Page 163 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 163
زردﺷﺘﻲ و ﻣﺴﻴﺤﻲ و ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻌﻼوه اﺑﺪاﻋﺎت و اﺑﺘﻜﺎراﺗﻲ ﻛﻪ از ﺧﻮد او ﺑﻮده اﺳﺖ ،آﻗﺎي ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﺗﻘﻲ
زاده در دو ﺧﻄﺎﺑﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻪاي ﻛﻪ در اﻧﺠﻤﻦ اﻳﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﻲ اﻳﺮاد ﻛﺮده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
ﺟﻤﻌﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻳﺮاﻧﻲ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻋﻘﻴﺪه زرواﻧﻲ و ﺑﻌﻀﻲ
ﻃﺮﻳﻘﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ و ﺑﺪﻋﺖ آﻣﻴﺰ زردﺷﺘﻴﺎن در دوره اواﺧﺮ اﺷﻜﺎﻧﻴﺎن و اواﻳﻞ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن در ﺗﺮﻛﻴﺐ و
ﺑﻨﻴﺎن ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻣﺎﻧﻲ ﺳﻬﻢ ﻣﻬﻤﻲ دارﻧﺪ ،ﻟﻜﻦ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻤﻴﻘﺘﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ اﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻇﺎﻫﺮي
اﺳﺖ و ﻧﺎﺷﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻴﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺧﻮد اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻫﺮ ﻗﻮم و اﻣﺘﻲ را اﻗﺘﺒﺎس و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت
ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻌﺘﻘﺪات ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ ﻣﻲرﻳﺨﺖ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ دﻋﻮت ﺧﻮد را ﻧﺸﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ
ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻣﺴﻴﺤﻲ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻫﻤﻴﺖ داده ﺷﺪ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻲ از دﻳﻦ
ﻋﻴﺴﻮي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻃﻼع داﺷﺖ ﺗﺎ از ادﻳﺎن و ﻣﻌﺘﻘﺪات اﻳﺮاﻧﻲ و ﻫﻨﺪي ،وﻟﻲ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎت او دﻳﻦ
رﺳﻤﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻧﺒﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻃﺮﻳﻘﻪﻫﺎي"ﮔﻨﻮﺳﻲ"ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ"ﻫﻠﻨﻴﺰم"ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻘﺎﺋﺪ و
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺷﺮاﻗﻲ ﻣﺸﺮب راﺋﺞ در ﻣﺸﺮق)ﺳﻮرﻳﻪ و ﺑﻴﻦ اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ( در دوره ﺑﻌﺪ از اﺳﻜﻨﺪر ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪ
ﻗﺪﻳﻢ و اﺻﻠﻲ ﻳﻮﻧﺎن اﺧﺘﻼف داﺷﺖ ،آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺷﺮﻗﻲ ﺷﺪه و رﻧﮓ ﺷﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و از
ﻗﺮون ﺑﻼﻓﺼﻞ ﻗﺒﻞ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺴﻴﺤﻲ در آن ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺸﻮ و ﻧﻤﺎ ﻛﺮده و ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ
"ﻣﺮﻗﻴﻮن"و"ﺑﺎردﻳﺼﺎن"ﻛﻪ ﻫﺮ دو"ﮔﻨﻮﺳﻲ"و داراي ﻋﻘﻴﺪه"ﺛﻨﻮي"ﺑﻮدهاﻧﺪ).(1
و ﻫﻢ آﻗﺎي ﺗﻘﻲ زاده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
...راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در اﺻﻞ و ﻣﻨﺸﺎ دﻳﻦ ﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺻﺤﻴﺢ اﮔﺮ ﭼﻪ
ﻣﺎﻧﻲ از ﻫﻤﻪ ﻣﺬاﻫﺐ و ادﻳﺎن ﻣﻌﺮوف ﻧﺰد او ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ)ﻣﺜﻼ از ﺑﻮداﻳﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ و از زردﺷﺘﻲ و زرواﻧﻲ
ﻗﺪري ﺑﻴﺸﺘﺮ و از ﻧﺼﺮاﻧﻴﺖ ﺑﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮ( و از ﻃﺮﻳﻘﻪﻫﺎي"ﮔﻨﻮﺳﻲ"ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ)و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ از ﻣﺮﻗﻴﻮن(
اﻓﻜﺎري اﺧﺬ ﻧﻤﻮده ﻟﻜﻦ دﻳﻦ او ﻓﻘﻂ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻗﺘﺒﺎﺳﺎت ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻣﺎﻧﻲ و دﻳﻦ او ،ﺻﻔﺤﻪ 28و.29
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 162
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
