Page 28 - Phẩm Tam Quốc

Vậy Tào Tháo tự nghĩ mình như thế nào?

Bản thân Tào Tháo gần như đồng ý với lời bình là “gian hùng”. Đó là lời
bình của Hứa Thiệu, do lời đề nghị của Kiều Huyền, Tào Tháo và Hứa Thiệu
đã đi lại với nhau. Hứa Thiệu tự Tử Tương, người Bình Hưng, Nhữ Nam, là
nhà giám thưởng, nhà bình luận nổi tiếng nhất thời đó. Thường thì mùng một

hàng tháng, Hứa Thiệu có bài bình về nhân vật, gọi là “Nguyệt đán bình”,
còn là “Nhữ Nam nguyệt đán bình”. Bất luận là ai, một khi được bình thì thân
giá lớn lên gấp bội, trở thành tầng lớp trên của xã hội. Tào Tháo cũng muốn
được Hứa Thiệu bình phẩm tốt hơn. Nhưng không hiểu vì Tào Tháo khó bình
hay vì thiên cơ bất khả lộ, Tào Tháo có cầu xin đến mấy, Hứa Thiệu vẫn
không chịu bình. Cuối cùng thì Hứa Thiệu bị Tào Tháo bức bách quá, đành

phải thốt thành lời: “ông à, ông là “năng thần thời bình, gian hùng thời loạn”.
Tài liệu này không có trong Tam quốc chí, chỉ thấy trong lời chú thích của
Bùi Tùng Chi có dẫn Dị đồng tạp ngữ của Tôn Thịnh. Kỳ thực việc này đều

có ghi trong Hậu Hán thư và Thế thuyết tân ngữ, nhưng lời lẽ lại khác nhau.
Hậu Hán thư nói, “gian tặc thời bình, anh hùng thời loạn”; Thế thuyết tân ngữ
nói: “anh hùng thời loạn, gian tặc trị thế” và cho là lời của Kiều Huyền. Ý tứ
của hai câu này là gần như nhau, cách nói trong Dị đồng tạp ngữ của Tôn
Thịnh thì ngược lại, vậy lời nào đáng tin hơn? Tào Tháo bình truyện của ngài
Trương Tác Diệu cho rằng “Hậu Hán thư” nói thực, cách nói trong Dị đồng

tạp ngữ của Tôn Thịnh đã “sửa đổi”. Ngài Trương đương nhiên là có lý của
ngài Trương, nhưng vấn đề là: Tôn Thịnh tác giả của Dị đồng tạp ngữ là
người Tấn, Phạm Hoa tác giả Hậu Hán thư là người Nam triều Tống, nhưng
không biết cuốn Dị đồng tạp ngữ đã được “sửa đổi” thế nào để trở thành Hậu
Hán thư? Ngoài ra, Bùi Tùng Chi và Phạm Hoa còn là người cùng thời. Lời
chú thích Tam quốc chí của Bùi Tùng Chi hoàn thành vào thời Tống Văn đế
niên hiệu Nguyên Gia năm thứ VI (năm 429). Hậu Hán thư của Phạm Hoa

mở đầu từ Tống Văn đế niên hiệu Nguyên Gia năm đầu (năm 424), thời gian
cách nhau không nhiều. Bùi Tùng Chi lại không sử dụng cách nói của Phạm
Hoa mà dùng cách nói trong Dị đồng tạp ngữ của Tôn Thịnh, vụ kiện văn
chương này không biết nên xử thế nào?

Thực tế thì, Dị đồng tạp ngữ của Tôn Thịnh cũng được, Hậu Hán thư và
Thế thuyết tân ngữ cũng được, có thể đều là những điều nghe thấy. Đừng cho
rằng những điều ghi trong sử sách là đáng tin cả, có khi những điều ghi trong
chính sử cũng chưa tin được. Trong cuốn Tam quốc sử thoại của ngài Lã Tư
Miễn, một bậc thầy trong môn sử học, có sử dụng tài liệu trong nhiều sử sách,