Page 25 - สังคม เศรษฐกิจ การเมืองไทย

๑๖

ทางสังคมและกาวขึ้นสูชนชั้นขุนนางดวยการใหผลประโยชนแกเจานายและขุนนางไทยออกไปคาขาย
ยังประเทศจีน ดังจะเห็นไดจากการที่หัวหนาชาวจีนไดเขาสูชนชั้นขุนนางโดยการเปนเจาภาษีนายอากร

มียศหรือบรรดาศักดิ์ เปนพระ ขุน หมื่น มีศักดินา ๔๐๐ ขึ้นไป พอคาหรือเจาภาษี ชาวจีนในหัวเมือง
หลายคนไดรับแตงตั้งใหเปนเจาเมือง คนเหลานี้มีฐานะมั่งคั่ง บางครอบครัวมีความสัมพันธ

โดยการแตงงานกับชนชั้นเจานาย ขุนนาง หรือถวายตัวตอพระมหากษัตริย ชาวจีนประเภทที่สอง
คือ พวกที่รับจางเปนกรรมกรเพื่อทํางานสาธารณูปโภคตาง ๆ แทนแรงงานไพร ทํางานในเหมือง

แรดีบุก ชางปูน ชางตอเรือ กรรมการในโรงงานนํ้าตาลทราย ทําไรออย พริกไทย ยาสูบ และคาขายแถบ
ลุมแมนํ้าแมกลอง หรือหัวเมืองชายทะเลตะวันออกและภาคใตของไทย

พอคาชาวจีนไดรับอภิสิทธิ์หลายประการ เชน เดินทางและตั้งถิ่นฐานไดทั่วราชอาณาจักร
ไมตองเกณฑแรงงานแตเสียเงินคาผูกปขอมือเปนเงิน ๑.๕๐ บาทตอทุกสามป ตอมาในสมัยพระบาท

สมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว รัฐบาลประกาศเลิกวิธีผูกปขอมือชาวจีนมาเปนการเก็บเงินคา
ราชการปละ ๖ บาท การที่การคาของไทยทั้งการคาตางประเทศและการคาภายในประเทศชวงสมัย

กรุงรัตนโกสินทรตอนตน ดําเนินการโดยพระมหากษัตริย เจานาย ขุนนาง และพอคาจีน พอคา

เจาภาษีนายอากรชาวจีน มีฐานะมั่งคั่งเหลานี้ไดเขามาอยูในสังคมชั้นเดียวกับชนชั้นสูงของไทยไดอาศัย
ระบบศักดินาและการอุปถัมภของชนชั้นสูงเหลานี้ดําเนินธุรกิจจนกลายเปนผูมีฐานะรํ่ารวย กลายเปน
คานิยมที่เห็นความสําคัญของทรัพยสมบัติหรือฐานะทางเศรษฐกิจควบคูไปกับคานิยมการสะสมไพรบริวาร

สภาพเศรษฐกิจของประเทศไทยในชวงตนจึงเปนลักษณะแบบเลี้ยงตัวเอง พลเมืองมี

อาชีพเกษตรเปนหลัก ผลผลิตสําคัญคือ ขาว ฝาย ออย ยาสูบ เปนตน รัฐบาลมีรายไดหลายทาง เชน
จังกอบ อากร ฤชา สวย และรายไดจากการคาตางประเทศ การคาสําเภา และการคาแบบผูกขาด ภาษี

สวนใหญรัฐบาลมอบใหพอคาจีนผูกขาดเก็บภาษีแทนรัฐบาล และจะมีการเดินสวนใหมทุกครั้งที่มีการ
เปลี่ยนรัชกาลเพื่อวัดที่ดินแลวเก็บเงินตามโฉนดนั้น ความสัมพันธกับตางชาติอันดับแรกนั้นคือชาติจีน

โดยมีการติดตอคาขายมาตั้งแตครั้งสมัยสุโขทัยแลวโดยทางเรือสําเภา พอมาในสมัยรัตนโกสินทรชาวจีน
ก็ไดอพยพมาตั้งถิ่นฐานที่ประเทศไทยมากขึ้นเรื่อยๆ และสวนใหญการคาขายมักจะเปนไปในลักษณะ

เกื้อกูลกัน สวนชาติตะวันตกที่เขามามีบทบาทคือ โปรตุเกส เพราะไดมีการสงสาสนในการขอใหเรือ
ของตนเขามาคาขายไดอยางสะดวก และทางไทยกําลังตองการซื้อปนมาใชรักษาพระนคร อยางไรก็ดี

การติดตอกับโปรตุเกสทําใหไทยไดเรียนรูวิทยาการตาง ๆ มากมาย เชน การทําปนไฟ ขนม ตํารายา
เปนตน ซึ่งผิดกับการเขามาของชาวอังกฤษที่เริ่มในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย

โดยมีวัตถุประสงคหลักคือ การเมืองและการคา โดยมีครอวเฟรด เปนผูที่เขาเจรจาทางการคากับไทย
คนแรกๆ โดยไทยยังคงไดผลประโยชนอยูบาง แตตอมาเฮนรี เบอรนี ซึ่งเปนทูตคนที่สองไดเขามาได

ตกลงทําสัญญาคาขายใหอังกฤษเขามาทําการคาไดโดยเสรี สวนอเมริกานั้นก็เขามาในประเทศไทย
ดวยเชนกันและก็ไดใหความรูเกี่ยวกับการศึกษาไวมาก แตอยางไรก็ดีจุดประสงคหลักคือการไดเขามา

คาขายในประเทศไทยไดอยางเสรี