Page 129 - ภาษาไทย ม.ปลาย

ห น า | 129

ใตดิน นายหาง เกงจีน กินโตะ เขาหุน ฯลฯ
- คําไทยกับคําเขมร ละเอียดลออ (ละเอียดคําไทย ลออคําเขมร) ของ

ขลัง เพาะชํา นายตรวจ

- คําไทยกับคําอังกฤษ เสื้อเชิ้ต (เสื้อคําไทย เชิ้ตคําอังกฤษ) พวงหรีด
เหยือกน้ํา ตูเซฟ นายแบงค ไขกอก แปปน้ํา

ฯลฯ

5. การสรางคําไทยโดยการนําวิธีการของภาษาอื่นมาใช การสรางคําของภาษาอื่นที่นํามาใชใน

ภาษาไทย ไดแก
5.1 การสรางคําของภาษาบาลีและสันสกฤต คือ

ก. วิธีสมาส สมาสเปนวิธีสรางศัพทอยางหนึ่งในภาษาบาลี สันสกฤตโดยการนําคํา

ศัพทตั้งแต2 คําขึ้นไปรวมเปนศัพทใหมศัพทเดียว จะมีลักษณะคลายกับคําประสมของไทย แตคําสมาส
นั้นเปนคําที่มาขยาย มักจะอยูหนาคําหลัก สวนคําประสมของไทยนั้นคําขยายจะอยูขางหลัง เชน คําวา

มหาบุรุษ คําวามหาบุรุษ คําวามหา แปลวา ยิ่งใหญ ซึ่งเปนคําขยาย จะอยูหนาคําหลักคือ บุรุษ ดังนั้น คําวา

มหาบุรุษ แปลวา บุรุษผูยิ่งใหญ ซึ่งตางจากภาษาไทย ซึ่งสวนมากจะวางคําขยายไวหลังคําที่ถูกขยาย

ตัวอยางคําสมาสในภาษาไทย
พลศึกษา ประวัติศาสตร ปริยัติธรรม กามเทพ เทพบุตร สุนทรพจน วิศวกรรม วิศวกร อากาศ

ยาน สวัสดิการ คหกรรมศาสตร วิทยาศาสตร วิทยากร พิธีกร ชีพจร มหกรรม ประวัติศาสตร โทรทัศน

โทรเลข วารสาร นิตยสาร จุลสาร พิพิธภัณฑ วินาศกรรม อุบัติเหตุ ปญญาชน รมณียสถาน

สังฆทาน กิจกรม อุทกภัย วิทยุศึกษา หัตถศึกษา เปนตน
(ข) วิธีลงอุปสรรค วิธีสรางคําในภาษาบาลีและสันสกฤตนั้นมีวิธีลงอุปสรรค (หรือบทหนา)

ประกอบขางหนาศัพทเพื่อใหไดคําที่มีความหมายแตกตางออกไป ซึ่งไทยเราไดนํามาใชจํานวนมาก เชน

อธิ+การ เปน อธิการ(ความเปนประธาน) อนุ+ญาต เปน อนุญาต (การรับรู)
อธิ+บดี เปน อธิบดี (ผูเปนใหญ) อนุ+ทิน เปน อนุทิน (ตามวัน,รายวัน)

อป+มงคล เปน อัปมงคล(ไมมีมงคล) วิ+กฤต เปน วิกฤต (แปลกจากเดิม)

อป+ยศ เปน อัปยศ (ไมมียศ) วิ+เทศ เปน วิเทศ (ตางประเทศ)

คําที่ลงอุปสรรคดังกลาวนี้จัดวาเปนคําสมาส ทั้งนี้เพราะวิธีลงอุปสรรคเปนการรวบรวมศัพท

ภาษาบาลีและสันสกฤตเขาดวยกันและบทขยายจะวางอยูหนาบทที่ถูกขยายในภาษาบาลีและสันสกฤต
การลงอุปสรรคเขาขางหนาคํา เปนวิธีการสมาสวิธีหนึ่ง

นอกจากนี้ การลงอุปสรรคของภาษาบาลี ถูกนํามาใชในภาษาไทยแลว ไทยเรายังนําวิธีการลง

อุปสรรคมาใชกับคําไทยและคําอื่นๆ ในภาษาไทยอีกดวย เชน