Page 287 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﻓﻼﻧﺸﺨﺺ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻠﻲ در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﻛﺮده اﻣﺎ ﻣﺎﺧﺬ و ﻣﺪرك ﻧﺸﺎن ﻧﺪاده‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت دوم ﺑﻴﺎن ﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد ﻧﺎﻗﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت"ﮔﻮﻳﻨﺪ"ﻳﺎ"ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ"ﻳﺎ"ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ"و‬
‫اﻣﺜﺎل اﻳﻨﻬﺎ)ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﺎ ﺻﻴﻐﻪ ﻓﻌﻞ ﻣﺠﻬﻮل( ﺑﻴﺎن ﺷﻮد ﻧﺸﺎن اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺧﻮد ﮔﻮﻳﻨﺪه ﻧﻴﺰ اﻋﺘﺒﺎري‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻘﻞ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻋﺪهاي ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ"ﻗﻴﻞ")ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ( در ﻧﻘﻠﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺪم‬

‫اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺎﻗﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎري آن ﻧﻴﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻮم ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ﻻاﻗﻞ ﻧﺸﺎﻧﻪ آن اﺳﺖ ﺧﻮد او ﺑﻪ آن اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ اﻳﻦ ﻗﺪر ﺑﻲ اﻃﻼع ﺑﻮده ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ارﺳﻄﻮ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻪ‬

‫ﻣﺼﺮ و اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪه‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ رﺳﺪ ﻛﻪ در آن رواق ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺎﺳﺎ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻌﺪ از‬
‫ارﺳﻄﻮ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪه‪ ،‬زﻳﺮا اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﻠﻪ اﺳﻜﻨﺪر ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮح اﻳﻦ ﺷﻬﺮ در زﻣﺎن‬
‫اﺳﻜﻨﺪر رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ در زﻣﺎن او آﻏﺎز ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺪ و ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻬﺮ در آﻣﺪ‪ .‬ارﺳﻄﻮ‬

‫ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺳﻜﻨﺪر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺧﻮاه ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻞ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪ و ﺧﻮاه ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻘﻞ ﺿﻌﻒ ﻣﻀﻤﻮﻧﻲ دارد‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻄﻠﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﻄﻌﺎ دروغ اﺳﺖ و آن ﺗﺪرﻳﺲ ارﺳﻄﻮ در رواق اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻘﻞ و ﻳﻚ رواﻳﺖ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﻗﻄﻌﺎ دروغ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﻫﻢ از ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ از ﻧﻈﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﻧﻈﻴﺮ‬

‫ﺗﺪرﻳﺲ ارﺳﻄﻮ در آن ﻣﺤﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻧﻘﻞ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﻫﻢ ﺿﻌﻒ ﺳﻨﺪ دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﻓﺎﻗﺪ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك اﺳﺖ‪ ،‬و ﻫﻢ ﺿﻌﻒ ﻣﻀﻤﻮﻧﻲ دارد زﻳﺮا‬
‫ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻳﻚ دروغ واﺿﺢ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻫﻢ ﺿﻌﻒ ﺑﻴﺎﻧﻲ دارد‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺧﻮد‬

‫او ﻫﻢ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ در ﻋﺼﺮ ﻓﺘﺢ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻣﻲزﻳﺴﺖ‪)،‬ﻗﺮن اول ﻫﺠﺮي( و ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ در‬
‫ﻋﺼﺮ ﻣﻮرﺧﻴﻨﻲ ﻣﻲزﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎت اﺳﻼﻣﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺘﺢ اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ را ﺑﻄﺮﻳﻖ رواﻳﺖ از دﻳﮕﺮان در‬

‫ﻛﺘﺐ ﺧﻮد ﮔﺮد آوردهاﻧﺪ)ﻗﺮن دوم ﺗﺎ ﭼﻬﺎرم ﻫﺠﺮي( اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺑﺎ‬
‫اﻓﺮادي ﺑﺮﺧﻮرده ﻛﻪ ﺑﻲ واﺳﻄﻪ ﻳﺎ ﻣﻊ اﻟﻮاﺳﻄﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬و‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪286‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬