Page 286 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺑﻄﻮر ﺧﺼﻮص)ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺘﻮﺣﺎت ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎص( از اواﺧﺮ ﻗﺮن دوم ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه و آن ﻛﺘﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮرﺧﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﺘﺢ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ را‬

‫ﺑﻪ دﺳﺖ اﻋﺮاب ﺑﺎ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻓﺮاوان ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻴﭽﻴﻚ از ﻛﺘﺐ اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻳﺎ ﻳﻬﻮدي و‬
‫ﻏﻴﺮ اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺻﻠﻴﺒﻲ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺷﺪه ﻧﺎﻣﻲ از ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻳﺎ اﻳﺮان در ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮي و اواﻳﻞ ﻗﺮن ﻫﻔﺘﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺑﻐﺪادي ﻛﻪ ﻣﺮدي‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻲ اﺳﺖ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻨﺎم"اﻻﻓﺎده و اﻻﻋﺘﺒﺎر ﻓﻲ اﻻﻣﻮر اﻟﻤﺸﺎﻫﺪه و اﻟﺤﻮادث اﻟﻤﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺎرض ﻣﺼﺮ"ﻛﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع آن اﻣﻮر و ﺣﻮادﺛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮده اﺳﺖ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬

‫ﻋﻤﻮدي را ﺑﻪ ﻧﺎم"ﻋﻤﻮد اﻟﺴﻮادي"در ﻣﺤﻞ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﺮده ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫"و ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻮد ﻳﻜﻲ از ﻋﻤﻮدﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي آﻧﻬﺎ رواﻗﻲ اﺳﺘﻮار ﺑﻮده و ارﺳﻄﻮ در اﻳﻦ‬
‫رواق ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻴﻜﺮده و داراﻟﻌﻠﻢ ﺑﻮده و در اﻳﻨﺠﺎ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﻤﺮو ﻋﺎص ﺑﻪ اﺷﺎره ﺧﻠﻴﻔﻪ آﻧﺮا‬

‫ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ "‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ در اﻓﻮاه ﻣﺮدم)و ﻻﺑﺪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻫﻢ ﻛﻴﺶ او( ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺷﺎﻳﻌﻪاي ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ آﻧﺮا ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺳﺨﻦ ﺧﻮد را ﺑﺎ"و ﻳﺬﻛﺮ")ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ اﺳﺖ( آﻏﺎز ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ در ﻧﻘﻞ رواﻳﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻳﺎ ﺣﺪﻳﺜﻲ‪،‬‬
‫ﻧﺎﻗﻞ اﮔﺮ ﺳﻨﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺳﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻃﺒﺮي از ﻣﻮرﺧﻴﻦ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤﺪﺛﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﻘﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮع اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪه را اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﺻﺤﺖ و‬
‫ﺳﻘﻢ ﻧﻘﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﺳﻨﺪ را ﺻﺤﻴﺢ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬و اﮔﺮ ﻧﺎﻗﻞ ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺳﻨﺪ و ﻣﺎﺧﺬ ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫دوﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ارﺳﺎل ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻘﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻣﺜﻼ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ در ﻓﻼن ﺳﺎل ﻓﻼن ﺣﺎدﺛﻪ واﻗﻊ ﺷﺪ‪،‬‬
‫و ﮔﺎه ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﻓﻼن ﺳﺎل ﻓﻼن ﺣﺎدﺛﻪ واﻗﻊ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت اول ﺑﻴﺎن ﺷﻮد ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻋﺘﻤﺎد دارد وﻟﻲ اﻟﺒﺘﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﺑﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻘﻠﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺪرك و ﻣﺎﺧﺬ و ﺳﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﻧﺸﺪه اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎي ﺣﺪﻳﺚ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺣﺎدﻳﺜﻲ را ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﻤﻲﺷﻤﺎرﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اروﭘﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻘﻠﻬﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺪون ﻣﺪرك و ﻣﺎﺧﺬ اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ‬

‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و آﻧﺮا ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻲﺷﻤﺎرﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪285‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬