Page 46 - รวมอารยธรรมเกือบเสร็จ

๔๒

เศรษฐกิจ

ภายหลังการท าสนธิสัญญาบาวริ่ง พ.ศ. ๒๓๙๘ ระบบเศรษฐกิจไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก

โดยรวมแล้วคือเกิดการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจแบบเงินตราและผลิตเพื่อขาย การลงทุนทางเศรษฐกิจ

ด้านต่างๆซึ่งจะส่งผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจไทยในแง่การขาดดุล เมื่อคณะราษฎรยึดอ านาจการปกครอง

ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕แล้วก็พยายามหาแนวทางแก้ไขปัญหา และพยายามพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศด้วย
แนวทางต่างๆ แม้จะไม่ส าเร็จแต่ก็เป็นพื้นฐานส าคัญต่อการเปลี่ยนแปลงในประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย

การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจหลังพ.ศ. ๒๔๗๕

การแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจในสมัยนี้ นายปรีดี พนมยงค์ สมาชิกคนส าคัญของคณะราษฎรได้

เสนอ “เค้าโครงเศรษฐกิจ” โดยมีสาระส าคัญคือ ให้ล้มละลายระบบกรรมสิทธิ์ในที่ดินและให้ปัจจัยการผลิต

เป็นของรัฐ ให้รัฐเป็นผู้ท าหน้าที่ก าหนดกลไกลต่างๆ ในทางเศรษฐกิจเท่ากับเป็นการท าลายฐานทาง

เศรษฐกิจของกลุ่มอ านาจเก่าในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชซึ่งมีผลประโยชน์จากการเป็นเจ้าของที่ดินและ

ทุน โดยเปลี่ยนกรรมสิทธิ์จากเจ้าของที่ดินและนายทุนเป็นรัฐแทน เค้าโครงเศรษฐกิจดังกล่าวเป็นที่

วิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก เพราะเป็นแนวทางที่จะท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่าง “พลิกแผ่นดิน” แนวคิดนี้จะ

ท าให้คณะราษฎรเกิดความขัดแย้งในหมู่สมาชิกอย่างรุนแรง ขณะเดียวกันพระบาทสมเด็จพระปกเกล้า

เจ้าอยู่หัวก็ทรงมีพระราชวินิจฉัยว่าเศรษฐกิจแบบนี้ เป็นแบบพรรคบอลเชวิกในรัสเซีย ท าให้เป็นภัยต่อชาติ

และท าลายเสรีภาพในที่สุดเค้าโครงเศรษฐกิจที่เสนอโดยนาย ปรีดี พนมยงค์ ก็ไม่ได้รับการยอมรับจากสภา

ผู้แทนแต่ในช่วงเวลาดังกล่าวคณะราษฎรก็ได้ด าเนินการแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจต่อโดยด าเนินนโยบายที่

ส าคัญ คือ การยกเลิกภาษีที่ไม่เป็นธรรม เช่น ภาษีนาเกลือ ภาษีสมพัตร ซึ่งเป็นภาษีที่เก็บจากคนจนเป็นส่วน
ใหญ่ ต่อจากนั้นมีการเรียกเก็บและก าหนดภาษีอากรใหม่ เช่น ภาษีเงินได้ ภาษีการค้า ภาษีธนาคารและการ

ประกันภัย อากรแสตมป์ อากรมหรสพ เงินช่วยบ ารุงท้องที่ ภาษีมรดก เป็นต้น นอกจากนี้คณะรัฐบาลได้มี

การออกพระราชบัญญัติว่าด้วยส านักจัดหางาน พ.ศ. ๒๔๗๘ มีการสงวนอาชีพไว้ให้คนไทย ออก

พระราชบัญญัติก าหนดให้ผู้รับเหมาท างานของรัฐบาลจ้างคนไทยจ านวนหนึ่ง มีดารให้ความสนใจต่อ

สวัสดิการ ของคนในโรงงานอุตสาหกรมมมากขึ้น (พวงเพชร สุรัตนกวีกุลและพรภิรมย์ เชียงกูล, ๒๕๔๑ :

๒๕-๒๖)

อย่างไรก็ดี แม้ว่าคณะราษฎรจะพยายามแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจด้วยวิธีการต่างๆแต่ก็ไม่บรรลุ

ตามวัตถุประสงค์ได้ ทั้งนี้มีผู้ให้ทรรศนะว่าปัญหาดังกล่าวนอกจากเกิดขึ้นเพราะคณะราษฎรไม่ชัดเจนด้าน

อุดมการณ์แล้ว สมาชิกของคณะราษฎรแทบทั้งหมดยังเป็นข้าราชการทหารและพลเรือน มีฐานอ านาจอยู่บน