Page 251 - Phẩm Tam Quốc

hợp. Lục quân của Tào Tháo từng trải xa trường, anh dũng thiện chiến.

Nhưng thủy quân lại còn nhiều vấn đề, tự huấn luyện không có kinh nghiệm
chiến đấu, còn li tâm li đức lúc Kinh châu đầu hàng. Một đội ngũ như vậy,
không thể làm tiên phong, càng không thể là quân chủ lực.
Coi như đều chưa làm những việc đó, hoặc đều có sai lầm, nhưng Tào

Tháo vẫn còn một cơ hội khác, tức là lúc đó quân lính đang ở Ba Khâu (nay
là thị trấn Nhạc Dương, Hồ Nam), lúc gặp bệnh dịch thì nên dừng lại, thậm
chí là quay lại Giang Lăng. Lưu lại Ba Khâu, liên quân Tôn Lưu sẽ không
đến, có thể là như vậy; nhưng về lại Giang Lăng thì dứt khoát có thể tránh
được va chạm. Có thể nói, Tào Tháo đã sai lại thêm sai.

Nhưng vì sao, một người đã trải qua trăm trận, lắm mưu nhiều kế như Tào
Tháo lại có thể phạm những sai lầm đó? Trong Tào Tháo bình truyện của
mình, ngài Trương Tác Diệu cho rằng “nguyên nhân cơ bản là trong tư tưởng
đã có sự kiêu ngạo và khinh địch”, còn nói thêm, đây cũng là nhận thức

chung của các sử gia. Nói như vậy là có lý. Có thể vì nguyên nhân này, Tào
Tháo đánh giá chưa hết về liên minh Tôn Lưu, luôn nghĩ rằng Tôn Quyền rồi
cũng như Công Tôn Khang, sẽ mang đầu Lưu Bị đến nộp. Nhưng Tào Tháo
không nghĩ tới, Tôn Quyền không phải Công Tôn Khang, lúc này cũng không
phải là lúc đó. “Độc Thông giám luận” của Vương Phu Chi nói, sở dĩ Tào
Tháo có thể định xong phương bắc, bởi các chư hầu tự tàn sát lẫn nhau, cuối

cùng chỉ còn lại hai nhà Tôn Lưu. Nếu như hai nhà không đoàn kết thì chỉ có
đường chết. Vì vậy liên minh Tôn Lưu là thế tất yếu.
Nhìn chung lại, chúng ta có thể nói, Tào Tháo bại vì khinh địch; Tôn
Quyền thắng vì có liên minh. Đây là nguyên nhân hết sức quan trọng. Còn

như mấy việc, Tào Tháo không biết Hoàng Cái trá hàng, không ngờ mùa
đông có gió đông nam, đều là những vấn đề nhỏ.
Ngoài ra, Tào Tháo thất bại, có thể còn một nguyên nhân nữa, là Tào Tháo

đã già. Nhà sử học nổi tiếng, Ngô Hàm đã có biểu liệt kê về tuổi tác trong bài
‘‘Bàn về Chu Du, Gia Cát Lượng, Trương Chiêu trong trận chiến Xích Bích”.
Ngài Ngô nói, trong trận Xích Bích Tôn Quyền hai mươi bảy tuổi, Gia Cát
Lượng hai mươi bảy tuổi, Chu Du ba mươi tư tuổi, Lỗ Túc ba mươi bảy tuổi,
Tào Tháo năm mươi tư tuổi. Vì vậy Ngô Hàm nói, đây không chỉ là trận yếu
đánh bại mạnh, kẻ bị đánh, đánh bại kẻ tiến công, ai binh đánh bại kiêu binh
mà còn là trận đánh “Thanh niên đánh bại lão tướng”. Ngài Ngô Hàm còn

chưa tính đến một người, đó là Lưu Bị bốn mươi bảy tuổi. Nhưng nếu thêm
cả Lưu bị thì tuổi bình quân bên phía liên quân cũng chỉ là ba mươi tư tuổi,