Page 30 - Phẩm Tam Quốc

thường Tháo, nên không theo (khinh rẻ nên không đáp). Tào Tháo không còn

cách nào khác, đành giở thủ đoạn (uy hiếp Thiệu), buộc Hứa Thiệu phải nói
thành lời.
Có thể lúc đó Hứa Thiệu rất khó nghĩ. Không nói không được, vì bị Tháo
uy hiếp. Nói khó nghe cũng không được, Tháo sẽ không tha. Nói khác với

thực tế cũng không xong, không thể vứt bỏ tiếng tăm học thuật của nhà phê
bình, nên mới nói “gian tặc thời bình, anh hùng thời loạn”. Có hai chữ “gian
tặc” người ghét Tào Tháo sẽ hài lòng. Có hai chữ “anh hùng” chắc Tào Tháo
sẽ vừa ý. Huống chi, khả năng thời bình là rất ít, có nhiều khả năng là “anh
hùng thời loạn”, có vẻ hợp với nguyện vọng của Tháo, nên mới “vui quá mà
đi”. Cho nên Hậu Hán thư không hề nông cạn; và đừng quên rằng lúc đó Hứa

Thiệu đang bị uy hiếp như thế nào.
Nhưng Tam quốc diễn nghĩa lại lược bỏ cảnh ngộ đó, và sử dụng cách nói
của Tôn Thịnh “năng thần thời bình gian hùng thời loạn”, còn đổi “cười lớn”

thành “vui lớn”. Vui lớn có nghĩa là vui mừng, vui mừng phấn chấn làm gian
hùng, như là Tào Tháo quyết chí để trở thành gian hùng . Điều đó là không
đúng, là nông cạn. Bởi trên thế gian này chẳng có ai từ bé đã quyết chí làm
gian hùng, bị bức quá mới thành gian hùng. Vào thời bình là năng thần; vào
thời loạn là gian hùng. Đương nhiên “năng thần thời bình gian hùng thời
loạn”, có thể giải thích là “năng thần trị lý thiên hạ, gian thần nhiễu loạn thiên

hạ”. Như vậy, gian hay không phải xem nguyện vọng chủ quan của Tào
Tháo. Hiển nhiên, Hứa Thiệu đã nhìn thấy nhân vật này. Còn việc trở thành
năng thần hay trở thành gian hùng còn phải xem xem Tào Tháo ở vào lúc trị
thế hay loạn thế hoặc phải xem xem Tào Tháo muốn trị an thiên hạ hay muốn
nhiễu loạn thiên hạ.

Phân tích, hàm nghĩa hai chữ “cười lớn” của Tào Tháo trở nên phức tạp
hơn nhiều. 1 – sao tôi có thể là “năng thần thời bình, gian hùng thời loạn thế”
đây? Thực buồn cười! 2 – Là “năng thần thời bình” cố nhiên là muốn rồi, còn
không, là “gian hùng thời loạn” cũng tốt. 3 – Tôi muốn là năng thần có thể
trở thành năng thần, muốn là gian hùng có thể là gian hùng, thế thì tốt quá!

Ngược lại, nhất định Tào Tháo muốn thành một nhân vật, còn là “năng thần”
hay “gian hùng”, không thành vấn đề! Thực tế, “không thành vấn đề” chính
là một loại “đại khí”, một loại tính cách phóng khoáng bất kể sống chết thành
bại, tiến thoái vinh nhục, một loại bản sắc anh hùng tiếu ngạo giang hồ, tự
làm tự chịu.

Tào Tháo đúng là đại khí. Đọc văn, thơ của Tào Tháo luôn cản thấy khí thế