Page 47 - รวมอารยธรรมเกือบเสร็จ
P. 47
๔๓
ระบบศักดินา คณะราษฎรมิใช่พรรคที่มาจากชั้นกระฎมพีที่อิสระ คณะราษฎรแทบไม่ได้รับความสนับสนุน
ุ
ทางเศรษฐกิจหรือมีความสัมพันธ์กับชาวจีนเลยฉะนั้นความพร้อมของฐานเศรษฐกิจที่จะสนับสนุนการ
ปฏิวัติจึงมีจ านวนจ ากัด (ฉัตรทิพย์ นาถสุภาและคณะ ,๒๕๒๔ :๒๑๐-๒๑๓) ความล้มเหลวในการแก้ปัญหา
ดังกล่าวท าให้คณะราษฎรพยายามแสวงหาแนวทางใหม่ในการแก้ไขปัญหา คือ การใช้นโยบายเศรษฐกิจ
แบบชาตินิยมที่มุ่งสร้างทุนโดยรัฐพ.ศ.๒๔๗๕-๒๕๐๒ (State Capitalism) นโยบายเศรษฐกิจแบบนี้จะเน้น
ไปการใช้อ านาจรัฐทางเศรษฐกิจด าเนินการในฐานะที่เป็นนายทุนเสียเอง ทั้งนี้เพราะสังคมไทยในช่วง
สงครามโลกครั้งที่ ๒ นั้นภาวะเศรษฐกิจตกต ่าท าให้รัฐเห็นว่าควรเข้ามาท าหน้าที่เป็นนายทุนแทนนายทุน
ไทยที่ยังอ่อนแอ รวมทั้งรัฐเองเห็นว่านายทุนต่างชาติไม่น่าไว้วางใจเนื่องจากไม่มีความรับผิดชอบต่อระบบ
เศรษฐกิจไทยในช่วงนั้น นโยบายชาตินิยมทางเศรษฐกิจดังกล่าวนั้นคณะราษฎรเสนอว่าจะขจัดอิทธิพลทาง
เศรษฐกิจของชาวต่างชาติ สนับสนุนผู้ประกอบการค้าที่เป็นคนไทย รัฐจะช่วยพัฒนาระบบการผลิตของไทย
ให้รุ่งเรือง ต่อจากนั้นรับก็จะเร่งระดมทุนเพื่อสะสมทุนด้วยการท าธุรกิจเสียเอง ลดการพึ่งพาที่มีต่อนายทุน
ต่างชาติคือปลดตัวเองจากการพึ่งพาทางเศรษฐกิจของต่างชาติผู้ประกอบการคือบรรดาข้าราชการต่างๆ ที่จะ
เข้ามาคุมกลไกทางเศรษฐกิจ (พวงเพชร สุรัตนกวีกุล พรภิรมย์ เชียงกูล , ๒๕๔๑ : ๒๐) ซึ่งสถาบันทาง
เศรษฐกิจที่คณะราษฎรสร้างขึ้นมี ๓ ประเภทคือ รัฐวิสาหกิจ ธุรกิจส่วนตัวของคณะราษฎร และธุรกิจภายใต้
การอุปถัมภ์ของคณะราษฎร
รัฐวิสาหกิจส าคัญๆ ที่ก่อตัวในช่วงพ.ศ. ๒๔๘๑ – ๒๔๙๒ ได้แก่บริษัทข้าวไทย (๒๔๘๑) บริษัท
ค้าพืชผลไทย(๒๔๘๒) บริษัทประมงไทย(๒๔๘๓) บริษัทเดินเรือไทย(๒๔๘๓) ธนาคารเอเชียฯ(๒๔๙๑)
และบริษัทไทยเศรษฐกิจประกันภัย เป็นต้น ส่วนธุรกิจส่วนตัวของคณะราษฎร เช่น บริษัทไทยนิยมพาณิชย์
(๒๔๘๒) ที่ประกอบธุรกิจการส่งออกสินค้า และธุรกิจที่คณะราษฎรให้การอุปถัมภ์ซึ่งคณะราษฎรไม่ได้
เป็นเจ้าของแต่ทางบริษัทได้เชิญสมาชิกของคณะราษฎรเข้าเป็นประธานหรือกรรมการบริษัทอาศัยบารมีของ
สมาชิกสร้างความสะดวกในทางธุรกิจ ส าหรับชาวจีนที่เคยลงทุนทางธุรกิจมาก่อนในยุคนี้คณะราษฎรก็ยัง
ไม่ได้กีดกันธุรกิจการค้าของคนจีนแต่อย่างใด ธุรกิจของคนจีนมีการขยายตัวมากขึ้น โดยมีธุรกิจต่างๆ เช่น
กิจการโรงแรม กิจการท่องเที่ยว กิจการน ้าแข็ง สุรา น ้าตาล กลุ่มพ่อค้าคนจีนยังได้รวมตัวกันเป็นสมาคมเพื่อ
รักษาผลประโยชน์ทางธุรกิจของตน เช่น สมาคมพ่อค้าสุรา สมาคมพ่อค้าขายส่งน ้าแข็ง เป็นต้น อย่างไรก็
ตามใน พ.ศ. ๒๔๗๖ รัฐบาลก็ได้สนับสนุนให้กลุ่มพ่อค้าไทยรวมตัวกันเป็นสมาคมหอการค้าไทยเพื่อ
ส่งเสริมธุรกิจการค้าของสมาชิกปลูกฝังค่านิยมคนไทยให้ท าการค้า ปลูกฝังแนวคิดการประกอบการ
สมัยใหม่ที่ต้องใช้ความรู้ความช านาญในการบริหารธุรกิจสมัยใหม่ เพื่อสอดคล้องกับความเจริญเติบโตทาง
ธุรกิจที่เป็นไปอย่าง