Page 249 - Phẩm Tam Quốc

lĩnh tinh binh đoạn hậu. Nhưng hình như thời đó chưa có quan niệm về chủ

nghĩa nhân đạo và ở Tào Tháo càng không có.
Cách nói trong Tư trị thông giám của Tư Mã Quang là như vậy. Từ đó thấy
rõ, Tào Tháo thất lợi trong trận Xích Bích, một là nhiễm bệnh, hai là bị đốt,
mới quyết định rút quân. Vì vậy trong lời chú thích Giả Hủ truyện, Bùi Tùng

Chi nói: “Bại ở Xích Bích là do vận số. Là do dịch bệnh lan mạnh, sức chiến
đấu suy giảm; lại có gió từ Nam, lửa càng được thế. Đó là trời làm, đâu phải
việc của người!” Trước hết bởi gặp “trận đánh lạ” hoặc “lây bệnh từ chim
muông” (dịch bệnh lan tràn), sức chiến đấu giảm sút (tổn hại đến sức chiến
đấu). Thứ nữa, không ngờ mùa đông tháng chạp lại có gió đông nam, giúp
Hoàng Cái đánh hoả công (nhờ thế lửa bốc mạnh). Tào Tháo thất bại, do vận

khí không tốt.
Kỳ thực thì sự việc đâu có đơn giản như vậy. Tào Tháo thất bại, có nguyên
nhân khách quan, cũng có nguyên nhân chủ quan. Ngài Trương Tác Diệu đã

có tổng kết rất hay trong Tào Tháo bình truyện. Chúng ta đều biết, Tào Tháo
có ưu thế rất rõ ràng. Thứ nhất, Tào Tháo ép thiên tử để lệnh chư hầu, chư
hầu không dám tranh giành, đó là ưu thế về chính trị; thứ hai, Tào Tháo đoạt
Kinh châu, uy trấn bốn biển, nhiều người chợt nghe đã hồn bay phách lạc, đó
là ưu thế về tâm lý; thứ ba, Tào Tháo xuống phía nam, thế như chẻ tre, lòng
quân phấn chấn, lấy thế của kẻ thắng đánh quân đã khiếp vía, đó là ưu thế về

khí thế; thứ tư, binh lực của Tào Tháo gấp bội so với liên quân Tôn Lưu, đó
là ưu thế về quân sự. Đây là bốn điều ngài Trương đã nêu ra trong sách.
Nhưng vì sao Tào Tháo vẫn bị bại trận?
Cũng có mấy nguyên nhân. Căn cứ theo phân tích của ngài Trương có

tham khảo thêm quan điểm của một số học giả khác, tôi cho rằng, chủ yếu là
sai lầm về chiến lược. Tức là, Tào Tháo không xác định rõ mục tiêu chiến
lược của mình là gì, đoạt Kinh châu, hay là đoạt Giang Đông? Là tiêu diệt
Lưu Bị hay tiêu diệt luôn cả Tôn Quyền? Lúc này nhìn lại như là ý sau, hoặc
cả hai ý, tóm lại là không rõ ràng. Thực ra thì khẩu vị của Tào Tháo không
nên quá lớn như vậy. Cần phải xác định rõ mục tiêu của mình là Kinh châu

và Lưu Bị. Nếu là vậy, thì Tào Tháo nên thế này, sau khi đánh bại Lưu Bị
phải chạy đến Hạ Khẩu, giết nốt những kẻ khác, có thể đã bắt được cả Lỗ
Túc. Và dù không tiêu diệt được Lưu Bị thì cũng chặn được đường, Lưu Bị
không thể liên hệ với Giang Đông, buộc phải xuống phía nam chỗ Thương
Ngô. Như vậy thì kết quả lúc này đã khác hẳn.

Nhưng không hiểu vì sao, Tào Tháo lại bỏ qua Lưu Bị, quay đầu tiến thẳng