Page 167 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 167
ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎﻧﻮﻳﺖ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﺮد ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻴﺶ رﺳﻤﻲ ﻣﺎﻧﻮي .اﻳﻦ ﻣﺮد دﻋﻮت ﺧﻮد را در روم ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮد و
ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺳﻔﺮ ﻛﺮد و ﺑﻪ دﻋﻮت ﭘﺮداﺧﺖ در روم اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻧﺎم"ﺑﻮﻧﺪس"ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ ﭘﺲ از ذﻛﺮ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻳﻦ ﻣﺰدك ﻫﻤﺎن آﻳﻴﻦ"درﺳﺖ دﻳﻦ"اﺳﺖ ﻛﻪ"ﺑﻮﻧﺪس"اﻧﺘﺸﺎر داد ،اﮔﺮ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﺎﻧﻮي ﻳﻌﻨﻲ
ﺑﻮﻧﺪس ﭘﺲ از ﺷﺮوع ﺑﻪ دﻋﻮت ﺟﺪﻳﺪ در روم ،ﺑﻪ اﻳﺮان رﻫﺴﭙﺎر ﺷﺪ ﺗﺎ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺧﻮد را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻲﺗﻮان
ﺣﺪﺳﻲ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ زد ﻛﻪ اﺻﻞ او اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻛﻠﻤﻪ"ﺑﻮﻧﺪس"ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻪ اﻋﻼم اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺪارد ،وﻟﻲ
ﻣﻲﺗﻮان آﻧﺮا ﻟﻘﺐ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ داﻧﺴﺖ .ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺘﺐ اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺧﻮذ از"ﺧﻮذاي ﻧﺎﻣﮓ" ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ
اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ ﻣﺆﺳﺲ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺰدﻛﻴﻪ را ﺷﺨﺼﻲ داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻘﺪم ﺑﺮ ﻣﺰدك ،و در ﺧﻮذاي
ﻧﺎﻣﮓ اﺳﻢ او را زردﺷﺖ ﻗﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،و از اﻳﻦ ﺟﺎ ﻧﺎم ﻓﺮﻗﻪ"زردﺷﺘﮕﺎن"ﭘﻴﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ ...ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ "ﺑﻮﻧﺪس"و زردﺷﺖ اﺳﻢ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﺑﻮده اﺳﺖ و زردﺷﺖ ﻧﺎم اﺻﻠﻲ آورﻧﺪه اﻳﻦ
دﻳﻦ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﺰدﻳﺴﻨﺎن ﻫﻤﻨﺎم ﺑﻮده اﺳﺖ .ﭘﺲ ﻧﺘﻴﺠﻪ
اﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﻳﻜﻲ از ﺷﻌﺐ ﻣﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻗﺮب دو ﻗﺮن ﻗﺒﻞ از ﻣﺰدك در ﻛﺸﻮر
روم ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺆﺳﺲ آن ﻳﻜﻨﻔﺮ اﻳﺮاﻧﻲ زردﺷﺖ ﻧﺎم ﭘﺴﺮ"ﺧﻮرﮔﺎن"از ﻣﺮدم"ﭘﺴﺎ"ﺑﻮده اﺳﺖ ...از
اﺷﺎرات ﻣﻨﺪرﺟﻪ در ﻛﺘﺐ ﻋﺮﺑﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺘﻔﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ زردﺷﺖ)ﻓﺴﺎﺋﻲ( ﭘﻴﺸﻮاﻳﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ دﻋﻮت او
ﻓﻘﻂ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﻈﺮي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﻣﺰدك ﻛﻪ ﻣﺮد ﻋﻤﻞ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻃﺒﺮي در ﻧﺰد ﻃﺒﻘﻪ ﻋﺎﻣﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ
زردﺷﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪه اﺳﺖ ،رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﻧﺎم ﻣﺆﺳﺲ اﺻﻠﻲ را ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داد و در ﻫﻤﺎن ﻋﻬﺪ
ﺧﻮد ،ﻓﺮﻗﻪ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺰدﻛﻴﻪ ﻣﺸﻬﻮر ﻧﻤﻮد .از اﻳﻦ رو در ادوار ﺑﻌﺪ ﻣﺮدﻣﺎن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ
ﻓﺮﻗﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺰدك ﻧﺎم داﺷﺘﻪ).(1
درﺑﺎره ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻣﺰدﻛﻲ و ﻋﻠﻞ ﻇﻬﻮر زردﺷﺖ)ﻓﺴﺎﻳﻲ( و ﻣﺰدك ﺳﺨﻨﺎن زﻳﺎدي ﻫﺴﺖ .از ﻧﻈﺮ اﺻﻮل
ﻋﻘﺎﺋﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻣﺰدك ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻧﻲ"ﺛﻨﻮي"ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪ درﺑﺎرهاش ﺳﺨﻦ
ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ،و از ﻧﻈﺮ آداب و ﻣﻘﺮرات
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻫﻤﺎن ﻣﺪرك ،ﺻﻔﺤﻪ 363و .364
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 166
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.