, bụng dạ bồ tát. Xem ra
có mấy bộ mặt hòa quyện trong con người Tào Tháo, không hề có mâu thuẫn
và đó mới là kỳ tích.
Thực tế Tào Tháo là chân thực, có bản sắc. Dù là gian trá, giảo hoạt, tàn

nhẫn, bạo ngược nhưng đều biểu hiện ung dung tự tại, phóng khoáng rộng
rãi, chân thành thản nhiên. Đó chính là một loại “Đại khí”. “Anh hùng lớn
mới bản sắc, danh sĩ thật mới phong lưu”. Từ góc độ đó, Tào Tháo là anh
hùng và là đại anh hùng. Có điều, vị anh hùng lại rất gian trá, vì vậy cũng có
thể gọi là “gian hùng”, tức là “anh hùng của gian trá”. Trong lịch sử, đánh giá
Tào Tháo (là anh hùng, gian hùng, gian tặc), đều phải nói tới hai chữ “gian”

và “hùng”. Có người nhấn mạnh chữ gian, có người nhấn mạnh chữ hùng,
cũng có người nói Tào Tháo vừa gian vừa hùng. Nên theo tôi, Tào Tháo là
“gian hùng”, có điều, nên thêm vào sau ba chữ “thật đáng yêu”.
Vậy, Tào Tháo là “gian hùng thật đáng yêu” sao?