Page 246 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻛﺎر ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺑﻪ ﭘﺎي او ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب)‪ (1‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻓﺼﻞ دوم ﻛﺘﺎب ﺧﻮد)‪ (2‬ﻣﻔﺼﻞ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺎﻟﺒﺎن‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺘﺪاول ﻣﻮرﺧﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان"اﻟﻌﻈﻤﺎ"و"اﻫﻞ‬
‫اﻟﺒﻴﻮﺗﺎت"و"اﻻﺷﺮاف"ﻛﻪ از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي آن ﻋﻬﺪ و ﻳﺎ دورهﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ادﺑﻲ ﻛﻠﻤﺎت‬

‫ﭘﻬﻠﻮي‪":‬و اﺳﭙﻮﻫﺮان"و"ازاذان"و"ﺑﺰرﮔﺎن"اﺳﺖ)‪.(3‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺤﺚ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ و دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮان در زﻣﺎن‬

‫ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ در ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﺘﺎب ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان"ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺰدﻛﻴﻪ"‪ ،‬اﺣﻮال اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺮ دو رﻛﻦ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ و ﺧﻮن)ﻧﮋاد(‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﺎﻣﻪ"ﺗﻨﺴﺮ"ﺣﺪودي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻧﺠﺒﺎ و‬
‫اﺷﺮاف را از ﻋﻮام اﻟﻨﺎس ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺘﻴﺎز آﻧﺎن ﺑﻪ ﻟﺒﺎس و ﻣﺮﻛﺐ و ﺳﺮاي و ﺑﺴﺘﺎن و زن و ﺧﺪﻣﺘﻜﺎر‬
‫ﺑﻮد‪ ...‬ﺑﻌﻼوه‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت از ﺣﻴﺚ ﻣﺮاﺗﺐ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ درﺟﺎﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺲ را در ﺟﺎﻣﻌﻪ درﺟﻪ و ﻣﻘﺎﻣﻲ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬و از ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺤﻜﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻳﻜﻲ اﻳﻦ را ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻤﺮد ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻮاﻫﺎن درﺟﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻓﻮق آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﺎي ﻧﺴﺐ ﺑﻪ او ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ...‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺣﺎﻓﻆ ﭘﺎﻛﻲ ﺧﻮن ﺧﺎﻧﺪاﻧﻬﺎ و ﺣﻔﻆ اﻣﻮال‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻘﻮل آﻧﺎن ﺑﻮد‪ ،‬در ﻓﺎرﺳﻨﺎﻣﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا ﻣﺎﺧﻮذ از"آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﮓ"ﻋﻬﺪ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن اﺳﺖ‪":‬‬
‫ﻋﺎدت ﻣﻠﻮك ﻓﺮس و اﻛﺎﺳﺮه آن ﺑﻮدي ﻛﻲ از ﻫﻤﻪ ﻣﻠﻮك اﻃﺮاف ﭼﻮن ﺻﻴﻦ و روم و ﺗﺮك و ﻫﻨﺪ دﺧﺘﺮان‬
‫ﺳﺘﺪﻧﺪي و ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪي و ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ دﺧﺘﺮ ﺑﺪﻳﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪي‪ ،‬دﺧﺘﺮان را ﺟﺰ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از اﻫﻠﺒﻴﺖ‬

‫اﻳﺸﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻮاﺻﻠﺖ ﻧﻜﺮدﻧﺪي"‪ .‬ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺑﺰرگ را در دﻓﺎﺗﺮ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دوﻟﺖ ﺣﻔﻆ آن را‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ 36 - 29‬از ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺻﻔﺤﺎت ‪161 .- 117‬‬

‫)‪ (3‬اﻳﺮان در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ‪341 .- 339‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪245‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬