Page 74 - สังคม เศรษฐกิจ การเมืองไทย

๖๕

ของชาติพันธุนั้นเกี่ยวของกับการเมืองเรื่องอัตลักษณ (identity politics) ซึ่งเปนฐานไปสูการเมือง
เรื่องของความแตกตาง ที่มิไดเนนเรื่องการผสมกลมกลืน แตเนนเรื่องการรับรองความแตกตางในสังคม

ในโลกปจจุบัน ความขัดแยงเชิงชาติพันธุในระดับโลกและในระดับประเทศนั้นมีขึ้น
ในหลายพื้นที่ รวมไปถึงพื้นที่ที่เปลี่ยนผานจากคอมมิวนิสตมาสูโลกเสรี หรือพื้นที่ในโลกกําลังพัฒนา

นักคิดบางคนเชื่อวาการเขาสูประชาธิปไตยโดยไมมีระบบการจัดการความสัมพันธทางชาติพันธุที่ดีนั้น
อาจนําไปสูปญหาความขัดแยงและความรุนแรงทางชาติพันธุได

ความเขาใจในเรื่องของการรวมกลุมทางชาติพันธุอาจจะไมใชคําตอบโดยตรงกับความเขาใจ
ในเรื่องของความขัดแยงทางชาติพันธุ (ethnic conflict) ซึ่งมีผูอธิบายวามีอยูดวยกัน ๓ รูปลักษณะ

๑. คําอธิบายเชิงระบบ (systemic): มองวาความขัดแยงทางชาติพันธุเปนผลจากลักษณะ
ธรรมชาติของระบบความมั่นคงปลอดภัยที่กลุมชาติพันธุเหลานั้นมีชีวิตอยู ซึ่งในแงนี้ ความขัดแยง

จะไมเกิดขึ้นถาอํานาจรัฐสามารถควบคุมกลุมตอตานได และนอกจากนี้ยังรวมไปถึงความเชื่อที่วา
ความรุนแรงนั้นอาจเกิดขึ้นไดถากลุมบางกลุมเชื่อวาจะมีความมั่นคงมากกวาถาโจมตีกลุมอื่นกอน

นอกจากนี้แลว การลมสลายของระบบรัฐเดิม อาทิ โซเวียตก็เปนอีกเหตุผลหนึ่งที่ทําใหแตละกลุม

ชาติพันธุเริ่มสะสมอาวุธทางทหารเพิ่มมากขึ้นและมีผลตอความขัดแยงและทัศนคติ-ความคาดหวัง
ที่มีกับระบบการเมือง
๒. คําอธิบายเชิงระบบภายในประเทศ (domestic) : ซึ่งใหความสําคัญกับเรื่องของ

ประสิทธิภาพของรัฐในการเขาใจปญหาของประชาชนของตนเอง ผลกระทบจากชาตินิยมที่มีตอ

ความสัมพันธระหวางกลุมชาติพันธุภายในประเทศ และผลกระทบจากกระบวนการสรางความเปน
ประชาธิปไตยที่มีตอความสัมพันธระหวางกลุมชาติพันธุ สิ่งที่ตามมาจากคําอธิบายนี้ก็คือบางครั้ง

ความรูสึกชาตินิยม และการเกิดประชาธิปไตย ก็นําไปสูความตื่นตัวของผูคนที่รูสึกวาตนขาดรัฐ
ที่เขมแข็งที่จะมาปกปองดูแลตนเอง

๓. คําอธิบายในเชิงการกอตัวของความขัดแยงที่มีขึ้นอยางตอเนื่อง (perpetual) :
ซึ่งเกี่ยวพันกับเรื่องของการรับรูและเขาใจซึ่งกันระหวางกลุมชาติพันธุ ซึ่งความไมเปนมิตรกันอาจเกิด

มาจากความเขาใจผิด หรือการรับรูประวัติศาสตรที่ผิดพลาด
แนวคิดเรื่องชาติพันธุนั้นใหคุณประโยชนในการอธิบายความสัมพันธระหวางกลุมคน

โดยไมยึดติดกับความแตกตางทางรางกาย-กายภาพเชนเดียวกับแนวคิดเรื่องเชื้อชาติ และขณะ
เดียวกันก็ไมเชื่อวาความสงบทางสังคมจะเกิดขึ้นทามกลางแนวคิดในแบบการผสมกลมกลืน

ที่ชนกลุมนอยนั้นจะตองผสานตัวเองเขาสูวัฒนธรรมของชนกลุมใหญ แนวคิดเรื่องของความละเอียด
ออนในประเด็นชาติพันธุนี้เองที่นําไปสูความเขาใจในเรื่องการเมืองแหงความหลากหลายทางวัฒนธรรม

(multiculturalism) ที่เริ่มเขาใจชนกลุมนอยมากขึ้นวาเขามีชีวิตอยางไร มากกวามองวาคนเหลานี้
เปนเพียงเหยื่อของระบบแหงความเกลียดชัง แตทั้งนี้แนวคิดเรื่องกลุมชาติพันธุนั้นมักถูกวิจารณวาให

ความสําคัญกับมิติทางวัฒนธรรมของชนกลุมนอยมาก จนละเลยพลังอันมหาศาลที่กํากับชนกลุมนอย