Page 20 - جریان‌شناسی لیبرالیسم اسلامی
P. 20

‫جریان لیبرالیســـم اســلامی‬

‫‪18‬‬
                                                                             ‫‪ -2-4‬اصلاحات‬

         ‫اصـاح طلبـی اسـام گـرا در ایـران پـس از انقـاب اسـامی سـال ‪ ۱۳۵۷‬مفهـوم دیگـری یافـت‪.‬‬
         ‫در اولیـن دولـت انقـاب و پـس دولـت انتقالـی مهـدی بـازرگان در انتخاباتـی آزاد ابوالحسـن بنـی‬
         ‫صـدر بـه ریاسـت جمهـوری رسـید‪ .‬وی کـه در فرانسـه اقتصـاد خوانـده بـود‪ ،‬مدعـی اصلاحاتـی‬
         ‫بنیـادی چـون دوبـاره سـازی مراکـز قـدرت‪ ،‬از دور خـارج کـردن تدریجـی سـپاه پاسـداران‪ ،‬دادگاه‬
         ‫هـای انقـاب و کمیتـه هـا و ادغـام آنهـا در سـایر سـازمانهای دولتـی‪ ،‬کاسـتن نفـوذ روحانیـون و‬
         ‫همچنیـن ایجـاد طرحـی بـرای به‌سـازی و توسـعه اقتصـادی کشـور بـود‪ .‬بسـیاری بـر ایـن بـاور‬
         ‫بودنـد کـه بنـی صـدر بـه واسـطه تحصیـل در فرانسـه دارای گرایشـهای سوسـیال دموکـرات بـود‪.‬‬
         ‫پـس از عـزل بنـی صـدر‪ ،‬محافظـه کاران و تکنوکـرات هـای ایرانـی حکومـت را در دسـت گرفتنـد‪.‬‬
         ‫در ایـن دوره حاکمیـت بـه دو بخـش تقسـیم شـده بـود‪ .‬گـروه محافظـه کارتر(تکنوکـرات هـا) و‬
         ‫گـروه دیگـر اصـاح طلبـان بـود‪ .‬امـا « شـعار اصـاح طلبـی» و دوره موسـوم بـه اصلاحـات پـس‬
         ‫از دوم خـرداد ‪1376‬و انتخـاب سـیدمحمد خاتمـی بـه عنـوان رئیـس جمهـور هفتـم آغـاز شـد و‬

                                               ‫توانسـت تـا ‪ 8‬سـال مـورد اقبـال افـکار عمومـی بـود‪.‬‬
         ‫دولـت اصلاحـات در پـی آن بـود کـه جامعـه مدنـی در ایـران شـکل گیـرد و فضـای مشـارکتی‬
         ‫سیاسـی در ایـران حاکـم شـود‪ .‬آزادی بیشـتر مطبوعـات‪ ،‬اصـاح نظـام نامـه تحصیـات تکمیلـی‪،‬‬
         ‫شــکل دهــی نهادهــای مدنــی همچــون شــوراهای اســامی زمینــه را بــرای تغییــر تدریجــی‬
         ‫مسـاعدتر کـرده بـود‪ .‬تجمعـات اعتراضـی دانشـجویان در سـال ‪1378‬ه‪.‬ش و وقـوع قتلهـای زنجیـره‬
         ‫ای از جملـه همیـن بحرانهـا بـود‪ .‬امـا اوج قـدرت دولـت اصلاحـات بـه دسـت آوردن اکثر کرسـیهای‬
         ‫مجلـس نماینـدگان در دوره ششـم انتخابـات مجلـس شـورای اسـامی بـود‪ .‬بـا ایـن وجـود بـه‬
         ‫علــت نفــوذ ســنت و محافظــه کاری در بخــش عمدهــای از دولــت اصلاحــات و اکثریــت مــردم‬
         ‫ایـران و همچنیـن خـروج اصـاح طلبـان تنـدرو از مـدار اصـاح طلبـی و روآوردن بـه خشـونت ‪،‬‬
         ‫انقـاب و برانـدازی‪ ،‬اصلاحـات نتوانسـت تغییراتـی کـه سـعی داشـت بـا حرکـت نـرم تغییـری در‬
         ‫سـاختار نظـام اسـامی و در حکومـت ایجـاد کنـد و صرفـ ًا توانسـت تغییراتـی غیـر سـاختاری در‬
         ‫حـوزه فرهنـگ و جامعـه مدنـی شـکل دهـد‪ .‬بـا روی کار آمـدن دولـت یازدهـم‪ ،‬بـه ریاسـت حسـن‬
         ‫روحانـی کـه مـورد حمایـت اصـاح طلبـان بـود‪ ،‬جنبـش اصـاح طلبـی ایـران وارد مرحلـۀ جدیـدی‬
         ‫از حیـات سیاسـی خـود شـد و تعـداد زیـادی از اصـاح طلبـان بـه دولـت و عرصـه سیاسـی کشـور‬
         ‫بازگشـتند‪ .‬مهمتریـن مبانـی کـه میـان جبهـه آزادی و اصلاحـات یکسـان و مشـترک بـود را مـی‬

                                                          ‫تـوان در مبانـی زیـر تقسـیم بنـدی کـرد‪:‬‬
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25