Page 285 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫از ﻫﻤﻪ ﻣﻀﺤﻚﺗﺮ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ آﻳﻪ » و ﻻ رﻃﺐ و ﻻ ﻳﺎﺑﺲ اﻻ ﻓﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﺒﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻃﻼع‬
‫دارم ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻫﻢ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ آﻧﺮا ﺑﻪ ﻟﻮح ﻣﺤﻔﻮظ ﺗﻔﺴﻴﺮ‬

‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻮر ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ از اﻳﻦ آﻳﻪ و از آن اﺣﺎدﻳﺚ ﻫﺮﮔﺰ آﻧﭽﻴﺰي ﻧﺒﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ آﻗﺎﻳﺎن ﻓﺮض ﻛﺮده و ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ آﻳﻪ و آن اﺣﺎدﻳﺚ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﻴﺪاده ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺮآن ﻫﺮ ﻛﺘﺎﺑﻲ را در ﻫﺮ ﻓﻨﻲ‬

‫و ﻫﺮ ﻋﻠﻤﻲ از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻛﻨﻮن ﻧﻮﺑﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ دﻟﻴﻞ ﭼﻬﺎرم ﻣﺮﺣﻮم دﻛﺘﺮ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻮﺋﻲ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ درﺑﺎره ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﻳﺮان ﻧﻈﺮ داده اﺳﺖ و ﮔﻮﺋﻲ در ﻧﻘﻞ اﺑﻮاﻟﻔﺮج اﺑﻦ اﻟﻌﺒﺮي و‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺑﻐﺪادي و ﻗﻔﻄﻲ و ﺣﺎﺟﻲ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻫﻢ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺧﻠﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻗﻄﻌﺎ‬
‫ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اروﭘﺎ اﺧﻴﺮا ﺑﻲ ﭘﺎﻳﮕﻲ و ﺑﻲ اﺳﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ را وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ‬
‫وﺿﻮح ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﻴﺪهاﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﺸﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ اﻧﻜﺎر ﺷﺒﻠﻲ ﻧﻌﻤﺎن و ﻣﻴﻨﻮي ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻛﺮده و رد ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻠﻬﺎي ﻗﺎﻃﻊ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻛﻨﻮن ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ را درﺑﺎره ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد‬
‫ﻣﺎ رﺳﻴﺪه ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ اﺑﻦ ﺧﻠﺪون و ﺣﺎﺟﻲ ﺧﻠﻴﻔﻪ درﺑﺎره ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ‬

‫داده ﺷﺪه ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي در اﻳﺮان ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻴﺴﻮادي‬
‫ﻋﺮب ﺟﺎﻫﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ آﻣﻮزﮔﺎري وﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮدي از ﻗﺮﻳﺶ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻃﺎﻫﺮ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي‬
‫ﻗﺘﻴﺒﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ در ﺧﻮارزم ﺻﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻓﺘﻮﺣﺎت اوﻟﻴﻪ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺳﻮزي اﻋﺮاب ﻓﺎﺗﺢ‬
‫اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺳﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺎﻗﻞ و ﺑﺎﻫﻮﺷﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻋﻤﺮ و ﺑﻦ اﻟﻌﺎص ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻧﻘﻞ‬
‫از ﻣﺤﻀﺮ ﻓﻴﻠﺴﻮف آﻧﺮوز اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻬﺮه ﻣﻴﺒﺮده و ﺑﺎ او ﻣﻌﺎﺷﺮت داﺷﺘﻪ‪ ،‬آﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻠﻴﻔﻪ از‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮد‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻗﺘﻴﺒﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ در ﺧﻮارزم ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ اوﻟﻲ دﻟﻴﻞ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﻮزي در اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻤﺮده ﺷﻮد‪ .‬ﻟﻬﺬا ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻃﺮف اﻳﻨﮕﺮوه ﻛﺘﺎﺑﺴﻮزي اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﺎ آب و ﺗﺎب ﻓﺮاوان‬

‫ﻧﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺘﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم و ﻓﺘﻮﺣﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮم‪ ،‬و ﭼﻪ‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫‪.1‬اﻧﻌﺎم ‪.59 /‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪284‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬