Page 35 - Математик VI-XII
P. 35

11-р анги   Математикийн сонгох хичээл  /11-р сарын 23 ТВ хичээл/

                                                       Биномын задаргаа
                ✓  Ньютоны бином: n натурал тоо бол

                                            2   −2 2
                                                      3   −3 3
                                                                                      
                           0   
                        
                                  1   −1
                (   +   ) =       +           +           +           + ⋯ +         −1        −1  +        Үүнийг товчоор
                                    
                                                                                  
                                             
                             
                                                        
                                     −     
                         
                 (   +   ) = ∑                 хэлбэрээр бичиж болно.
                              =0
                                  
                            
                                                                                      
                   Санамж:    -ийг n-ээс k- аар авсан хэсэглэлийн тоо гэж унших бөгөөд       =    !     болно.
                                                                                      
                            
                                                                                          !∙(  −  )!
                                          !
                         !
                                                           
                   
                   =    !∙(  −  )!   ба         −    =  (  −  )!∙  !    учраас          =      −  
                   
                                                                
                                                           
                ✓  Ерөнхий гишүүний томьёо хэрэглэх
                (a + b)  биномын задаргааны k дугаар гишүүнийг T  гэж тэмдэглэдэг.
                      n
                                                               k
                                0 n
                                                        2 n−2 2
                                                                                  −     
                                          1 n−1
                      0 n
                T = C a  , T = C a  ,  T = C a     , T = C a      , . . . ,        +    =              байна.
                                                   3
                                                        n
                                                                               
                                          n
                           1
                                n
                                      2
                 1
                     n
                Жишээ: 1   (2 +   )  биномын задаргааг бич.
                                 6
                                            1 5
                                                                     2 2 4
                Бодолт:     (2 +   ) =    2 +    2    +    2    +    2    +    2    +    2   +       =
                                                            3 3 3
                                                                                     6 6
                                                                             1
                                                                                 5
                                     0 6
                                6
                                                   2 4 2
                                                   6
                                     6
                                           6
                                                            6
                                                                     6
                                                                                     6
                                                                             6
                                                                                                                 6!
                                                                             0
                                                                                  6
                                         3
                                                                                                        2
                                                       5
                                                                                          1
                                                            6
                                                 4
                                                                                               5
                                 2
                                                                                                            4
                =64 + 192   + 240   + 160   + 120   + 12   +           Санамж: /    =    = 1 ,     =    = 6 ,     =    =  2!∙4!  =
                                                                                               6
                                                                                                            6
                                                                                                       6
                                                                                          6
                                                                             6
                                                                                  6
                6∙5∙4!      3   6!   6∙5∙4∙3!
                                                  6
                                                                     4
                                                                                3
                                                                                          2
                                                          5
                    = 15       =   =      = 20    2 = 64   2 = 32       2 = 16        2 = 8       2 = 4  /
                2∙4!        6  3!∙3!  1∙2∙3∙3!
                                  
                Жишээ 2:  (   +   )  биномын задаргааны хувьд өгсөн хүснэгтийг нөхөж бич.
                Гишүүний дугаар           3           5            7               K+2            n-3         n
                                                    4 n−4 4
                Гишүүн                 C a         C a                        C   +1 n−k−1   +1           C   −1        −1
                                        2 n−2 2
                                                                                  a
                                                                                          
                                        n
                                                                               n
                                                                                                            n
                                                    n
                                    10
                                  1
                    Жишээ-3:  (   + )  задаргааны    - ийг агуулсан гишүүний коэффицент хэд вэ?
                                                   4
                                    
                                                                                    
                                                                                1
                                                                                                      
                                                                                        
                                   n
                                                     −     
                                                                          
                                                                                               
                    Бодолт:    (a + b)  ⇒      +    =              байна.       +1  =       10−    ( ) =       10−   −    =       10−2  
                                                                        10
                                                                                      10
                                                  
                                                                                                   10
                                                                                  
                                                                                  10!
                                                                             3
                       
                                  
                                                4
                                  4
                          10−2    =        ⇒     10−2    =      ⇒   10-2k=4       k=3                  10  =  3!∙7!  =  10∙9∙8∙7!  = 120
                               10
                     10
                                                                                        6∙7!
                Бие дааж бодох бодлого:
                1.  (1 +   )  биномын задаргааг бич.
                          6
                2.  (1 + 2  )  задаргааны эхний гурав ба сүүлийн 3 гишүүнийг бич.
                             
                            10
                     3
                3.  ( − 2√  ) илэрхийллийн задаргаан дахь х-ийг агуулсан гишүүнй дугаарыг ол
                       
                            10
                     1    2                        11
                4.  (  +    ) биномын задаргаанд    -ийг агуулсан гишүүний коэффициент 15 бол   -г ол.
                         
                     Арифметик ба геометр прогресс. Төгсгөлгүй буурах геометр прогресс   Сонгох хичээл
                                                    /11-р сарын 30 ТВ хичээл/
                1.  Геометр прогрессийн    = 2,    = 768 бол эхний гишүүнийг ол.
                                               9
                2.  Арифметик прогрессийн    = 9,    = −6 бол 1-р гишүүн ба ялгавар 2 аль вэ?
                                                   9
                                            4
                3.  Геометр прогрессийн прогрессийн    = 3,    = 96 бол хуваарийг ол.
                                                     1
                                                            6
                4.  Арифметик прогрессийн d=7,    = 42 бол    -ийг ол.
                                                7
                                                           1
                5.  Арифметик прогресс үүсгэх 3 тооны нийлбэр 111. Хоёрдугаар гишүүн нь нэгдүгээр 5 дахин их бол
                    эдгээр тоонуудын багыг нь ол.
                                                                               
                6.   Хэрэв геометр прогрессийн эхний nгишүүний нийлбэр       = 6 − 1 бол ялгавар ба 12-р гишүүнийг ол.
                                 Төгсгөлгүй буурах геометр прогрессийн хувьд бодоорой.      =         ; энд |  | <   
                                                                                            −  
                7.  Төгсгөлгүй буурах геометр прогрессийн    = 2,    = 0.25 бол S-ийг ол.
                                                          3
                                                                 6
                              1
                                                            1
                                                                                                1
                8.      = 16,    =  бол    -г ол.         9.    = 12,    =  бол    -г ол                    10.     = 2,    =  бол q-г ол
                              2      6                      3     2                             4
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40