Page 272 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫وﻗﺘﻲ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد از اوﺳﺘﺎ دو ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ در اﺳﺘﺨﺮ ﺑﻮده و‬
‫وﺳﻴﻠﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﺳﻮزاﻧﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ درس و ﻣﺪرﺳﻪ و ﺳﻮاد و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت در آﻳﻴﻦ ﻣﻮﺑﺪي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ درﺑﺎرﻳﺎن و روﺣﺎﻧﻴﺎن ﺑﻮد و‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﺎت و اﺻﻨﺎف ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻌﺎ ﻋﻠﻢ و ﻛﺘﺎب رﺷﺪ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﻤﻮﻻ داﻧﺸﻤﻨﺪان از ﻃﺒﻘﺎت‬
‫ﻣﺤﺮوم ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰﻧﺪ ﻧﻪ از ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮﻓﻪ‪ .‬ﻣﻮزه ﮔﺮزادهﻫﺎ و ﻛﻮزه ﮔﺮزادهﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻮﻋﻠﻲ و اﺑﻮرﻳﺤﺎن و‬
‫ﻓﺎراﺑﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ زﻛﺮﻳﺎي رازي ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻧﻪ اﻋﻴﺎن زادﮔﺎن و اﺷﺮاف زادﮔﺎن‪ .‬و ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮﺣﻮم دﻛﺘﺮ ﺷﻔﻖ ﻳﺎد آور ﺷﺪه اﺳﺖ اﻳﻦ دو ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻢ در ﻋﻬﺪ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻓﺎﺳﺪ ﺷﺪه‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ و از ﻃﺒﻘﻪ ﻓﺎﺳﺪ اﻧﺘﻈﺎر آﺛﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻤﻲرود‪.‬‬
‫ﺑﺪون ﺷﻚ در اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ آﺛﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ادﺑﻲ ﻛﻤﺎ ﺑﻴﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ در دوره اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪ و ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﺴﻴﺎري از آن آﺛﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ادﺑﻲ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻧﻪ‬
‫ﺑﻌﻠﺖ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي ﻳﺎ ﺣﺎدﺛﻪاي از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻋﺎدي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺗﺤﻮﻟﻲ در ﻓﻜﺮ و‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺮدم ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ دﻳﮕﺮ ﻫﺠﻮم آورد و اﻓﻜﺎر و اذﻫﺎن را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮد ﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮ اﻓﺮاط و زﻳﺎﻧﺒﺎر ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﻬﻦ ﻣﻮرد ﺑﻲ ﻣﻬﺮي و ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ واﻗﻊ ﻣﻴﮕﺮدد و آﺛﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ادﺑﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬

‫آن ﻓﺮﻫﻨﮓ در اﺛﺮ ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ و ﺑﻲ ﻋﻼﻗﮕﻲ ﻣﺮدم ﺗﺪرﻳﺠﺎ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻦ را اﻣﺮوز در ﻫﺠﻮم ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺑﻲ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم‬
‫اﻳﺮان"ﻣﺪ"ﺷﺪه و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ از"ﻣﺪ"اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاري آﻧﻬﺎ اﻫﺘﻤﺎم‬
‫ﻧﻤﻴﺸﻮد ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﺑﺎ ارزﺷﻲ در ﻋﻠﻮم ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ادﺑﻲ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬دﻳﻨﻲ در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﺎ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده و اﻛﻨﻮن ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ ﺷﺪه و ﻛﺠﺎ اﺳﺖ؟ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ در دﻛﺎن ﺑﻘﺎﻟﻲ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺎراج ﺑﺎد ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻘﻞ اﺳﺘﺎد ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﻫﻤﺎﺋﻲ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي‬
‫ﻧﻔﻴﺴﻲ از ﻛﺘﺐ ﺧﻄﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺧﻮد داﺷﺖ از اﻃﺮاف و اﻛﻨﺎف‬
‫ﺟﻬﺎن اﺳﻼﻣﻲ در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد ﮔﺮد آورده ﺑﻮد در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﺎ ﺗﺮازو و ﻛﺶ و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲ اﻟﻘﺎﻋﺪه ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ اﻳﺮان ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ ازآﻧﻬﺎ ﻧﻔﻴﺲ ﺑﻮده در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي‬

‫ﺧﺼﻮﺻﻲ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪271‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬