Page 247 - Phẩm Tam Quốc

cũng không phải là không có một chút căn cứ nào. Theo tôi, có thể tin được

một phần, phải nói như trong Chu Du truyện: “Lúc đó trong quân Tào đã lan
tràn dịch bệnh, vừa giao chiến, quân Tào đã bại lui, lần nữa về Giang Bắc, Du
ở bờ nam”. Cũng tức là, quân Tào từ Giang Lăng xuôi dòng xuống, liên quân
Tôn Lưu từ Phàn Khẩu ngược dòng lên, hai quân gặp nhau ở Xích Bích, kết
quả là quân Tào bại trận, “lần nữa về Giang Bắc”, để chiến hạm ở Ô Lâm
(nay là thị trấn Hồng Hồ, Hồ Bắc), bên bờ đối diện.

Vì sao hai quân vừa giao chiến, Tào Tháo đã bị bại? Tào Tháo bình truyện
của ngài Trương Tác Diệu đã nêu ra bốn “nguyên nhân trực tiếp”. Thứ nhất,
dịch bệnh lan truyền trong quân Tào, người bệnh nhiều, sức chiến đấu giảm
sút. Tam quốc chí – Vũ đế kỷ nói: “Tháo đến Xích Bích đánh nhau với Bị,

thấy bất lợi. Đại dịch bùng phát, quân sĩ chết nhiều, nên cho lui quân”. Tưởng
Tế truyện cũng nói, “đại quân đánh Kinh châu, gặp dịch bệnh”. Thứ hai, quân
Tào không quen thủy chiến, đứng còn chưa vững, đánh đấm sao được? Thứ
ba, Tào Tháo chưa thấu hiểu về địch, những tưởng minh hung hăng là vô
địch, nào ngờ lại bị đánh phủ đầu lúc vừa gặp nhau. Thứ tư, hai quân gặp
nhau ở chỗ đường hẹp, lại là giữa sông, Tào Tháo đông người rất khó xoay
xở, quân bộ lại càng khó sử dụng. Vì vậy, ngài Trương nói, trong những tình

huống đặc biệt như vậy Tào Tháo vốn có ưu thế, ngược lại đã rơi vào thế
cùng.

Gia Cát Lượng và Chu Du, gần như đã tính đến cả bốn nguyên nhân đó.
Như Chu Du đã tính đến tật bệnh. Chu Du và Gia Cát Lượng đều đã nói tới
hai điều: quân lính mệt mỏi và lòng người không phục, e cũng là những điều
quan trọng. Còn một điểm nữa cũng không thể không chỉ rõ, tức là Tào Tháo
đã gây “chiến tranh xâm lược” còn liên quân Tôn Lưu đã sử dụng “chiến
tranh bảo vệ”. Thỏ khi giận còn cắn người, nữa là Chu Du và Lưu Bị? Nhìn
vào sử liệu, chúng ta thấy ý chí chiến đấu bên liên quân Tôn Lưu rất mạnh.

Tôi tin rằng khi đến Xích Bích, mọi tướng sĩ đều xoa tay, giậm chân đòi đánh
thử. Còn bên phía Tào Tháo thì sao? Gần như không có ghi chép gì. Hai quân
đối địch, kẻ mạnh sẽ thắng! Vừa vào trận, liên quân Tôn Lưu đã báo tin thắng
trận, thực chẳng có gì là lạ.

Vừa đánh nhau đã thất lợi, Tào Tháo không thể không ngừng lại, chiến
thuyền đều quay vào bờ. Lúc này là mùa đông giá rét, gió bắc thổi mạnh,
thuyền bè chao đảo, trong quân Tào nhiều người mắc bệnh. Để giải quyết vấn
đề này, Tào Tháo lệnh, khoá các chiến hạm vào với nhau, lục quân thì lập
doanh hạ trại ngay trên bờ. Cách làm này là do Tào Tháo tự quyết, hay là ý